კოლიმატორები და ასტიგმატიზმი

authorxm15

წლების განმავლობაში მე იგნორირებას ვუკეთებდი კოლიმატორებს, რისი მიზეზიც იყო მხედველობის დეფექტი, რომელიც მე მაქვს დაბადებიდან. ამ მდგომარეობას ქვია ასტიგმატიზმი. ადამიანს ასტიგმატიზმით არ აქვს მკვეთრი მხედველობის უნარი, რაც მართალია ნაწილობრივ კომპენსირდება სპეციალურად შერჩეული სათვალით ცილინდრული ლინზებით. გამომდინარე იქიდან, რომ კოლიმატორებში, სამიზნი ელემენტი არის სინათლის წერტილი, ეს წერტილი ასტგმატიზმიანი ადამიანისთვის შეიძლება იყოს ყველაფერი გარდა ნორმალური წრიული ფორმისა, მელნის ლაქა, ვარსკვლავი, შორიდან დანახული ფეირვერკი ღამის ცაში, გააჩნია რა დონის და ხასიათის ასტიგმატიზმი აქვს ადამიანს. ბუნებრივია, რომ ამის გამო ასტიგმატიზმიანი ადმიანისთვის კოლიმატორის გამოყენება ძნელია თუ არა საერთოდ შეუძლებელი. პირველად ასტიგმატიზმის გავლენა მე აღმოვაჩინე როდესაც შევიძინე მცირეკლაიბრიანი Walther G22, მასზე წინა პატრონის მიერ დაყენებული, ამავე კომპანიის მიერ წარმოებული კოლიმატორით. მას მერე არასდროს არ დამიხარჯია ფული კოლიმატორებზე მაგრამ რამდენიმეჯერ კოლიმატორები მოყვა იარაღებს, რომლებიც მე ვიყიდე და პერიოდულად ვისროდი კოლიმატორის გამოყენებით. მე ადვილა დავრწმუნდი, რომ კოლიმატორი მსროლელს აძლევდა დიდ უპირატესობას, ახლო მანძილებზე წარმატებულად ვიყენებდი კიდევაც მაგრამ 50 მეტრის იქით მათი გამოყენება იყო ჩემთვის შეუძლებელი.

ffgsg

როგორ ხედავს წითელ წერტილს ადამიანი ასტიგმატიზმის გარეშე და როგორ ვხედავ მას მე. ანალოგიური პრობლემა წარმოიშვება ლაზერული სამიზნის გამოყენებისას.

როგორც ხვდებით ასეთი ფორმის ელემენტის გამოყენება ოპტიკაში რომელსაც არ გააჩნია გამადიდებელი ეფექტი იქნება პრაქიკულად შეუუძლებელი, თუნდაც უკვე 100 მეტრზე. კოლიმატორების თემას მე ახალხან ისევ დაუბრუნდი, როდესაც დავაპირე ჩემ მორიგი AR15-ის  სამიზნი მოწყობილობების “აფგრეიდი”. უნდა აღვნიშნო, რომ 5 ჩემი AR-15-დან მე მხოლოდ ერთზე მეყენა ოპტიკა, 1-4 გადიდების Bushnell AR Optics. ნაყიდი “ამაზონზე” ეს ოპტიკა მოყვა აქციაში და თავისი სამაგრით დამიჯდა ძალიან იაფად. დანარჩენი კარაბინებისთვის უბრალოდ ოპტიკა ვერ შევურჩიე ან სწრაფად გავასხვისე და სანამ მქონდა ვიყენებდი იმით რაც ზედ ეყენა, როგორ წესი ეს იყო სტანდარტული ა2 ტიპის წინა სამიზნი მოწყობილობა და Magpul-ის MBUS. მესმის, ბევრი გაიფიქრებს, რომ რა პრობლემაა ოპტიკის არჩევა, მაგრამ როდესაც წერ იარაღებზე, უბრალოდ ელემენტარულად ფული არ გრჩება ბევრ სხვა რამეზე, მათ შორს ოპტიკაზე, მითუმეტეს როდესაც იარაღებს ხშირად იცვლი და სულ ზარალში ხარ.  ამ ზარალს მე უკვე მივეჩვია და განვიხილიავ, როგორც საფასურს, რომელსაც ვიხდი ცოდნაში და გამოცდილებაში, მაგრამ იმის საშუალება მე არ მაქვს,  რომ ამ “საფასურს” კიდე დაემატოს ფული გადაყრილი ოპტიკაში. ეს არის და ეს.

ვერავინ ვერ შემედავება იმაში, რომ მაღაზიებში ოპტიკური სამიზნეების არჩევანი იყო და არის ძალიან მწირი. ფასებიც თითქმის ყოველთვის არახელსაყრელია, ოპტიკის “გამოწერა” ფულის დაკარგვის რისკით მე არ მინდოდა. არა და ბოლო წლებში გაყიდვაში გამოჩნდა ბიუჯეტური მაგრამ კარგი და გამძლე ოპტიკური სამიზნეების. განსაკუთრებით ეს ფასების შემცირება დაეტყო კოლიმატორებს. წლების წინ “ეიმპოინტის” და “ტრიჯიკონის” ალტერნატივა იყო მხოლოდ ჩინური წარმოების პროდუქცია, რომელსაც ქონდა არასაიმედო შესწორების მექანიზმები, სასაცილო ელემენტების სიცოცხლე და საკითხავი ხარისხის კონტროლი. ხოლო ხარისხიანი კოლიმატორის ფასი იწყებოდა 400 დოლარიდან, ესეც იქ. აქ ბოლო დრომდე ხარისხიან კოლიმატორს ვერ იყიდიდი თუნდაც სამმაგ ფასში. მოკლედ იმის თქმა მინდა, რომ პროგრესი ადგილზე არ დგას და ბოლო წლებში გაჩნდა ბევრი ხარისხიანი და გამძლე კოლიმატორი, რომელთა ფასი არ აღემატებოდა 150 დოლარს.

ასევე შესაძლებლობა მომეცა ასეთი კოლიმატორების შეძენის თბილისში, რაც ნიშნავდა, რომ მისი შემოწმებაც არ იქნებოდა პრობლემა. აგიხსნით, რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი. ბიუჯეტურ პროდუქციაში პირველი რაც ზარალდება არის ხარისხის კონტროლი. გადახედეთ ბიუჯეტური ოპტიკების მიმოხილვას და დაინახავთ, რომ საკმაოდ ბევრი ნეგატიური მიმოხილვა ეხება სწორედ რომ პროდუქტს, რომელიც თავიდანვე იყო დეფექტური. ადამიანმა გახსნა შეფუთვა და აღმოაჩინა, რომ ლინზები ჩასმულია გადახრით, განათება არ ირთვება, შესწორებების მექანიზმი არ მუშაობს. მეეჭვება ნახოთ რომელიმე ონლაინ მაღაზიაში, მიმოხილვა სადაც ვინმე დაწერდა, რომ მისი “ტრიჯიკონი” ჩამოვიდა დეფექტური. გარდა კოლიმატორის ხელიდან შეძენისა მე ასევე განვიხილავდი, Primary Arms-ის მარტივი 1-4 “სკოპის” შეკვეთას, ადგილზე “Leapers”-ის რომელიმე მოდელის არჩევა. საბოლოო ჯამში შევჯერდი “Sig Sauer” Romeo5-ზე, რომელიც ახალი, ხელიდან იყიდებოდა. არჩევანი იყო Romeo5-ს და Vortex Сrossfire-ს შორის, რომლებიც პრაქტიკულად იდენტურები არიან ვიზუალურად და მახასიათებლებით. ჩემი აზრით Romeo5 იმსახურებს უფრო დეტალურ აღწერილობას, საიდანაც წესით უნდა მიხვდეთ რატომ არის ეს მოდელი ასეთი პოპულარული. ოპტიკის დიამეტრი არის 20მმ და ის განეკუთვნება კომპაქტური კოლიმატორების კლასს. მოკრზალებული ზომების გარდა მას ასევე აქვს პატარა წონა, სულ რაღაც 145 გრამი. კვების ელემენტის სიცოცხლის ციკლი მწარმოებლის ინფორმაციით არის შთამბეჭდავი და ძნელად დასაჯერებელი 40 000 საათი.  ასევე კოლიმატრს გააჩნია მოძრაობის სენსორი, რომლის წყალობით თუ რამდენიმე წუთის განმავლობაში იარაღი უმოძრაოთ იყო, განათება ითიშება, ხოლო მოძრაობაზე ავტომატურად ირთვება იგივე “სეტინგით”, რომელზეც იყო გათიშვამდე. ეს ინახავს დიოდური ნათურის და კვების ელემენტის რესურსს და ისედაც მოსახერხებელია. დაავლე იარაღს ხელი, და ის მზად არის გამოყენებისთვის, არ არის საჭირო რამე ღილაკებით ან გადამრთველებით მანიპულირება.  გარდა ამისა უნდა აღინიშნოს კომპლექტაცია, რომლითაც იყიდება “ზიგ ზაუერის” კოლიმატორი.  კოლიმატორს მოყვება სპეციალური გასაღები, რომლის გამოყენებით ხორიცელდება ოპტიკის დაყენება და ასევე ორი სამაგრი, დაბალი და მაღალი, რაც საშუალებას გაძლევთ ზედმეტი ხარჯების და პორბლემების გარეშე ეგრევე დააყენოთ კოლიმატორი პრაქტიკულად ნებისმიერ იარაღზე. ჩემი აზრით ასეთი ოპტიკა ასეთ ფასად არის საუკუნის გარიგება.

 მე ხშირად ვხედავ, რომ ბიუჯეტურ ოპტიკის სამაგრებზე მწარმოებლები იყენებენ მასიურ ონკანის მზგავს დამჭერებს. გარდა იმისა, რომ ასეთი “ონკანები” უბრალოდ არ გამოიყურება ესთეტიურად, ის ასევე ლაშქრობისას გერჭობათ ზურგში და ყველანაირად ხელს გიშლით. Romeo5-ის დამჭერი პაქტკულად იმალება სამაგრში, რაც ძალიან კარგი ტექნიკური გადაწყვეტილებაა. ასევე ყურადღება მიაქციეთ სარეგულირებელი ბარაბნების ხუფებს. მათი ფორმა გაძლევთ საშუალებას გამოიყენოთ ისინი, როგორც გასაღები დოლურების საშულებით შესწორებების შესატანად. კიდევ ერთი ოფცია, რომელიც იშვიათად გვხვდება ბიუჯეტურ “რედ დოტებში” არის წერტილის განათების ფუნქცია ღამის ხედვის ხელსაწყოებისთვის. ხოლო წერტილის განათების შეცვლა ხდება ორი ღილაკის მეშვეობით, რომლებიც განლაგებულია ოპტიკის კორპუსის ზევიდან. სულ არის 2 პოზიცია ღამის ხედვის ხელსაწყოს რეჟიმში და 8 პოზიცია ჩვუელბრივი განათებისთვის. წერტილის ზომა არის 2MOA, შესწორებების დიაპაზონი +- 40MOA) . ერთადერთი რაც არ მომეწონა არის დამცავი რეზინის ხუფები, რომლებიც კარგად იკრავენ მტვერს და იმისთვის, რომ სწორად გაუკეთოთ ეს ხუფები უნდა ზუსტად მოარგოთ ის და ჩასვათ თავის ადგილებში რაც მარტო კარგი განათების და ორი ხელის გამოყენებით არის შესაძლებელი.

3cc41e9d

კომპაქტური გაბარიტები, დამზადების მაღალი ხარისხი, კარგი სამაგრი და დიზაინი გამოარჩევს Romeo5-ს. წარწერა “SigSauer” დაგეხმარებათ ოპტიკის გაყიდვაში, როდესაც გადაწყვიტავთ მის რამე უკეთესით ჩანაცვლებას.  მიაქციეთ ყურადღება, რომ პრომო სურათშიც კარგად ჩანს როგორ ადვილად იკრავს რეზინა მტვერს. ღილაკების და ლინზების დამცავი ხუფები ერთი და იგივე მასალისგან არის დამზადებული.  

როგორც ხვდებით არ მომერიდება და ვიტყვი რომ ფრიად აღრთოვანებული დავრჩი Romeo5-ით. 130 დოლარად მივიღე პრაქტიკულად სრულყოფილი და გამძლე “რედ დოტი”, რომელიც თავისუფალი იყო ყველა იმ ნაკლოვანებისგან რაც 3-4 წლის წინ ქონდა პრაქტიკულად ყველა ბიუჯეტურ მოდელს. წლების წინ მე წავიკითხე ერთი სტატია რუსულ ჟურნალში სადაც ჩინურმა კომპანიამ ჟურნალის რედაქციის შეკვეთით და სპეციფიკაციებით დააზმადა რამდენიმე ოპტიკური სამიზნე და ტესტირების შედეგად მაღალი შეფასებები მიიღეს.  ჩემთვის გასაგები იყო, რომ ტექნკურად შესაძლებელი იყო კარგი და მუშა “რედ დოტის” დამზადება, რომლის ფასი არ გაუტოლდებოდა იარაღის ფასს და მე დარწმუნებული ვიყავი რომ ჩინეთი უშვებდა ასეთ “რედ დოტებს” მაგრამ მათი გამორჩევა ათას სხვა იაფაფასიან პროდუქტს შორის იყო უბრალოდ შეუძლებელი. ბუნებრივია, რომ ადრე თუ გვიან რომელიმე მსხვილი დასავლური მწარმოებელი გაუშვებდა გაყიდვაშ ასეთ ნაწარმს ზედ თავისი სახელით, ისევე როგორც გაჩნდებოდა ახალი ბრენდები, რომლებიც მოახდენდნენ კაპიტალიზირებას ჩინეთის შესაძლებლობაზე აწარმოოს იაფი და ხარისხიანი პროდქცია. “Sig Sauer”, “Vortex”, “Primary Arms” ამის კარგი მაგალითებია, თუმცა უფრო სახელგანთქმული მწარმოებლბია წლებია უშვებენ თავის პროდუქციას ჩინეთში.

ერთადერთი რაზეც მწყდებოდა გული, იყო ის რომ ჩემ თვალების მდგომარეობის გამო ასეთ მოწყობილობას სრულყოფილად ვერ გამოვიყენებდი. მაგრამ წინ მელოდა სასიამოვნო სიურპრიზი. მეორე თუ მესამე დღეს, როდესაც დავიწყე მზადება კარაბინის გასწორებისთვის, გავაკეთე ის რაც უნდა გააკეთოს ნებისმიერმა AR-15-ის მფლობელმა, რომელიც აყენებს “რედ დოტს” და პარალელურად იყენებს “რედ დოტთან” შეწყვილებულ რკინის სამიზნე მოწყობილობებს. სანამ დაიწყებთ ზუსტ გასწორებას უნდა რკინის სამიზნე მოწყობილობების გამოყენებით, წითელი წერტილი გაუსწოროს კორას. ეს არის ცივად გასწორება, რომელიც მოგცემთ საშუალებას უკვე სრლის დროს გადახვიდეთ ზუსტად გასწორებაზე (რა თქმა უნდა თუ რკინის სამიზნე მოწობილობები მანამდე გასწორებული იყო). სწორედ ამ მომენტში მე აღმოვაჩინე ეფექტი, რომლის შესახებ მერე როგორც გავიხსენე, მე ადრე სადღაც მქონდა წაკითხული. საქმე იმაშა, რომ დიოპტრის ეფექტი გამოიხატება იმაში, რომ ის “ასწორებს” შუქს რომელიც მასში გადის, რის გამოც გამოსახულების სიმკვეთრე იზრდება. ერთადერთი მე ვერ შევძელი ამის დაკავშირება წითელ წერტილთან, იმიტომ რომ ბუნებრივია ასევე გაიზრდებოდა წითელი წერტილის სიმკვეთრე თუ შეხედავდით მას დიოპტრის “გავლით”. ჩემ შემთხვევაში ეს საკმარისი აღმოჩნდა, რომ წერტილი ვიზუალურად დაპატარავებულიყო და მიეღო სწორი გეომეტრიული ფორმა. ამ ეფექტს იყენებენ სპორტსმენი მსროლელები, საკმარისია დააკვირდეთ რა ტიპის სამიზნე მოწყობილობები აქვთ და რა ტიპის დამხამრე სათვალეებს ხმარობენ.

asdionorm

იმისთვის, რომ უკეთ აგიღწეროთ დიოპტრის გავლენა წითელი წერტილის სიმკვეთრეზე მე გამოვიყენებ ამ ილუსტრაციას.

ბუნებრივია ასტიგმატიზმს აქვს თავისი ხარისხი და ყოველ ინდივიდუალურ შემთხვევაშიე ეფექტი იქნება სხვადასხვაგავრი, მაგრამ მე შემიძლია ვურჩიო ადამიანბს ასტგმატიზმით პირველ რიგში შეამოწმონ ეს ეფექტი (გაითვალისწინეთ, რომ სხვადასხვა მწარმოებლის “რედ დოტების” წითელი წერტილები სხვადასხვანაირად გამოიყურებიან ასტიგმატიზმის დროს, ზოგში გამოსახულების დეფორმაცია მეტად არის გამოხატული ზოგში ნაკლებად) ხოლო იმ შემთხვევაში თუ დიოპტრით იღებენ კარგ შედეგს, 50 მეტრამდე გამოიყენონ მხოლოდ “რედ დოტი”, იმიტომ რომ თუნდაც ვიზუალურად დეფორმირებული მისი მდებარეობა კოლიმატორში არ იცვლება და სროლა მაინც შესაძლებელია, ხოლო შორ მანძილებზე სროლისას, გამოიყენონ გასაშლელი დიოპტრი. შეიძლება გაგიჩნდეთ კითხვა, რა აზრი აქვს “რედ დოტს” თუ მაინც გიწევთ დიოპტრის გამოყენება. მიზეზი არის სამი. ახლო მანძილზე იღებთ უფრო სწრაფ დამიზნების შესაძლებლობას, 100 მეტრის იქით ირებთ კარგად ხილვად სამიზნ საშუალებას რომელიც ჩანს სიბნელეში, ბინდში, ხოლო დიოპტრში უბრალოდ იხედებით, არ არის საჭირო კორას გამოყენება და ასე მაინც უფრო სწრაფი და ადვილი სროლის შესაძლებლობას იღებთ და ბოლო მიზეზი არის ის რომ სროლა მეორე მხარიდან ხდება უფრო ადვილი. უბრალოდ მიიბჯინეთ იარაღი მხარზე, აწიეთ სამიზნ ხაზზე, ორივე თვალი ღია გქონდეთ და ყოველგვარი ზედმეტი მცდელოების გარეშე სამიზნეზე დაინახავთ წითელ წერტილს. არ არის საჭირო ეძებოთ კორა, თარაზო, დიოპტრი, დაძაბოთ არა-წამყვანი თვალი,  ამის მაგივრად ეგრევე დაინახავთ წითელ წერტილს, მერე უბრალოდ დაადეთ ის სამიზნეს და დააჭირეთ სასხლეტს.  გარდა ამ სამი მიზეზისა, არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ “რედ დოტი” თუნდაც მარტივი, თუნდაც გამძლე, თუნდაც კვების ელემენტის დიდი რესურსით მაინც იყენებს შუშას, ელექტრო მოწყობილობებს, რომლებიც ნაკლბად გამძლეა ვიდრე რკინის სამიზნი მოწყობილობები, ხოლო ელემენტები ჯდება და თითქმის ყოველთვის ყველაზე არახელსაყრელ დროს. ამიტომ არ იქნება ცუდი, რომ იარაღზე ქონდეთ დამხმარე/სარეზერვო სამიზნი მოწყობილობები. სწორედ ამიტომ “რედ დოტების” ექსპლუატაციისას შეეცადეთ, რომ: ა) მიუხედავად ყველაფრისა გამოცვალოთ კვების ელემენტი პროფილაქტიკის მიზნით, რაღაც პერიოდის გავლის შემდეგ (Romeo5-ის შემთხვევაში ეს იქნება წელიწადში ერთხელ, თანაც კვების ელემენტი CR2032 არ ღირს ძვირი, 5-ნი შეკვრა ვნახე “ამაზონზე” 5 დოლარად) და ასევე ყოველთვის თან იქონიოთ სათადარიგო ელემენტები. სპეციალური შესანახი ადგილები კონდახებში და სახელურებში სწორედ ამისთვის არის გათვალისწინებული.

ბუნებრივია რკინის და ელექტრნული სამიზნი მოწყობილობების შეწყვილება შეუძლებელია ყველა იარაღზე. ყველზე ადვლად ეს განხორციელებადია AR-15 ტიპის იარაღზე, რაც კიდევ ერთხელ ადასტურებს ამ “პლატფმორმის’ მოქნილობას. რა თქმა უნდა შესაძლებელია რამის მოფიქრება თუ შეუძლებელია ჭეწყვილება. თავში მომდის სათვალეზე დასამაგრებელი დიოპტრი, დიოპტრიული მილი დაყენებული “კოლიმატორზე” მაგრამ შეწყვილება ყველაზე ნაცადი და პრაქტიკული მეთოდია.  ასევე გამოსავალი არის ალტერნატიული სამიზნი მოწყოილოების გამოყენება. მაგალითად ოპტიკა დაბალი გადიდებით და დიდი ხედვის კუთხეებით, ასევე ე.წ. პრიზმატული კოლიმატორები. ნებისმიერი მათგანი მოგცემთ საშუალებას აწარმოოთ სრაფი და ეფექტური სროლა ახლო და საშუალო მანძილებზე. მე უახლოეს მომავალში  შევამოწმებ რენჯზე რამდენად კარგად მუშაობს შეწყვილება და იმედს ვიტოვებ რომ არ დამჭირდება Romeo5-ის გამოცვლაზე ფიქრი.



One Response to “კოლიმატორები და ასტიგმატიზმი”

  1. davit sturua says:

    ბ-ნო ლევან ,მეც იგივე პრობლემა მქონდა და დიოპტრის გამოყენებამ პრაქტიკულად მოაგვარა ის.ასევე წითელ წერტილს მკვეთრად დანახვას ხელს უწყობს მაგნიფერიც

დატოვეთ კომენტარი