ჩვენი ტესტი – ლეგენდარული Ruger 10/22

ეს იარაღი ლეგენდარული რეპუტაციით სარგებლობს და ისეთივე კლასიკური და ეტალონური იარაღია თავის კლასში, როგორც მაუზერის შაშხანა ან კოლტის 1911 წლის მოდელის პისტოლეტი. ასე მაგალითად რუგერის საიტზე დევს სარეკლამო პოსტერი, რომელიც იუწყება, რომ 10/22 არის ამერიკის ყველაზე საყვარელი .22 კალიბრის იარაღი და სტატისტიკა ადასტურებს ამ მოსაზრებას. სხვადასხვა წყაროების მიხედვით დღემდე მთლიანობაში 7 მილონამდე 10/22 მოდელის კარაბინია გამოშვებული. პოპულარული ინტერნეტ რესურსი The Truth About Guns ასახელებს 10/22-ს როგორც ყველაზე პოპულარულ (სამოქალაქო) ცეცხლსასროლ იარაღის მოდელს მსოფლიოში. მე კიდე მიჭირს ზუსტად გავიხსენო რამდენიხანია ვნატრულობდი რუგერ 10/22-ის შეძენას და აი როგორც იქნა….

ძალიან ბევრი კარგი (და არც ისე) .22 კალიბრის ნახევრად-ავტომატური მცირე კალიბრიანი კარაბინი  არსებობს, ყველა მეტნაკლებად სერიოზული იარაღის მწარმოებელი ცდილობს გამოუშვას იარაღის ეს პოპულარული სახეობა. მეც დიდი მოყვარული ვარ ნახევრად-ავტომატური “პლინკერების” და წლების განმავლობაში მე პირადად ვფლობდი, Toz99, Colt Coltier, Mossberg 702, Walther G22, Marlin 795, Remington 597, Magtech 7002, Savage 64 და GSG 522-ს. მგონი არაფერი არ გამომრჩა. ამით  იმის თქმა მსურს, რომ ძალიან რთულია ასეთი კონკურენციის პირობებში  შექმნა იარაღი, რომელიც გამორჩეულია და შეძლო ამ იარაღის ათწლეულები ლიდერის პოზიციები შეინარჩუნო.  ასევე იმის თქმა მსურს რომ მე მაქვს საკმაოდ დიდი გამოცდილება ამ ტიპის იარაღთან ურთიერთობის და მაქვს შედარების გაკეთების საშუალება.  ამიტომაც ამ სტატიაში ჩვენ შევეცდებით დავადგინოთ რისი წყალობით გახდა 10/22 ასეთი პოპულარული და გამორჩეული და რატომ ინარჩუნებს ის “პლინკერებში” სამეფო ტახტს უკვე ამდენი წელი.

ruger_10-22_history_then_now

ამერიკულმა კომპანია რუგერმა, დაიწყო 10/22-ის წარმოება 1964 წელს. თავიდან ეს მოდელი იყო .44 მაგნუმზე გათვლილი ანალოგიური დიზაინის კარაბინის უმცროსი ძმა, მაგრამ მალე სწორედ მცირეკალიბრიანი 10/22 გახდა ამ კომპანიის ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული პროექტი.

იმისთვის რომ გავიგოთ 10/22-ის წარმატება უნდა გავეცნოთ ბილ რუგერ უფროსის ბიოგრაფიას, რომელიც იყო Sturm, Ruger & Co., Inc.  დამფუძნებელი. მეორე დამფუძნებელი ალექსანდერ მაკკორმიკ სტურმი გარდაიცვალა 1951 წელს, კომპანიის დაარსებიდან ორი წლის შემდეგ. ბილ რუგერი უდავოდ იყო ძალიან ნიჭიერი ოსტატი და არანაკლებ  ნიჭიერი მენეჯერი და ბიზნესმენიც. ის პრაქტიკულად ყნოსვით ხვდებოდა რა ჭირდებოდა მომხმარებელს და საჭირო მომენტში სთავაზობდა მას სასურველ იარაღებს, იარაღებს, რომლებიც ჩემი აზრით არიან ამერიკული იარაღის წარმოების ტრადიციების საუკეთესო ნიმუშები. იაფი წარმოებაში, ტექნოლოგიური, მარტივი, საიმედო და მორგებული მომხმარებელზე. ასე მისი ტალანტის წყალობით 2008-დან 2011 წლამდე რუგერი იყო უმსხვილესი იარაღის მწარმოებელი აშშ-ში, 2009-დან 2011 წლამდე ის ყველაზე მეტ მოკლე-ლულიან იარაღს უშვებდა აშშ-ში. 1949 წლიდან 2004 წლამდე კომპანიამ 20 მილიონზე მეტი იარაღის ერთეული გამოუშვა.  10/22-ის გარდა რუგერს ასევე ეკუთვნის კიდევ რამდენიმე ლეგენდარული .22 კალიბრის იარაღის დიზაინი, მათ შორის რუგერის .22 კალიბრის პისტოლეტი და რევოლვერი Ruger Single-six. 10/22-თან ერთად ორივე ეს იარაღი ითვლება საუკეთესოდ და ეტალონურად თავის კლასში. დღეს ჩემი მოკრძალებული აზრით რუგერი განასახიერებს ყველაფერ საუკეთესოს რაც მოისაზრება აშშ-ის იარაღის წარმოებაში.

კარააბინი 10/22 არის უშუალოდ ბილ რუგერის და ასევე  ხარი სეფრეიდის და დუგ მაკკლენაჰანის ქმნილება. ცხადია  როდესაც სამი ნიჭიერი ადამიანი გადაწყვიტავს რამის გაკეთებას, დარწმუნებული უნდა იყოთ, რომ შედეგი იქნება საუკეთესო. ასე მაგალითად ჰარი სეიფრიდიც არ იყო როდინალური პიროვენბა. ის იყო უნიჭიერესი კონსტრუქტორი, რომელსაც 40-მდე პატენტი ეკუთვნოდა  და ის მონაწილეობდა ისეთი არა თუ ცნობილი არამედ ლეგენდარული იარაღების შექმნაში როგორებიც არიან: High Standard Supermatic, High Standard Sentinel, Ruger Redhawk. ის იყო უფროსი კონსტრუქტორი რუეგრში 20 წლის განმავლობაში 1959 წლიდან 1979 წლამდე. 10/22-ზე მუშაობა ბილ რუგერმა ჯერ კიდევ  1950 წელს დაიწყო ხოლო კარაბინი პირველად გაყიდვაში მოხვდა 1964 წელს.

carbine1022

მოდელი “კარაბინი” ხის კონდახში არის ყველაზე მასობრივად გამოშვებული 10/22-ის მოდიფიკაცი

მიუხედავად იმისა, რომ 10/22 ბევრ კონფიგურაციაში იყიდებოდა, „კარაბინი“ ალბათ არის ყველაზე პოპულარული და ყველაზე კლასიკური 10/22-ის კონფიგურაცია. სწორედ ასე გამოიყურებოდა პირველი 10/22 რომელიც 1964 წელს მოხვდა გაყიდვაში. ოფიციალური სახელი  „კარაბინი“ (მანამდე მას უბრალოდ 10/22-ს ეძახდნენ) 10/22-მა მიიღო 1965 წელს. ამ მოდელის იარაღს გააჩნდა, თავისუფალი საკეტი, ხის (კაკლის) სამხედრო სტილის კონდახი, 18.5 ინჩიანი ლულა 1:16-ნი ბიჯით, ალუმინის რესივერით და საკმაოდ უჩვეულო 10 ვაზნიანი როტორული მჭიდი.  10/22-ის ფასი 1964 წელს 54.50 აშშ-ის დოლარს შეადგენდა, რაც არ იყო მაინცდამაინც იაფი. შედარებისთვის იმ დროს პოპულარული მარლინ 99 ღირდა 53.95 დოლარი  ხოლო რემინგტონ ნეილონ 66 – 54.95 დოლარი. დღეს გარდა ამ მოდიფიკაციისა რუგერი ასევე უშვებს 10/22-ს სხვა ვარიანტებშიც (Compact, Sporter, Tactical, Takedown და Target).  გამოდიოდა 10/22 ასევე ორ დამატებით კალიბრიში. 2004 წელს (მხოლოდ ერთი წელი) გამოდიოდა მოდელი 10/17 გათვლილი .17 HMR-ზე და 1999-2006 წლამდე რუგერი უშვებდა მოდელს “მაგნუმ”, რომელიც გათვლილი იყო .22WMR-ზე.  ორივე ამ კარაბინს ქონდა ფოლადის რესივერები.

მოდელი “კარაბინი” უცვლელი იერსახით დღემდე გამოდის მაგრამ წლების განმავლობაში გარკვეული მცირე ცვლილებები მაინც განიცადა. მაგალითად მოგვიანებით მასზე დაყენდა დასაკეცი უკანა სამიზნე მოწყობილობა, გაჩნდა მოდელები სინთეტიკური კონდახით (კაკლის ხის კონდახი არ გამოიყენება დაახლოებით 1981 წლიდან მისი სიძვირის გამო), ასევე დაემატა მოდელი დამზადებული უჟანგავი რკინისგან (მხოლოდ ლულა, ხოლო რესივერი იყო შეღებილი ვერცხლისფრად). ტექნიკურად არც 10/22-ის კონსტრუქცია არ იცვლებოდა მაგრამ იცვლებოდა კომპონენტების დამზადების ტექნოლოგია და 10/22 უფრო გამძლე და საიმედო ხდებოდა. მაგალითად დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმის ჩარჩო ეხლა მზადდება პოლიმერისგან, ვინაიდან კომპანიამ დაადგინა, რომ ასე ეს დეტალი უფრო უკეთ უძლებს დატვირთვებს და დარტყმებს. ეხლა 10/22-ზე ასევე ყენდება როტაციული ჭედვის მეთოდით დამზადებულ ლულები, რომლებიც ძალიან ზუსტია და დიდი რესურსი აქვს. დღეს 10/22-ის ფასი იწყება დაახლოებით 200 დოლარიდან საბზისო მოდელში.

10 22 int

10/22 ნახევარი საუკუნეა რაც გაყიდვაშია და ამ პერიოდში ის ბევრ კონფიგურაციაში გამოდიოდა. მაგალითად არსებობდა ე.წ. International მოდელი, რომელზეც ყენდებოდა გრძელი (ე.წ. მანლიხერის ტიპის) კონდახი დამზადებული კაკლისგან.  ეს მოდელი გამოდიოდა 1966-69 წლებში. 

როგორც აბსოლუტური უმრავლესობა სხვა ანალოგიური იარაღების, 10/22-იც იყენებს თავისუფალ საკეტს, იკვებება მოსახსნელი მჭიდიდან. კონსტრუქციაც კლასიკურია. მაშ რა განასხვავებს ამ იარაღს? რატომ არის ის ასეთი პოპულარული და გამორჩეული სხვა უამრავ ერთი შეხედვით იდენტური კარაბინებს შორის? ამის დასადგენად, ტესტირების მიზნით ჩვენ შევიძინეთ 10/22. გახსოვეთ ჩვენ ვწერთ იმაზე რაც თავად გამოვცადეთ და ხანდახან ეს საკმაოდ ძვირი უჯდება ბლოგის ავტორს, ასე რომ დააფასეთ ჩემი შრომა.

chagertakedown

10/22-ის ორი პოპულარული მოდიფიკაცია ასევე არის პისტოლეტი “Charger” და დასაშლელი კარაბინი, “Takedown”. უკანასკნელი იშლება ორ ნაწილად და იწყობა რამდენიმე წამში. 

ჩვენი ტესტის ობიექტი არის 10/22 “კარაბინი”, როგორც უკვე აღვნიშნე 10/22-ის ყველაზე გავრცელებული კონფიგურაცია.  რა თქმა უნდა ყოველთვის უმჯობესია შეაფასო ახალი იარაღი მაგრამ ჩვენი 10/22 არის მეორდი, იმიტომ, რომ რამდენადაც გასაკვირი არ უნდა იყოს მიუხედავად თავისი პოპულარობისა მე ვერ ვიხსენებ, რომ 10/22 ვინმეს შემოეტანა ქართულ ბაზარზე გასაყიდად. შესაბამისად ეს იარაღი სავარაუდოთ ცალობით ცალკეულ ფიზიკურ პირებს შემოქონდა საქართველოში და მათი რაოდენობა არის ძალიან მცირე. სერიული ნომრის მიხედვით ჩვენი კარაბინი გამოშვებულია 1980 წელს. თქვენც შეგიძლიათ დაადგინოთ თქვენი 10/22-ის გამოშვების წელი თუ ამ ლინკზე გადახვალთ. კარაბინი თავიდან იყო შეძენილი იყო Archangel Nomad-ის ნაკრებით. ეს არის პლასტმასის ფურნიტურის ნაკრები, რომელიც აქცევს 10/22-ს ტაქტიკურ კარაბინად, რომელიც პრაქტიკულად ბოლომდე იმეორებს გერმანული Heckler&Koch G36-ის ფორმებს.  მადლობა პატრონს, რომ გამოაყოლა ორიგინალური კომპლექტაციის ყველა დეტალი, თუმცა უკანა სამიზნე მოწყობილობა მოხსნისას მან გატეხა. საქმე იმაშია, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნაკრები კარგი ხარისხის არის, პირველივე საველე გასვლამ დამარწმუნა რომ მიუხედავად დასაკეცი კონდახისა ეს ნაკრები იყო მაინც აბსოლუტურად გამოუსადეგარი და პირველ რიგში ეს ეხებოდა გაზრდილი ტევადობის მჭიდს რომელიც უბრალოდ არ ფუნქციონირებდა საიმედოდ. კოლიმატორი ძალიან მაღლა იდგა იარაღზე. 10/22-ის  დაშლაც და წმენდაც იყო გართულებული, რის გამოც გადაწყდა, რომ რუგერი დაიბრუნებდა ორიგინალური იერსახეს. იარაღი დაიშალა და კარგად გაიწმინდა. რესივერზე ნაცვლად ვიწრო სამაგრისა (მერცხალის კუდის ტიპი), რომელიც მას მოყვა, დაყენდა ახლად შეძენილი Monstrum Tactical-ის პიკატინის სამაგრი, რომელზეც შემდგომ დავაყენეთ С-more-ის ტიპის კოლიმატორის ჩინური კლონი. ლულის დაბოლოება 10/22-ზე არ არის დაცული დამცავი გვირგვინით რის გამოც ჩვენ დავაყენეთ მასზე სტანდარტული А2-ის ტიპის ალმქრობი, რომელიც ერთის მხირვ დაიცავს ლულის ბოლოს და მეორეს მხრივ შეამცირებს ლულის ალს და გასროლის ხმას. “ნომადის” ნაკრებსაც მოყვა ბუტაფორიული ალმქრობი, რომელიც იყო უბრალოდ ძალიან დიდი და სასაცილოდ გამოიყურებოდა იარაღზე, ამიტომაც მის გამოყენებაზე უარი ითქვა. თანამედროვე მცირეკალიბრიან კარაბინებზე მწარმოებლები ჯიუტად არ აყენებენ საღვედეებს (ალბათ 3 დოლარიან ეკონომიასაც აქვს აზრი), მაგრამ ჩვენ 10/22-ზე ისინი იყო და ამიტომაც Сondor-ის ორ წერტილიანი ერთი ხელით რეგულირებადი ღვედის დაყენება არ გახდა პრობლემა. პრობლემური Pro-mag-ის მჭიდი დაიშალა (პატრონს ქონია არასწორად აწყობილი) და გაიწმინდა, თუმცა მიუხედავად ამისა მჭიდი მაინც არ გახდა საიმედო. მე ჯერ კიდევ ვერ ვიპოვე Pro-mag-ის რამე პროდუქტი რომელიც კარგად იმუშავებდა. Nomad-ის ნაკრებიდან ჩვენ მხოლოდ დიდი ზომის საკეტის შემაკავებელი დავტოვეთ, რომელიც უფრო მოსახერხებელი გამოდგა ვიდრე იგივე  მცირე ზომის სტანდარტული დეტალი.

nomad1022

Archangel Nomad-ის წყალობით 10/22 გახდა გაბარიტული პლასტმასის სათამაშო, რომელიც არ მუშაობდა საიმედოთ უვარგისი მჭიდის გამო. ნაკრების დიდი პლიუსია დასაკეცი კონდახი, რომელცი ამცირებს იარაღის გაბარიტებს. მინუსებია ნაკრების მონტაჟის სირთულე. იმისთვის, რომ იარაღი დაშალოთ გასაწმენდად, უნდა მოხსნათ ათამდე ხრახნი. 

კონსტრუქციაზე თხრობა, რომ გავაგრძელოთ, როგორც ჩანს თავის დროზე ბილ რუგერმა დაასკვნა, რომ მჭიდი არის ყველაზე სუსტი ელემენტი მცირეკალიბრიანი კარაბინის კონსტრუქციაში. სწორედ რომ როტორული მჭიდის დამსახურებაა 10/22-ის ლეგენდარული საიმედოობა. აღნიშნული მჭიდის კონსტრუქცია კი უკვე ნახსენებ ჰარი სეიფრიდს ეკუთვნის. საკმარისია მჭიდს ცალი თვალით დახედოთ და მიხვდებით რომ ფოლადის მჭიდის ტუჩების წყალობით ეს მჭიდი პრაქტიკულად არასდროს არ გამოვა მწყობრიდან. როტორის გამოყენების გამო მჭიდის ვაზნებით ავსება ძალიან ადვილია. იმ შემთხვევაში თუ ყიდულობთ სხვა მწარმოებლის მჭიდებს გაითვალისწინეთ რომ მჭიდის ტუჩები უნდა იყოს რკინის. პლასტმასის ტუჩიანი მჭიდები ადვილად გამოდის მწყობრიდან. ზოგადად მიიჩნევა, რომ რუგერის ქარხნული 5, 10 და 25 ვაზნიანი მჭიდები ყველაზე საიმედოა. ასეთი კონსტრუქციის გამო 10 ვაზნიანი მჭიდი მთლიანად იმალება იარაღში და მისი დაზიანები ალბათობა პრაქტიკულად არ არსებობს.  გამოშვერილი თხელი ცალ-რიგიანი მჭიდები ან მეტალის თხელი ფირფიტისგან დამზადებული ლულის-ქვეშა მჭიდები გაცილებით უფრო ადვილად ზიანდებიან.

1022mag1

10/22-ის მჭიდი არის პატარა, მთლიანად იმალება იარაღში, მასში პრაქტიკულად არ არის ნაწილი, რომელიც იცვითება. შესაძლებელია მჭიდის ბოლომდე დაშლა, რომ ის გაწმინოდთ. 

ძალიან ჭკვიანური კონსტრუქცია აქვს მჭიდის ღილაკს. ის პრაქტიკულად არ არის გამოშვერილი და მასზე უნებლიე დაჭერა პრაქტიკულად შეუძლებელია. ის როგორც პიანინოს „კლავიშა“ დამალულია კარაბინის ქვეშ და მასზე დაჭერის შემდე მჭიდი ხელის გულზე გივარდება. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, კარაბინს ერთი მჭიდი მოყვება კომპლექტში. საქართველოში ცალკე მჭიდის შოვნა დიდი პრობლემაა, ხოლო 10/22-ის ნაირ კარაბინს ყიდულობს ის ვინც ბუნებაში ბევრ დროს ატარებს და ხეტიალისას მჭიდის დაკარგვა ძალიან არასასიამოვნოა. მე მინახია ძალიან ბევრი რუსული ტოზ-17, რომლებსაც მჭიდები ქონდათ დაკარგული. 10/22-ის მჭიდის ღილაკის კონსტრუქცია ასეთ სცენარს პრაქტიკულად გამორიცხავს.

ძალიან ჭკვიანური კონსტრუქცია აქვს მჭიდის ღილაკს. ის პრაქტიკულად არ არის გამოშვერილი და მასზე უნებლიე დაჭერა პრაქტიკულად შეუძლებელია. ის როგორც პიანინოს „კლავიშა“ დამალულია კარაბინის ქვეშ და მასზე დაჭერის შემდე მჭიდი ხელის გულზე გივარდება. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, კარაბინს ერთი მჭიდი მოყვება კომპლექტში. საქართველოში ცალკე მჭიდის შოვნა დიდი პრობლემაა, ხოლო 10/22-ის ნაირ კარაბინს ყიდულობს ის ვინც ბუნებაში ბევრ დროს ატარებს და ხეტიალისას მჭიდის დაკარგვა ძალიან არასასიამოვნოა. მე მინახია ძალიან ბევრი რუსული ტოზ-17, რომლებსაც მჭიდები ქონდათ დაკარგული ამ მიზეზის გამო და იარაღზე ბაწრით მიბმული მჭიდებიც მინახია. 10/22-ის მჭიდის ღილაკის კონსტრუქცია ასეთ სცენარს პრაქტიკულად გამორიცხავს. ზოგი ცვლის ამ ღილაკს და გამოშვერილ დეტალს აყენებს, მაგრამ 10/22 არ არის სამხედრო, თაქტიკური, თავდაცვითი კარაბინი სადაც მნიშვნელობა აქვს მილიწამებში მჭიდის გამოცვლას, ხოლო მჭიდის ტყეში დაკარგვის საფრთხე რეალურია.

mag1022lever

10/22-ის მჭიდის ღილაკი. თუ ვერ ითმენთ და მაინც გინდათ ეს დეტალი შეცვლაოთ გამოიყენეთ სპეციალური შესაცვლელი ბერკეტი, რომელიც ამ სურათზე მოხსნილი გვერძე დევს.  

ლულის მონტაჟის სქემა, რომელიც გამოიყენება 10/22-ში აძლევს პატრონს საშუალებას გამოცვალოს ლულა ყოველგვარი რთული ინსტრუმენტების გარეშე. საჭირო იყო მხოლოდ ერთი „ალენის“ ქანჩი და რამდენიმე წუთი თავისუფალი დრო.  2011 წლიდან ეს სქემა შეიცვალა და ლულები ეხლა უკვე იხრახნება რესივერში.

იარაღი ადვილად იშლება. და ადვილად იწმინდება. არაა საჭირო ბოლომდე მოხსნათ  ხრახნი, რომელიც აერთებს კონდახს და რესივერს  რაც გამორიცხავს მის დაკარგვას. ორი „პინი“ აერთებს დამრტყმელ სასხლეტი მექანიზმის მოდულს და რესივერს ლულით. საკეტი ადვილად გამოდის რესივერიდან. საკეტის კონსტრუქცია მარტივია. საკეტის შიგნით არის მასიური დამრტყმელი. მისი მასა და გაბარიტები პრაქტიკულად გამორიცხავენ მის გატეხვას. დამაბრუნებელი ზამბარა, მისი ღერძი და საკეტის სახელური ერთ მოდულში არიან გაერთიანებული, რის გამოც ზედა რესივერის დაშლა ადვილია. ჩვენი იარაღი 1980 წელს არის გამოშვებულია, ამიტომაც დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმის კორპუსი არის ალუმინის. აღნიშნული დეტალი საკამოდ დიდი ზომის არის, ადვილად იშლება და ადვილად იწმინდება.

Ruger 1022 controls

რესივერი და დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმი. სქელი “პინი” გაყრილი რესივერში (1) ასრულებს ბუფერის ფუნქციას და იღებს საკეტის დარტყმას. (2) მცველი. (3) საკეტის შემაკავებელი. (4) ლულის V ფორმის ფიქსატორი დამაგრებული ორი “ალენის” ხრახნით. გასაწმენდად იარაღი ადვილად იშლება.

რაც შეეხება მართვის ელემენტებს, აქ მეტ-ნაკლებად ყველაფერი ტრადიციულია. მჭიდის ღილაკი განლაგებულია ქვევიდან მჭიდის უკან. მცვეელი წარმოადგენს ორ მხრივ “გაყრილ” ღილაკს, რომელიც სასცლეტის დამცავ რკალთან არის განლაგებული. ღილაკი რკალის წინ არის საკეტის შემაკავებელი. იმისთვის რომ საკეტი ღია დატოვოთ უნდა ის ხელით გამოწიოთ უკან და დააჭიროთ შემაკავებელს ქვევიდან. იმისთვის რომ საკეტი წინ გაუშვათ, უნდა მას ისევ დააჭიროთ. ქარხნულ კონფიგურაციაში საკეტის უკან გაწევით ის არ თავისუფლდება ავტომატურად და ეს გაკეთებულია უსაფრთხოების უზრუნველყოფის მიზნით. იმისთვის რომ მან ავტომატურად გაათავისუფლოს საკეტი საჭიროა მოდიფიცირებული შემაკავებლის დაყენება. მისი დაყენება ძალიან ადვილია და ის იაფიც ღირს. ჩვენ სწორედ ასეთი შემაკავებელი დავაყენეთ კარააბინზე. წინა და უკანა სამიზნე მოწყობილობები ლულაზეა განლაგებული. რესივერი გახვრეტილია ოთხ ადგილში იმისთვის, რომ ზედ დაყენდეს ოპტიკის სამაგრი, “მერცხალის კუდის” ან “პიკატინის” ტიპის. ვისაც რა ურჩევნია. ჩვენ შევიძინეთ სპეციალურად 10/22-ზე დასაყენებელი “პიკატინის” სამაგრი, რომელიც სულ რაღაც 9 დოლარი დაჯდა.

რუგერის კონსტრუქცია არის მარტივი, გონივრული, გათვლილი ინტენსიურ ექსპლუატაციაზე და ყველაფერში იგრძნობა ზრუნვა მსროლელზე. გარდა ამისა რუგერის მოდით ასე ვთქვათ “კაპ რემონტი” შესაძლებელია შეასრულოს პრაქტიკულად ნებისმიერ ადამიანმა. ამისთვის საჭირო იქნება ისეთი ინსტრუმენტები, რომლებიც მოიძებნება ნებისმიერი იარაღის ენთუზიასტის ინსტრუმენტების კოლოფში. 10/22 განსხვავდება სხვა ანალოგებისგან იმით, რომ შექმნილია, როგორც მსხვილი კალიბრის იარაღი (1964 წლის რუგერის კატალოგში სწორედ ასე ეწერა, მცირეკალიბრიანი იარაღი, რომელიც შექმნილია მსხვილკალიბრიანი იარაღის სტანდარტებით), მასში არ იგრძნობა ეს სიიაფე, პრიმიტივიზმი რაც ახასიათებს სხვა ანალოგებს ან მიდგომა როდესაც მწარმოებელი ცდილობს დაამზგავსოს იარაღი რაღაცა სხვას და ავიწყდება, რომ ირაღი უნდა იყს მარტივი, ადვილი ექსპლუატაციაში და უნდა მოიცავდეს რაც შეიძლება ნაკლებ დეტალს და ყველ დეტალი უნდა იყოს ფუნქციონალური. ამ შემთხვევაში მე ვგულისხმობ ახალი თაობის ზედმეტად  რთულ და აბსურდულ დიზაინებს, ისეთი როგორიცაა GSG 522 ან Walther G22. ასევე რუგერი ხაზს უსვამს, რომ მისი კარაბინი დამზადებულია ზრდასული მსროლელისთვის და არა ბავშვებისთვის, რის გამოც კარაბინს აქვს შესანიშნავი ერგონომიკა და ბალანსი. წლების შემდეგ რემინგტონი შეეცდება გაიმეოროს ეს მიდგომა თავის კარაბინში (მოდელი 597).

ეხლა გგადავიდეთ სროლაზე. სამწუხაროდ ზაფხული და კარგი ამინდები დამთავრდა და 10/22-დან სროლა მოგვიწია რთულ პირობებში. ტემეპერატურა იყო მინუს ორი გრადუსი სიცივე და თოვლი. სროლა ხორციელდებოდა დაწოლილი მდგომარეობიდან 50 მეტრზე. არ გამოიყენებოდა არც მაგიდა, არც სადგარი, არ ქვიშის ტომარა, მხოლოდ თოვლზე დადებული რიუკზაკი. თავს გავიმაართლებ იმით, რომ როგორც წესი სროლა რეალურ სამზინეზეც ასეთ პირობებში ხდება ანუ ჩვენ პრაქტიკულ სიზუსტეს ვამოწმებდით. ისევ სამწუხაროდ კარაბინი მოუმზადებელი აღმოჩნდა სროლისთვის. პრაქტიკულად ეგრევე მწყობრიდან გამოვიდა C-more-ის კლონი. კარაბინი ჩამოცურდა მხრიდან და თოვლში ჩავარდა, მსუბუქი დარტყმაც საკმარისი აღმოჩნდა, რომ კოლიმატორის ლინზა გატეხილიყო. ჩემთვის ეგრევე გასაგები გახდა, რატომ ღირს ჩინური კოლიმატორი 50 დოლრი და Aimpoint-ი 500 დოლარზე მეტი. მე პირადად აღარ ვიწუწუნებ ხარისხიანი ოპტიკის და კოლიმატორის ფასზე და არც თქვენ გირჩევთ. არც გული დამწყდა კოლიმატორის გატეხვის გამო. ჯობს ყველაფერი რაც არ იმუშავებს ბანაკიდან გასვლამდე გატყდეს ვიდრე ტყეში. იმის გამო რომ კოლიმატორი დროზე ადრე გამოვიდა მწყობრიდან, 10/22-ზე დაყენდა ბიუჯეტური ოპტიკური სამიზნე Simmons 8-point 3-9X42, რომელიც თან გვქონდა. ეს ხელსაწყო დაახლოებით 45 დოლარი ღირს აშშ-ში და მიუხედავად იმისა, რომ არც ისე ნათელი ლინზები აქვს გამართულად მუშაობს და საიმედოც არის.  სამწუხაროდ პრობლემები გატეხილი კოლიმატორით არ დასრულებულა. და დაახლოებით 30 გასროლის შემდეგ “პიკატინის” სამაგრიც მოირყა. ასეთ რთულ პირობებში 10/22 ისროდა 4.5 – 5.5 სანტიმეტრიან ჯგუფებს 60 მეტრის მანძილზე. როდესაც პრობლემა სამაგრთან მოგვარდა, ჯგუფები შემცირდა 3.5-2.5 სანტიმეტრამდე. სროლსას გამოყენებულ იქნა Remington Yellow Jacket, CCI Target, Remington Cyclone ვაზნები. ჩვენი შთაბეჭდილებით 10/22-ს “მოწონს” უფრო სწრაფი ვაზნები, ხოლო თუ იარაღი გასწორებულია სტანდარტული სიჩქარის ვაზნებით, მაღალი სიჩქარის ვაზნების გამოყენებისას 50-მეტრზე საშუალო მოხვედრის წერტილი იქნება 5-7 სმ-ით უფრო მაღლა. ოპტიკის სამაგრთან პრობლემის აღმოჩენის შემდეგ, “პიკატინის” სამაგრი ხელმეორედ დაყენდა ამჯერად ფიქსატორის გამოყენებით. ხრახნების ფიქსატორის (ლურჯი ფერის) გამოყენება არის აუცილებელი! 30-40 .22 კალიბრის ვაზნა გახდა საკმარისსი, რომ კარგად დაჭერილი ხრახნები დაშვებულიყო და სამაგრი თავისუფლათ დასეირნებდა იქით აქით. კიდევ ერთი დიდი იმედგაცრუება აღმოჩნდა  ”პრომაგის” მჭიდი, რომელიც მიუხედავად იმისა, რომ დაიშალა, გაიწმინდა და სწორედ აიწყო უფრო მეტ ტყვიას აფუჭებდა ვიდრე ისროდა. გარდა ამისა ჩემთვის ჯერ ჯერობით გაურკვევლი მიზეზების გამო, ამ მჭიდის გამოყენებას მოყვებოდა ის, რომ არ ხდებოდა ვაზნებისს აალება ჩახმახის დარტყმის შედეგად. ჯერჯერობით უცნობია ეს რატომ ხდება, მაგრამ მე დავადგენ მიზეზს და ამ სტატიასაც შესაბამისად განვაახლებ. ამ ეტაპზე როგორც ჩანს მჭიდი ეხახუნება საკეტს და არ აძლევს მას საშუალებას ბოლომდე წინ მივიდეს და “დაიკტოს”, შედეგად ჩახმახის ენერგიის ნაწილი მიდის საკეტის წინ მიწევაზე და დარჩენილი ენერგია საკმარისი არ არის რომ ვაზნა საიმედოთ აალდეს. ტესტირებისას რუგერის ორიგინალური 10 ვაზნიანი მჭიდიან გასროლილ იქნა დაახლოებით 100 ვაზნა, მოხვდა ორი დაბრკოლება, ერთხელ მჭიდიდან არ მოხდა  Remington Yellow Jacket-ის მიწოდება (ტყვიას აქვს ჩახვრეტილი თავი და კონუსური ფორმა რაც არ მოწონს ნახევრად ავტომატურ იარაღს) და ერთხელ არ აალდა ვაზნა, რაც ალბათ ვაზნის ბრალია. მეტი პრობლემა არ ყოფილა თუ არ ჩავთვლით რომ კარაბინმა უარი თქვა რუსული წარმოების ვაზნების “сурок”-ის მონელებაზე, პრაქტიკულად არც ერთი ვაზნის მიწოდება არ ხდებოდა მჭიდიდან, რისი ბრალიც არის ამ ვაზნის სპეციფიური ფორმის ტყვია. აბსოლუტურად ყველა თუნდაც უკიდურესად საიმედო ნახევრად-ავტომატები ყოველთვის იტყვიან უარს კონკრეტული ვაზნის გამოყენებაზე და ეს სენსიტიურობის ფაქტორი ყოველთვის იქნება გასათვალისწინებელი ნახევრად-ავტომატურ მცირეკალიბრიან იარაღში. მე მქონდა კარაბინი, რომელიც საიმედოთ მუშაობდა მხოლოდ (!!!) ნახსენებ “სუროკთან”. ამიტომ, როდესაც იპოვით მუხტს, რომლითაც თქვენი იარაღი სამედოთ მუშაობს და თან კარგ ჯგუფებს იძლევა, შეიძინეთ ამ ვაზნების მარაგი.

my1022

ტესტირების ეტაპი 

მას მერე რაც მოგვარდა ოპტიკის სამაგრის პრობლემა და ჩვენ გვერძე გადავდეთ “პრომაგის” დეფექტური მჭიდი იარაღი, როგორც იქნა ამუშავადა. მთლიანობაში კარაბინმა კარგი შთაბეჭდილებები დატოვა. თუ ვინმეს 2.5 – 3სმ-ნი სიზუსტე ძალიან ბევრი გეჩვენებათ, შეგახსენებთ რომ 20 თეთრიანის დიამეტრი არის სულ რაღაც 22მმ ხოლო სროლა მიმდინარეობდა რთულ პირობებში და არა დახურულ ტირში მაგიდიდან. ჩემი აზრით ასეთი შედეგი ძალიან კარგია 34 წლის იარაღისთვის, რომლის დანიშნულება არ არის ზე-ზუსტი სროლა. დარწმუნებული ვარ უკეთეს პირობებში, კარგი ოპტიკით და შერჩეული ვაზნებით 10/22 კარაბინის სიზუსტე კიდე უფრო გაუმჯობესდება.

 რა შეიძლება დავამატოთ სროლის ნაწილს? სასხლეტი თამაშობს უდიდეს როლს სიზუსტის მიღწევაში. 10/22 არის მასობრივი წარმოების იარაღი და ცხადია მისი სასხლეტი არ არის იდეალური და არც იდეალურთან მიახლოებული (ვისაც სურს იდეალური სასხლეტი რუგერზე, ნეტში იყიდება როგორც მორგებული დეტალების ნაკრებები ასევე მთლიანად დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმები), მაგრამ 10/22-ის სასხლეტი იყო რბილი, არ ქონდა ეს “ხრაშუნის” შეგრძნება, როგორც თანამედროვე ანალოგებზე, მაგრამ ეს ალბათ იმიტომ რომ იარაღი 34 წლის არის და დეტალება “მოჯდა” ერთმანეთზე. სასხლეტის სვლა არის მოკლე და სიმართლე გითხრათ განსხვავებით სხვა ანალოგებისგან, მე ვერ ვიტყვი რომ 10/22-ის სასხლეტი ქმნიდა შესამჩნევ პრობლემებს სროლაში, მაგრამ კვლავ გავიმეორებ მე არ ვიცი, როგორი სასხლეტებია ახალ 10/22-ზე.  კიდევ ერთხელ აღვნიშნავ 10/22 არის ძალიან სასიამოვნო სროლაში.  კოლეგებო ეხლა წაიკითხეთ ეს გაფრთხილება ყურადღებით: მცირეკალიბრიანი ნახევრად-ავტომატურ იარაღებს აქვთ საკამოდ სუსტი ექსტრაქტორები რბილი ზამბარით. თუ ვაზნა დაფარულია პარაფინით ან უბრალოდ იყო ჭუჭყიანი და ასეთივე ჭუჭყიანია სავაზნე, შესაძლებელია ვაზნა გაიჭედოს სავაზნეში. გასროლისას პრობლემას ადგილი არ აქვს და ექსტრაქცია ხდება ჩვეულებრივად, მაგრამ ყოველთვის როდესაც ხელით საკეთის მოძრაობით აგდებთ ვაზნას შესაძლებელია რომ ის დარჩეს სავაზნეში და ექსტრაქტორმა ის არ ამოაგდოს. თქვენ შეიძლება გეგონოთ, რომ რახან საკეთი გახსენით და ვაზნა არ ამოვარდა სავაზნე ცარიელია მაგრამ ეს ესე არ იყოს სინამდვილეში. ეს ძალიან სახიფათო შემთხვევაა. ამიტოამაც იარაღის განმუხტვისას ვიზუალურად დარწმუნდით, რომ სავაზნე ცარიელია!  

კარაბინი ჩვენ ხელში ჩაგვივარდა მთლიანად გადაკეთებული, დეფექტური მჭიდით და მოუვლელი. პროცესი კარაბინის აღდგენის (დიახ აღდგენის) გაიწელა დროში და არ იყო სიურპრიზების გარეშე. მაგრამ ეს პრობლემები არ არის 10/22-ის ბრალი. ჩვენ მოგვიწია არაკომპეტენტური ჩარევის გამოსწორება და ამს დრო დაჭირდა. ორიგინალურ კომპლექტაციაში 10/22 საიმედოც არის და ზუსტიც და ზოგადად უპრობლემო იარაღია.  თავდაპირველი იდეა იყო, რომ 10/22 ყოფილიყო მსუბუქი “ტაქტიკური” პლინკერი, კოლიმატორით და დიდი ტევადობის მჭიდით, რომელიც განტვირთავდა ჩემ ვირივით მუშა AR15-ს. სამწუხაროდ არც კოლიმატორი და არც მჭიდი რომელიც მოყვა იარაღს არ აღმოჩნდა მუშა ნივთები. ამის გამო აზრი დაკარგა პრინციპში სხვა მხრივ ნორმალური ხარისხის Nomad-ის ნაკრების გამოყენებამაც. მოკლედ, რომ ვთქვათ ერთი ვიყიდეთ და სულ სხვა მივიღეთ. ორიგინალური იერსახის დაბრუნების შემდეგ, ჩვენ მივიღეთ მსუბუქი, ერგონომიული კლასიკური კარაბინი ყოველგვარი “ტაქტიკურობის” გარეშე.

ჩვენი დასკვნა იქნება შემდეგი: 10/22 უდაოდ არის კარგი იარაღი. არა, ის არის ძალიან კარგი იარაღი.  რად ღირს ის ფაქტი, რომ ძალიან მცირე თანხის დახარჯვით ხანმოკლე პერიოდში შესაძლებელი გახდა კარაბინის მწყობრში დაბრუნება და დაკომპლექტება? რომელიც მცირეკალიბრიანი იარაღის აღდგენა შესაძლებელია ასე სწრაფად და მარტივად? გარდა ამისა არსებობს ამ კარაბინის “ტუნუინგის” უამრავი ვარიანტები და ძალიან ზომიერ ფასადაც. ასევე მოსაწონია 10/22-ის კონსტრუქციის სიმარტივე და აქედან გამომდინარე მისი მოვლის სიადვილე. ამით ეს კარაბინი ნამდვილად გამოირჩევა სხვა ანალოგებისგან.  გამოირჩევა 10/22 ასევე შესანიშნავი ერგონომიკით, გამძლეობით და ნაფიქრი კონსტრუქციით.  ჩემი აზრით 10/22 არის დღეს საუკეთესო არჩევანი და კარგი გასართობი ნებისმიერი ირაღის ენთუზიასტისთვის. 100%-ით ამერიკული, 100%-ით ლეგენდარული ის წარმოადგენს იარაღის ისტორიის მნიშვნელოვან ნაწილს და ყველაფერთან ერთად არის მუშა, გამძლე და მოსახერხებელი. დასანანია, რომ ის ასეთი იშვიათია საქართველოში. არა და ჩვენ მძიმე პირობებშიც კი რამხელა გასაქანია იარაღის “ტუნინგისთვის”. 10/22-ის პოპულარობის გამო ხელმისაწვდომია ენით აუღწერელი რაოდენობის ნაწილები და აქსესუარები. შესაძლებელია ააწყოთ 10/22 ტიპის შაშხანა, რომელშიც არ იქნება არც ერთი რუგერის ორიგინალური ნაწილი. ამ მხრივ 10/22-ს არ შეედრება არც ერთი სხვა ანალოგი. რა თქმა უნდა ნეტი სავსეა ინფორმაციით 10/22-ის ქლიბით და დრელით გაუმჯობესებებზეც, თუმცა მე არვის არ ურჩევ დაიწყოს კონსტრუქციის შეცვლა ისე რომ ბოლომდე არ ერსმოდეს რას აკეთებს. თუმცა თუ რამე გააფუჭეთ არც ეს არის დიდი პრობლემა,  ნებისმიერი ნაწილი “ამაზონზე” იყიდება და კაპიკები ღირს. ჩემი აზრით ქარხნულ დმგომარეობაშიც კი 10/22 არის აბსოლუტურად საკმარისად ეფექტური და საიმედო და ზუსტიც. 

diversity 10 22

10/22-ის კონსტრუქცია, დეტალების და აქსესუარების სიუხვე და ასევე კომპანიების დიდი რაოდენობა,რომელიც სპეციალიზირდება ამ კარაბინის მოდიფიცირებაზე განაპირობებენ 10/22-ის არსებობას პრაქტიკულად ნებისმიერ ფორმატში. სტანდარტული 10/22-ის ტრანსფორმაცია ყველაფერში რაც სურათზე ხედავთ შეუძლია პრაქტიკულად ნებისმიერ ადამიანს, პრიმიტიული ინსტრუმენტების გამოყენებით. 

10/22-ს უკავშირდება ასევე ნაკლებად ცნობილი მაგრამ საინტერესო ფაქტი, რომელიც ეხება 10/22-ის უჩვეულო როლში გამოყენებას. 1987 წელს  ისრაელმა პირველი ინტიფადის შემდეგ შეიძინა „დახშობილი“ 10/22 და გაატარა ისინი, როგორც ნაკლებად-ლეტალური იარაღი. მათი გათვლით ამ იარაღით შესაძლებელი იქნებოდა აქტიური ექსტრემისტების მწყობრიდან გამოყვანა მასობრივი არეულობების დროს. მას მერე რაც გაჟონა ინფორმაციამ რომ 10/22-დან ცეცხლს ემსხვერპლა რამდენიმე ზედმეტად აქტიური ექსტრემისტი, ექსპერიმენტები ჩატარდა ისრაელის შეიარაღებული ძალების სნაიპერების სკოლაში (მიტკან ადამის ბაზაზე), რა დროსაც რა გასაკვირია დადასტურდა 10/22-დან ნასროლი ტყვიების საკმარისი ლეტალურობა. ამის შემდეგ რუგერ 10/22 გადაყვანილ იქნა ცეცხლსასროლი იარაღის კატეგორიაში და მისი გამოყენება ან პრაქტიკულად შეწყდა ან ძალიან შეიზღუდა. გარდა აღნიშნული დავალებებისა ისრაელი იყენებდა 10/22-ს უფრო კონვენციონალური მიზნებისთვის, დარაჯი ან მაწანწალა ძაღლების გასანადგურებლად, რომ მათ ყეფით არ ეცნოთ მოახლოებული სპეცრაზმელების შესახებ. აღნიშნული დავალებებისთვის და ასევე სახიფათო ცხოველების გასანადგურებლად დახშობილ 10/22-ებს ასევე იეყენებს აშშ-ში ბევრი ქალაქის თუ ოლქის პოლიციის დეპარტამენტი. რუგერი სთავაზობდა კიდევაც მათ ე.წ. MSP მოდელს, რომელიც აღჭურვილი იყო ინტეგრირებული მაყუჩით.

isr 10 22

update/განახლება

ვინაიდან პირველი ტესტის პირობები არ იყო კარგი, იარაღიც არ იყო ბოლომდე მზად და შესაბამისად შედეგებიც არ იყო სანდო, რუგერი ხელმეორედ გავიტანეთ ტესტირებაზე ამჯერად უფრო უკეთ მომზადებული. სამწუხაროდ ამინდი ისევ არ იყო კარგი, წვიმით და ნისლით. სროლა ხორციელდებოდა ამჯერად 100 იარდზე (91 მეტრზე) სამი ტიპის ვაზნის გამოყენებით, დაწოლილი პოზიციიდან, საყრდენის როლში გამოიყენებოდა ზურგჩანთა. ამჯერად შედეგები გაცილებით უფრო უკეთესი იყო და უნდა აღვნიშნო, რომ განსხვავებით წინა სესიიდან საუკეთესო ჯგუფი მიღებულ იქნა სტანდარტულ სიჩქარიანი ჩეხური ვაზნებით. აღნიშნული კიდევ ერთხელ ადასტურებს ჩემ მოსაზრებას, რომ ერთ-დღიანი გაცნობის შედეგად სტატიის და მიმოხილვის წერას აზრი არ აქვს. საჭიროა რაც შეიძლება ხანგრძლივი დრო გაატაროთ იარაღთან, რომ სარწმუნო “რევიუ” დადოთ მასზე. საუკეთესო ჯგუფი მიღებულ იქნა ჩეხური Sellier&Bellot-ის ვაზნებით, და 91 მეტრზე გაფანტვამ შეადგინა სულ რაღაც 3 სმ რაც ჩემი აზრით საუკეთესო ჯგუფია რომელიც მე მინახვას ასეთ მანძილზე. მაღალსიჩქარიანმა ვაზნებმა დაადასტურეს ტენდენცია და როგორც სურათიდან ჩანს 6-7 სმ-ით მაღლა დაჯგუფდნენ შედრებით უარესი სიბურჯღლის დემონსტრირებით. სურათიდან ჩანს, რომ გადახრა მარჯვნივ უფრო აშკარად არის გამოხატული. ოპტიკაში შესწორებების შეტანის შემდეგ შემდეგ გასროლები დაჯგუფდა ცენტრში, რამაც დამიდასტურა რომ Simmons-ის ოპტიკური სამიზნეს შესწორებების მექანიზმი სანდოთ მუშაობდა. სამწუხაროდ ლინზების ხარისხი არ არის მაინც და მაინც საუკეთესო რაც მე მინახავს მაგრამ 50 დოლარიან ოპტიკას მეტს ვერ მოთხოვ.  სროლის დროს არანაირ დაბრკოლებებს ადგილი არ ჰქონია. ყველა ნასროლი ჯგუფის საშუალო სიდიდე გამოვიდა 5 სმ 91 მეტრზე, რაც ჩემი აზრით არის შესანიშნავი შედეგი ასეთი იარაღისთვის.

22.lr1022



3 Responses to “ჩვენი ტესტი – ლეგენდარული Ruger 10/22”

  1. გუგა says:

    გამარჯობა თუ შეგიძლია დამეხმარე არჩევაში
    22ში მინდა რამე და ვერ ავარჩიე სიზუსტე და გამძლეობაში რომელი ჯობს
    ან რამეს თქვენ ხომ ვერ შემომთავაზებდით
    მადლობა

    RUGER 10/22 TACTICAL

    remington 597

    XT-22 VR-Varmint

  2. Shooter says:

    ruger 10/22

  3. თემური says:

    ნახევრად ავტომატურ 22 LR ში – პირველ ადგილზე რუგერი 10/22 მყარად დგას, ძალიან მაგარია, უბრალოდ ძაან ძვირია. მაგის შემდეგ ყველაზე გამძლე, ზუსტი და საიმედო არის MOSSBERG 702 plinksteri ნებისმიერი მუხტის ვაზნაზე ძაან საიმედოთ მუშაობს. mymarket ზეც არის ხოლმე ზოგჯერ.

დატოვეთ კომენტარი