ამ სტატიის პირველი ნაწილის წაკითხვის შემდეგ გასაგები ხდება, რომ “ღორ ხანტერმა” საკმოდ დადებითი შთაბეჭდილებები დატოვა და შესაბამისად მაღალი შეფასებები დაიმსახურა. მას მერე გარკვეული პერიოდი გავიდა და შაშხანაზე დაყენდა ახალი ოპტიკური სამიზნე და სადგარი. პირველს რაც შეეხება ეს არის Nikon Prostaff 4-12X40. ბიუჯეტური ოპტიკების კატეგორიაში ნიკონის ეს მოდელები გამორჩეულად დგანან და სარგებლობენ მუშა და გამძლე ოპტიკური სამიზნეების რეპუტაციით. ბადე არჩეულ იქნა “ნიკოპლექსი”, რომელიც პრაქტიკულად იგივეა რაც დუპლექსი, რომელიც მრავალ სხვა ოპტიკურ სამიზნეში გამოიყენება. არჩევანის მიზეზი არის მარტივი, ამ სერიის ოპტიკურ სამიზნეებზე არსებობს მხოლოდ ორი ბადე, ნიკოპლექსი და ე.წ. BDC ბადე. უკანასკნელი ჩემი აზრით არის სუფთა სანადირო დანიშნულების და გარდა ამისა ჯვარი არის საკმაოდ განიერი რის გამოც ზუსტი სროლა ხდება პრობლემატური.

ოპტიკა Nikon 4-12X40 Prostaff, რგოლები 25მმ-ნი დაბალპროფილიანი  Weaver Tactical. ოპტიკის სიგრძის გამო მოსახსნელი გახდა უკანა სამიზნე მოწყობილობა. მოხსნის წინ დანიშნეთ მისი მდგომარეობა ხოლო მის დასაბრუნებლად საკმარისია 20 წამი და ერთი ხრახნის დაჭერა არის მხოლოდ საჭირო. სადგარი ბიუჯეტური “Champion” (30 USD).

ბადის სისქის გამო იგივე პრობლემას წავაწყდი, როდესაც თავდაპირველად “სევიჯზე” დავაყენე 4ჯერადი ბიუჯეტური იაპონური ოპტიკური სამიზნე. ასეთი გადიდებით და ბადით ზუსტი სროლა 100 მეტრზე იყო პრაქტიკულად  შეუძლებელი. უკვე ას მეტრზე ჯვარი ფარავდა იმხელა ფართს სამიზნეზე, რომ სროლა ხორციელდებოდა პრაქტიკულად ვარაუდით. მიუხედავად ამისა (და ასევე ძლიერი ქარისა), სევიჯი სტაბილურად ისროდა 3, 3.5 სმ-ან ჯგუფებს. საუკეთესო ჯგუფები იყო 2.8 სმ. ჩემი აზრით ეს აბსოლუტურად მისაღები შედეგებია ხელმისაწვდომი ბიუჯეტური შაშხანისთვის, 51 სმ-ნი ლულით და სუსტი ოპტიკით. გარდა ამისა ლულის ტვისტი (10) უფრო უკეთესად მუშაობს მძიმე ტყვიებთან ხოლო ყველაფერი რაც ჩვენ ვისროლეთ იყო 168 გრანიანი ტყვიით.

ეს ჯგუფი ნასროლია, შაშხანის მისროლისას ას მეტრზე, “შირსტოუნის” ოთხჯერადი ოპტიკით. ასეთ მცირე მანძილზეც სქელი ჯვარი პრაქტიკულად მთლიანად ფარავდა ფერად კვადრატს და სროლა ხორციელდებოდა ვარაუდით.

იარაღის მისროლისას და ოპტიკური სამიზნის ძიებისას მე გამახსენდა, რომ იგივე პრობლეემებს ადრეც წავაწყდი და უნდა ვაღიარო, რომ ჩემთვის არ იქნება ურიგო საკუთარი ადრინდელი ნაშრომები გადამეკითხა. პირველ რიგში ამ სტატიებში შეცდომების გამოსასწორებლად და მერე იმისთვის, რომ რაღაცეები საკუთარ თავს შევახსენო.

აი რას ვწერდი მე 2008 წელში, როდესაც ჩემი პირველი ზუსტი სროლისთვის განკუთვნილი შაშხანა (CZ 550 Varmint Laminated) ვიყიდე:

ეხლა დაუბრუნდეთ სტაბილურიბას. ცნობილი რუსული ფორუმის ცნობილი მონაწილის სიტყვების პერეფრაზირება, რომ გავაკეთო გამოვა შემდეგი: “მე არ მტოვებდა აზრები სტაბილურობაზე, რომელიც არ იყო”. ცხადია, რომ იმისთვის რომ მიიღო საუკეთესო შედეგი უნდა გამორიცხო, რაც შეიძლება მეტი ფაქტორი, რომელიც მოქმედებს სიზუსტეზე. ცხადია საქართველოში ეს შეუძლებელია. ანუ ძირითადი მიზეზი ამ “რომანის” დასრულების არის ზუსტად ეს მიზეზი პირველ რიგში. არ არის სროლის კარგი პირობები. რა არის ეხლა სროლის კარგი პირობები? მზიანი დღე, ქარის არ არსებობა და მიწაში “ჩაბეტონებული” მაგიდა ზედ დაყენებული “სტანოკით”. როგორც ყველა დასაქმებული ადამიანი მე შეზღუდული ვიყავი კვირაში ორი დღით. გასული ქალაგარეთ მე მხვდებოდა ხან ქარი, ხან წვიმა, ხან მენახირეები ძროხებთან, ხან ძროხები მენახირეების გარეშე. არანაირი სტაბილურობა. ასევე პრობლემაა უსაფრთხოება, პერმანენტული ნერვიულობა ამ საკითხზე არ უწყობს ხელს მშვიდ ხასაითს რაც ასევე აუცილებელია ზუსტი სროლისას. ანუ მე როგორც გამომივიდა, ნეგატური ფაქტორები უფრო მეტია ვიდრე დადებითი.
ასევე ძირითადი პრობლემაა იარაღის სამაგრი. 100 ლარიანი ჩინური ნაგავი მოირყა თითქმის ეგრევე. 60 დოლარიანი ხარისის სოშკები, თბილისამდე მოტანით ჯდებოდა ორჯერ ძვირი, რატომღაც. მაღაზიები ამჯობინებენ ათმაგ ფასში გაყიდონ ნაგავი, ვიდრე ეცადონ ცამოიტანონ საშუალო ფასიანი ხარისხიანი ნივთები. სხვა და სხა ექსპერიმენტება სამაგრებტან არანაირი ეფექტი არ ამოიღო. ამ ექსპერიმენტებში კიდე იხარჯებოდა ძვირი ვაზნები….. სხვათაშორის მინდა ორი სიტყვა ვთქვა ოპტიკაზე უფრო სწორედ მის არჩევანზე, რომელიც თბილისის მაღაზიებში არსებობს. ათმაგ ფასში, 20 და 30 დოლარიანი “ოპტიკა”, რომელიც გამოდგება მარტო “გეკოს” იარაღზე ან ეირსოფტზე, პოზიციონირდება, როგორც მაღალი კლასის ძვირიანი ოპტიკური სამიზნეები. თან გამყიდველის აზრით რაც უფრო დიდია ზომებში ოპტიკა და რაც უფრო დიდი “ზუმი” აქვს, მით უფრო ძლიერ და დიდი კალიბრის იარაღზე ყენდება. ანუ მოკლედ, რომ ვთქვათ ფულიც რომ გქონდეს ბევრი, თბილიში კარგი ხარსხის საშუალო ფასიან ოპტიკას ვერ იყიდი პრინციპში. (ნიკონი მე იბეიზე ვიყიდე და ზედ კიდე 100 დოლარი წაუმატე). ისევე პრინციპში უბრალოდ ვერ იყიდი უბრალოდ კარგ ოპტიკას. შეუკვეთე, წაუმატე ერთი 100 150 დოლარი, დაელოდე ერთი თვე და იქნებ ვინმემ ჩამოგიტანოს. იგივე ეხება ნებისმიერ აქსესუარს. ყველაფერი ათმაგ ფასში (ხშირად პირდაპირი გაგებით ათმაგ ფასში). მესმის რომ ათმაგ ფასში იყოს კარგი ნივთები მაინც. არა. გამორიცხულია. მეიდ ინ ჩაინა ამ სიტყვის ყველაზე ცუდი მნიშვნელობით. ანუ ვაწყდებით ორ პრობლემას, არ არსებობს სროლის კარგი პირობები/ინფრასტრუქტურა, მიუწვდომელია საჭირო წვრილმანები. ელემენტარული არაა, არაფერს ვიძაზი მანძილმზომებზე და ქარის სიჩქარის გასაზომ აპარატურაზე, ქრონოგრაფზე და ასე შემდეგ.  თუ მოინდომე ყვეკლაფერს იყიდი და ჩამოიტან მარამ ეს ჯდება ძალიან დიდი ფული.  მიდიხარ აზრამდე რომ გატაცება ამდენ ფულად არ გიღირს და ფიქრობ სხვა რამეებზე.

გავიდა უკვე 5 წელი. თუ არ ჩავთვლით იმას, რომ წვრილმანების/აქსესუარების ჩამოტანა გაადვილდა, სიტუაცია მეტ წილად არ არის შეცვლილი. და ეს მე ჩემ ტყვაზე კვლავ გამოვცადე, როდესაც გადავყარე 360 ლარი 80 დოლარიან ოპტიკაში. ეს გავაკეთე იმისთვის, რომ დავრწმუნებულიყავი, რომ ღირდა დახარჯვა უფრო ძლიერ და ძვირადღირებულ ოპტიკაზე. ეხლა მე მგონია რომ ვიჩქარე და დიდი შეცდომა დაუშვი. შეკვეთიდან მე-14 დღეს იგივე ფასად მე ჩამომივიდა ბევრად უკეთესი ოპტიკა და ეხლაც ვერ ვხვდები რამ მაყიდინა თბილისში ეს წყეული “შირსტოუნი”???…. რაც იყო იყო. ჩემთვის ეს კარგი გაკვეთილი იქნება.  ეხლა კი ისევ თემას დაუბრუნდეთ. ბოლო 2 თვე თბილისში რბილად, რომ ვთქვათ ცუდი ამინდებია, ხან წვიმა და ხან ქარი. 2 თვეა მე ვერ შევძელი მესროლა “სევიჯი” მეტ ნაკლებად ნორმალურ პირობებში. სასროლეთი, როგორც არ იყო 5 წლის წინ ისევ არ არის ეხლაც. ოპტიკების არჩევანშიც არანაირი ცვლილბა არ არის. მეტ ნაკლებად კარგი ოპტიკა ფანტასტიურად მაღალ ფასებში იყიდება და არჩევანი პრაქტიკულად არ არსებობს. ვაზნებს რაც შეეხება ერთადერთი მეტ ნაკკლებად ხელმისაწვდომი კალიბრია .308. კარგი .308 უკვე უმეტესობისთვის ხელმიუწვდომელია.

გარდა ამისა სროლაში ოპტიკიანი შაშხანებიდან როგორც არსად სხვაგან დიდი როლი არა და გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ფინანსებს. ვისაც მეტი ფული აქვს იმას მიყავს აქ პარადი და ეს მე პირადად არ მომწონს. შედარებისთვის, რამდენი ათასი ფულიც არ უნდა გქონდეს ბარათზე უკეთესი მსროლელი პისტოლეტიდან ვერ გახდები. აქ წყვიტავს ყველაფერს ინდივიდუალური ოსტატობა, სადაც მოტივირებული ოსტატი 800 ლარიანი “ზასტავა 99-ით” ყოველთვის უკან ჩამოიტოვებს ფულის ტომარას 3000 დოლარიანი “ხეკლერ&კოხით”. აქ ფული სიზუსტეზე, სისწრაფაეზე და ეფექტურობაზე არანაირად  გავლენას არ ახდენს თუ არ ჩავთვლით რამდენიმე ვიწრო სპეციალიზირებულ კლასს პრაქტიკული სროლის დისციპლინებში. თუმცა აქაც ჩვენ გვყავს გამონაკლისები. მაგალიტად  ბობ ფოგელი და დეივ სევინი. ასები, რომლებმაც უკან ჩამოიტოვეს ასეთივე ძლიერი მსროლელები, მძიმედ მოდიფიცირებული იარაღებით, რომელთა ფასი 4-5 ათასი დოლარია (იქ სადაც “ხეკლერ&კოხები” 900 დოლარი ღირს). და გააკეთეს ეს პრაქტიკულად ქარხნული “გლოკის” პისტოლეტებით, რომელთა ფასი 550-600 დოლარს არ აღემატება. ასეთი რამე წარმოუდგენელია, პრაქტიკულად ნებისმიერ დისციპლინაში სადაც ისვრიან ოპტიკიანი შაშხანებიდან. აქ ფინანსები პირდაპირ განააპირობებენ შედეგს. მე ვიცნობ არც ისე შეძლებულ მსროლელბს, რომლებიც ძალიან ხანგრძლივ და რთულ გზას გადიან, მაღალი შედეგის მისაღწევად. უბრალო შაშხანებიდან ისინი აწყობენ ზუსტ ინსტრუმენტებს და მათი იარაღი არ გამოიყურება ისე ლამაზად როგოც ძვირადღირებული “საკოები” მაგრამ შედეგებს, რომლებსაც ისინი აღწევენ არის შთამბეჭდავი. მე დიდ პატივს ვცემ ასეთ ხალხს და მესმის, რომ  მხოლოდ ნამდვილ ფანატებს (რა თქმა უნდა კარგი გაგებით) შეუძლიათ ამ გზით იარონ. დანარჩენებთან ყველაფერი მარტივია, რამდენიმე ათასი შაშხანაში ძლიერ კალიბრზე, ერთი ორი ათასი ოპტიკაში, ვინმე თითებზე აგიხნსის რა სად და რამდენი  დაატრიალო და მიდი ისეირნე, ქაღალდის სამიზნეს დიდი მანძილებზე მოარტყავ. ეს კიდე განაპირობებს იმას რომ ბევრი მოტოვირებული ჭკვიანი მსროლელი ვერ ერთვება ამ საქმეში და ზუსტი სროლის დარგში (თუ ის საერთოდ არსებობს საქართველოში) ქაოსი არის დამკვიდრებული რომელიც მძიმდება უაზრო ტრენდებით. ლულის ე.წ. “აბკატკაზე” უკვე დავწერე (ამან უკვე ეპიდემიის ხასიათი მიიღო), ლულის ხეხვა ყოველი სამნახევარი გასროლის შემდეგ უკვე ნორმაა, მნიშვნელობა არ აქვს ეს არის ძვირადღირებული “ულტრა მაგნუმი” თუ იაფი “მარლინი” .308-ზე. ეხლა მესმის საიდან წამოვიდა მოსაზრება, რომ წმენდით უფრო მეტი ლულა ფუჭდება ვიდრე სროლით. შემდეგ იმ ნაწერებიდან რაც ფორუმებზე დევს რამე რაციონალური აზრის გამოტანა კონკრეტულ ვაზნაზე და იარაღზე შეუძლებელია. ხდება ოპერირება რაღაც ჭკვიანური ტერმინებით და  უცხოური სიტყვებით: “ბალისტიკური უპირატესობა ეტყობა 200 მეტრიდან” და ასე შემდეგ.  ვინ არის ეს ხალხი? რაზე საუბრობს საერთოდ? ….  ის ერთეული მაგარი მსროლელები, რომლებსაც მე ვიცნობ ინტერნეტს არ ეკარებიან ალბათ იგივე მიზეზბის გამო. მაგრამ მე მაინც ოპტიმისტი ვარ და მგონია, რომ ყველაფერი დალაგდება. ადრე თუ გვიან.

ალბათ ჩემი ნეგატიური დამოკიდებულება ამ საკითხისადმი აიხსნება იმით, რომ შეიძლება მე ბოლომდე არ მესმის რაზე ვსაუბრობ ან უბრალოდ ეს არ არის ჩემი სტიქია. შესაძლებეელია მე ვცდები ჩემ შეფასებებში. არ გამოვრიცხავ. მაგრამ მსროლელის ფაქტორის შემცირება და მნიშვნელოვანი ფინანსური ფაქტორი მე მაფიქრებინებს, რომ ზუსტი სროლით მე სერიოზულად  დავკავდები ალბათ როდესაც 50 წელს გადავაღწევ. ეხლა კიდე ის მინიმუმი რაც მე მჭირდება მე ვიცი.

საკმარისია ეხლა ნეგატივი და გადავიდეთ პოზიტივზე. პირვლ რიგში კიდევ ერთხელ ავღნიშნავ, რომ “ჰოგ ჰანტერის” და სხვა ბიუჯეტური იარაღის გამოჩენა ბევრს აძლევს საშუალებას, როგორც იქნა მოცილდეს ამ საბჭოთა ჯართს (ესეც კარგი გაგებით) და დაიწყოს სროლა ხარისხიანი, ზუსტი იარაღიდან. ყველა იარაღი ამ კლასიდან კარგი არ არის მაგრამ სევიჯის შაშხანები ნამდვილად ძალიან კარგები არიან, რემინგტონ 700-ის ზოგი მოდელიც საკმაოდ კარგია. ეს შაშხანები შეიძლება იყონ გამაოგნებლად ზუსტები. ასეთი სიზუსტე არც ისე დიდიხნის წინ წარმოუდგენელი იყო იაფ სერიულ იარაღში.

ბიუჯეტური შაშხანის ერთ-ერთი საუკეთესო ვარიანტი: სევიჯ აქსისი. მოსახსნელი მჭიდი, კარგი ხარისხი, ერგონომიულობა და დაბალი ფასი გამოარჩევს ამ იარაღს სხვებისგან.

თუ ადამიანი სერიოზულად არის განწყობილი მაშინ დაივიწყეთ ბიუჯეტური შაშხანები და დაიხარჯეთ ტოპ კლასის იარაღზე. დამიჯერეთ იმისთვის რომ ტოპ შედეგი მიიღოთ საშუალი იარაღისგან ძალიან დიდი დრო და ინვესტიციები დაგჭირდებათ. მე ნანახი მაქვს ასეთი შაშხანა. ასევე “სევიჯ ჰოგ ჰანტერი”, რომელშიც ბევრად უფრო მეტი ფული ჩაიდო ვიდრე ეს იარაღი თავიდან ღირდა. შაშხანას ქონდა თავისი საკეტი და თავისსი ქარხნული 51სმ-ნი ლულა. ამ შაშხანიდან მსროლელი  სამიზნეს  არტყავდა 1200 მეტრზეც და ეს ძალიან არასახარბიელო პირობებში (ძლიერი გვერდითი ქარი). ასე, რომ თუ ძალიან, ძალიან მოინდომე ერთი შეხედვით შეუძლებელიც შესაძლებელი ხდება. აბსოლუტური უმეტესობა მსროლელებისთვის ეს გზა იქნება მეტის მეტად რთული.  ასე, რომ ჩემი აზრით ტუნინგზე ფულის ხარჯვას ჯობია თავიდანვე დახარჯოთ ფული მაღალი კლასის შაშხანაზე. მე არ მჯერა იმ აზრის, რომლის მიხედვითაც ახალბედამ წვრილი კალიბრებიდან უნდა დაიწყოს. არც იმას ვიძახი, რომ ეგრევე უნდა იყიდოთ რამე ავ და ცოფიან .300 უეზერბი მაგნუმზე და მიიღოთ ურიცხვი “რესპექტები” და “ლაიქები” ფორუმებზე, მაგრამ .308 ვინჩესტერი იქნება შესანიშნავი დასაწყისი. თუ ფინანსური მდგომარეობა საშუალენას გაძლევთ და “გიტყდებათ”, როგორც უმეტესობა .308-დან სროლა ნებისმიერი “ზომიერი”, .30 კალიბრამდე  მაგნუმიც  იქნება კარგი.

მიუხედავად იმისა, რომ რემინგტონის პროდუქციის ხარისხის ვარდნაზე ალბათ მარტო საქართველოს პარლამენტში არ საუბრობენ მათი Remington 700 Milspec 5R  არის ერთი კარგი ვარიანტი, რომელიც იწარმოება ქარხნულად და უფრო წააგავს შეკვეთით დამზადებულ იარაღს მაგრამ ზომიერ ფასად.

თემას უკვე სერიოზულად ავცდი და ამიტომ რა შეიძლება დამატებით ითქვას სევიჯის “ჰოგ ხანტერზე”? რა არ მომწონს? შედარებით სუსტი ექსტრაქცია, მასრა ახლოს  ვარდება იარაღთან. კონდახი არის ძალიან სუსტი. წინ დაყენებული სადგარი საიმედოთ ვერ აფიქსირებს იარაღს, იმიტომ რომ კონდახის წინ ნაწილი არის თხელი პლასტმასის, რომელიც ადვილად იბრიცება.

პოზიტიური მხარეები იგივეა. იარაღი მსუბუქი და კომპაქტურია. იარაღი ზუსტია. ბოლოს გასვლისას ისევ პირობები იყო ცუდი, მაღალი ბალახი გამორცხვადა სროლას მიწიდან, ძლიერი ქარი გლეჯდა და მიქონდა სამიზნეები. დიდი ვაი-ვაგლახით მოხდა იარაღის მისროლა ახალი ოპტიკით. გადაწყდა ჩატარებულიყო პრაქტიკული სროლის “სეანსი” ვინაიდან ასეთ პირობებში და განწყობით სიზუსტეზე სროლა იქნებოდა უაზრო. ასი მეტრის მანძილზე განლაგდნენ სამიზნეები “მძევალი + ტერორისტი”. “სპოტერი” იძლეოდა მითითებებს სროლაზე ხოლო მსროლელი განთავსდა მანქანაზე და ანადგურებდა მონიშნულ სამიზნეებს.  არც ერთი “მძევალი” არ დაშავდა, ყველა “ტერორისტი” ერთი ზუსტი გასროლით განადგურდა. “ჰოგ ხანტერმა” არ გვიღალატა, ხოლო ამ “ტაქტიკურმა” გართობამ გადაარჩინა ის დღე გაფუჭებისაგან. კმაყოფილებმა ჩვენ დავტოვეთ სასროლეთი.