Archive for December, 2020

რევოლვერის უნარებზე

Wednesday, December 16th, 2020

w2342342

ის ფაქტი, რომ რევოლვერი შედარებით ტექნიკურად რთული იარაღია და ასევე მისი გადატენვა ითხოვს ბევრ მანიპულაციებს, იმისთვის, რომ ეს იარაღი ეფექტურად გამოიყენოთ უნდა გამოიმუშავოთ რიგი უნარების, რომელზეც შეიძლება არასდროს არც დაფიქრდეთ სანამ გვიანი არ იქნებ.  პირველ რიგში, ცხადია უნდა იცოდეთ/გესმოდეთ  რევოლვერის კონსტრუქცია, ასევე სიმპტომების ამოცნობა და პრობლემების გამოსწორება, მანამ სანამ ეს პრობლემა გამოიწვევს დაბრკოლებას ან უარესი, რევოლვერის მწყობრიდან გამოყვანას. უბრალოდ ეხლა  რევოლვერის ზუსტი ტექნიკური დიაგნოსტიკის პროცედურების ახსნა არ შედის ამ შემთხვევაში ჩემ ამოცანაში. რა თქმა უნდა მე გავაგრძელებ ამ თემაზე წერას, მანამდე კიდე უბრალოდ გირჩევთ, რომ იმისთვის, რომ იყოთ დარწმუნებულები, რომ თქვენი რევოლვერი კარგ ფორმაშია, ზედაპირული ცოდნის მიღებას, ჯობია უბრალოდ ერთხელ დახარჯოთ თქვენო დრო და დატალურად შეისწავლოთ რევოლვერის კონსტრუქცია, რაც მოგცმთ წარმოდგენას იმაზე თუ როგორ მუშაობენ მისი მექანიზმები და შესაბამისად ზუსტად გეცოდინებათ, სად უნდა ელოდოთ პრობლემებს და რას უნდა მიაქციოთ ყურადღება. კიდევ ერთი “ჰინტი” ჩემგან,  გამოიწერეთ ამერიკელი ავტორების ძველი წიგნები, სადაც დეტალურად არის მიმოხილული რევოლვერის კონსტრუქციები და მათი მოვლა მომსახურების პროცედურები. დღეს თანამედროვე იარაღი არის როგორც თანამედროვე მანქანა, საიმედოობის ხარისხი მაღალია და მომსახურების საჭიროება არის მინიმალური, მაგრამ ადრე ასე არ იყო და გამოცდილი პისტოლერო, ასევე უნდა ყოფილიყო იარაღების საკმაოდ კარგი ოსტატი და ბევრი მათგანი  საბოლოო ჯამში გახდა კიდევაც იარაღების ოსტატი/მწარმოებელი, როგორც  ჯიმ კლარკი ან ბილ უილსონი. ამიტომ იმ ეპოქის ავტორების წიგნები გაჯერებულია ტექნიკური ინფორმაციით, მაშინ როდესაც დღეს მწარმოებელი პრაქტიკულად გიკრძალავს იარაღის დაშლას და შეკეთებას, ამის ნაცვლად გიბრძანებს მიიტანო იარაღი ავტორიზირებულ სახელოსნოში ან გაუგზავნო მათ ქარხანაში.  ჩვენ პირობებში, სადაც იარაღის ხელოსნებს ერთი ხელის თითებზე დაითვლი და იარაღს მწარმოებელს ვერ გაუგზავნი, უნარი თავად მოუარო შენ იარაღს არც თუ ისე ურიგოა. თუ ინგლისური არ იცით, დამელოდეთ, იმიტომ, რომ ახალი სტატიები რევოლვერებზე კიდე იქნება.

ეხლა რაც შეეხება უშუალოდ თემას, რომელზეც მე მინდოდა დამეწერა, ანუ კონკრეტული უნარები, რომელიც უნდა გამოიმუშავოს ადამიანმა, რომელიც ანდობს სიცოცხლეს რევოლვერს.

უნარი პირველი: გადატენვის პროცედურები.  გარდა სტანდარტული გადატენვის პროცედურისა, რომელიც გულისხმობს ცალკეული ვაზნებით დოლურას ავსებას და ასევე ე.წ. სპიდ სტრიპების ან სპიდლოადერების გამოყენების, უნდა აითვისოთ დოლურას სელექტიური გადატენვა და ასევე არასრული დატენვა.

revreloadoptions

სამი გავრცელებული ოფცია რევოლვერის გადატენვისთვის, “ნაყარი” ვაზნები, სპიდ სტრიპები და სპიდლოდერები. 

ჩვენ ყველამ ვიცით, რომ სპიდლოადერები მნიშვნელოვნად აადვილებენ რევოლვერის გადატენვას.  რამდენიმე მოძრაობაში ვაზნები ერთდროულად ვარდებიან სავაზნეებში და რევოლვერი მზად არის სროლისთვის, მაგრამ სპიდლოდერები ყოველთვის ხელმისაწვდომი არ არის და ასევე სპიდლოდერის გამოყენება გულისხმობს რომ ყველა დოლურა უნდა იყოს ცარიელი. რა მოხდება თუ გაირსოლე მხოლოდ 2-3 ვაზნა და გინდა დოლურას შევსება? დაცალო დოლურა და აავსო სპიდლოდერით, ანუ გადაყარო გაუსროლელი ვაზნები დოლურადან?  სწორედ ამიტომ სელექტიური გადატენვა არის საჭირო უნარი. გახსენით დოლურა, ნაწილობრივ ეჟექტორზე დაწოლით გამოწიეთ ვაზნები დოლურადან, თითით ამოაგდეთ გასროლილი მასრები და შეავსეთ დოლურა ახალი ვაზნებით.  ჟღერს ადვილდ, მაგრამ ეს პროცედურა ითხოვს ზუსტ და სწრაფ მოძრაობებს და შეტაკების პირობებში, ცეცხლის ქვეშ,  მისი განხორციელება იქნება რთული, საკმარისი პრაქტიკის გარეშე. ამის საპირწონედ არის FBI-ს ტექნიკა, რომელიც გასწავლის გასროლილი მასრების და ვაზნების ჩაცლა მარჯვენა ხელში და მათ შენახვას, იმის იმედით რომ თუ არ გეყო სპიდლოდერებში ვაზნები, მერე დარჩენილ ვაზნებს ინდივიდუალურად მოათავსებ რევოლვერში.  ცხადია ეს ყველაფერი რთულდება თუ სიბნელეში ხარ და ვერ ხედავ რას აკეთებ.

20201108_133846

მოკლე ეჟექტორი მოკლეცხვირიან რევოლვერებზე აადვილესბ სელექტიურ გადატენვას, იმიტომ რომ მისი სვლა არ არის საკმარისი, რომ მასრები ბოლომდე ამოაგდოს დოლურადან. უბრალოდ წყნარად დააჭირეთ ეჟექტორის ღერძს და შეცვალეთ გასროლილი მასრები ახალი ვაზნბებით. 

ეხლა შემდეგი კითხვა, ვთქვათ გადატენვის დრო არ გაქვთ? გასროლილი მასრების ექსტრაქცია მოახდინეთ, მაგრამ ასწრებთ მხოლოდ ერთი ან ორი ვაზნის მოთავსებას, იმიტომ რომ სიტუაცია ითხოვს სწრაფი გასროლის განხორციელებას? ამიტომ უნარი მოათავსო ვაზნა სავაზნეში და დახურო დოლურა ისე, რომ სასხლეტზე დაჭერისას ლულასთან გასწორდეს სავაზნე ვაზნით და არა ცარიელი, არის მეორე აუცილებელი უნარი, რომელზეც მინდოდა მომეყოლა. უყურეთ, სმიტ&ვესონის და კოლტის რევოლვერის დოლურები, მოძრაობენ განსხვავებული მიმართულებით, სმიტის დოლურა საათის მიმართულების საწინააღმდეგოდ, ხოლო კოლტის პირიქით. ეს უნდა იცოდეთ რომ დოლურა ერთი ვაზნით ისე დახუროთ, რომ სასხლეტზე დაჭერისას მოხდეს გასროლა და არა “კლიკი”, ხმა როდესაც დამრტყმელი ეცემა ცარიელ დოლურაზე . ეს ტექნიკა დაგჭირდებათ უკიდურესი განსაცდელის შემთხვევაში და ამიტომ დიდი ალბათობით სასხლეტზე დაჭერის ფუფუნება, იმდენჯერ სანამ გასროლა არ მოხდება თქვენ შეიძლება არც გქონდეთ.

რევოლვერების ტევადობა და გადატენვის დრო/სირთულე არის სერიოზული შეზღუდვა. ტყვილად არ გაჩნდა ე,წ. “ნიუ იორკული გადატენვა”, რაც სხვა არაფერია, რაც დაცლილი რევოლვერის “გადაგდება” და მეორე რევოლვერის მომარჯვება. ამიტომ მსროლელმა რევოლვერით გადატენვის პროცედურების ათვისებას უნდა დაუთმოს მეტი დრო ვიდრე Glock 17-ის პატრონმა.

და ბოლოს კიდევ ერთხელ მინდა გავამახვილო თქვენი ყურადღება ორმაგ რეჟიმში სროლის უნარის მნიშვნელობაზე.  ორმაგი მოქმედების რევოლვერის შემთხვევაში, ორმაგი რეჟიმი არის ძირითადი. როგორც კი დაამუღამებთ ამ რეჟიმს, თქვენ მიხვალთ მარტივ დასკვნამდე: ერთმაგი რეჟიმი თქვენ საერთოდ არ გჭირდებათ, იმიტომ რომ ტიპიურ დისტანციებზე სწრაფი სროლა ორმაგ რეჟიმში მაღალი სიზუსტით საკმაოდ ადვილია.

ავი და ზუსტი – Savage A17

Saturday, December 5th, 2020

ერთადერთი გზა გააუმჯობესო ტრაექტორია, თუ შეზღუდული ხარ მასრის ზომებით და იარაღის კონსტრუქციით, არის რა თქმა უნდა ჭურვის კალიბრის და მასის შემცირება. გარკვეულ მანძილზე ეს მოგცემს უფრო დაფენილ ტრაექტორიას მაგრამ ფიზიკის კანონებს მაინც ვერ გაექცევი და მსუბუქი ჭურვი მალე დაკარგავს ენერგიას და რაღაც ნიშნულის შემდეგ დაიწყებს სწრაფ ვარდნას. ასეთი სწრაფი ტყვია ასევე ცოტათი მეტ ხანს იფრენს ზებგერითი სიჩქარით, რაც ნიშნავს, რომ სტაბილური სიზუსტე ცოტათი უფრო დიდ მანძილზე იქნება შენარჩუნებული. სანამ ამ კონცეფციით შექმნილი სერიული წარმოების .17 კალიბრის წრიული აალების ახალი კალიბრები შეიქმნებოდა  ცალკეული ენთუზიასტები უკვე ექსპერიმენტირებდნენ .22 კალიბრის წრიული აალების მასრებთან, რომლებსაც უვიწროებდნენ ყელს, სადაც ათავსებდნენ 4.5 მმ კალიბრის ტყვიას. ასე ისინი იღებდნენ დაახლოებით იგივე შედეგებს, რაც ბრწყინვალე მაგრამ ხანმოკლე სიცოცხლის მქონე რემინგტონის 5mm RRM, რომელიც სულ რამდენიმე წელი გამოდიოდა 70-ნი წლების დასაწყისში. უფრო სწორად რამდენიმე წელი გამოდიოდა ამ კალიბრზე გათვლილი რემინგტონის მოდელ 591 და 592 შაშხანები. ხოლო 8მმ-ნი ვაზნები იწარმოებოდა 80-ნი წლების ბოლომდე, უბრალოდ ნომინალური 5 მმ-ნი კალიბრი იყო იშვიათობა, ლულების და იარაღის წარმოება ასეთ კალიბრზე იყო პრობლემური და რემინგტონის მაგნუმმა ფეხი ვერ მოიკიდა.

საბოლოო ჯამში,  ტყვიაწამლის მსხვილმა ამერიკულმა მწარმოებელმა “ხორნადიმ”, 2000-ნი წლების დასაწყისში გამოუშვა ორი ახალი წრიული აალების 4.5 მმ-ნი კალიბრი. .17 Mach 2 იყო სხვა არაფერი თუ არა .22lr-ის მასრა შევიწროებული ყელით და 4.5 მმ-ნი ტყვიით.  მეორე, წოდებული .17 Hornady Magnum Rimfire (4.5×27mmR) იგივე რეცეპტით დამზადებული იყო, უბრალოდ ამჯერად ბაზად აღებული იყო .22WMR-ის უფრო დიდი მასრა. Hornady-ს, Ruger-ის და Marlin-ის ჩანაფიქრი იყო, შეექმნათ უფრო ეფექტური ვიდრე .22WMR კალიბრი, ნაკლები უკუცემით, უკეთესი ტრაექტორიით, რომლის დამზადება იქნებოდა ადვილი და ვაზნის ფასიც არ იქნებოდა დიდი. ამავე დროს დენთის მუხტის წვისას წარმოშობილი წნევა არ უნდა ყოფილიყო უფრო დიდი ვიდრე .22WMR-ში. შეგახსენებთ 50-ანი წლების ბოლოს გამოშვებული .22WMR იყო პირველი, უკანასკნელი ნახევარი საუკუნის განმავლობაში, კომერციულად წარმატებული ახალი წრიული აალების კალიბრი. წამოწყება განწირული იყო წარმატებისთვის, იმიტომ, რომ ორივე ახალი კალიბრი იყენებდა უკვე არსებულს მასრას, რაც ნიშნავდა, რომ მინიმალური ცვლილებები იქნებოდა საჭირო, რომ უკვე წარმოებაში არსებული იარაღების ადაპტირება მომხდარიყო ახალ კალიბრებზე. არც 4.5მმ კალიბრის ტყვიების და ლულების წარმოება არ უნდა ყოფილიყო დიდი პრობლემა.

.17HMR-ის ტიპიური მუხტები იყენებენ 17-20 გრანიან გარსით დაფარულ ტყვიას. გარსი არის სრულფასოვანი რბილი მეტალის და არა “დაფარვა”, როგორც მაღალი სისწრაფის .22LR-ში.  ტყვიის საწყისი სიჩქარე ვარირებს 720-დან 820 მ/წ-მდე რაც ფრიად შთამბეჭდავი სიჩქარეებია. ამის წყალობით ამ კალიბრის ეფექტური გამოყნება შესაძლებელია 200 მეტრამდე მანძილზე რაც ბევრად აღემატება ყველაზე ცხელ .22LR კალიბრის შესაძლებლობებს და უკეთესია ვიდრე .22WMR.

076014-cci-17-hmr-v-max-500-rnds-polymer-tipped-157300

.17HMR კალიბრის მუხტი, V-max ტიპის ტყვიით. ყურადღებას იქცევს არაპროპორციულად დიდი პლასტმასის წვერი. ასეთი ტყვია წინაღობაში მოხვედრისას მომენტალურად ფრაგმენტირდება. ტყვია საკმაოდ რბილია და ადვილად “ტყდება” საკმარისია ოდნავ მოუჭიროთ ტყვიას თავი, რაც მაღალ სიჩქარესთან ერთად, ხელს უწყობს აგრესიულ ფრაგმენტაციას. ამის გამო ზედმეტი შეღწევის და რიკოშეტის რისკი დაბალია, რაც გამოარჩევს ამ კალიბრს სხვა წრიული აალების სხვა კალიბრებისგან. “ნავის კუდის” ტიპის ტყვიის ფორმა უზრუნველყოფს კარგ ბალისტიკას. 

როგორც აღვნიშნე, ახალი ვაზნები ზომებით არ აღემატებოდნენ თავის წინადმორბედებს, რის გამოც უკვე არსებული კონსტრუქციის იარაღების ადაპტირება ახალ კალიბრზე არ უნდა ყოფილიყო დიდი პრობლემა.  პრობლემები დაიწყო, როდესაც მწარმოებლებმა ცადეს ამ კალიბრზე ნახევრად-ავტომატური იარაღების წარმოება. შეგახსენებთ, რომ ტიპიური ნახევრად-ავტომატური მცირეკალიბრიანი იარაღი იყენებს თავისუფალ საკეტს, რაც ნიშნავს, რომ ერთადერთი რაც მას იჭერს დაკეტილ მდგომარეობაში არის დამაბრუნებელი ზამბარა, რომელიც მას აწვება და თვითონ საკეტის მასა. ეს სქემა კარგად მუშაობდა აქამდე პრაქტიკულად ნებისმიერ წრიული აალების ვაზნასთან, მაგრამ .17HMR-ის შემთხვევაში აღმოჩნდა, რომ მასრის სიმტკიცე არ არის საკმარისი, რომ თავისუფალ საკეტთან ერთად უზრუნველყო დენთის აირების წვის შედეგად წარმოქმნილი წნევის “დახუფვა”, ხოლო საკეტის მასის ზრდა ნეგატიურად აისახებოდა საიმედოობაზე.  2009 წელს, რამდენიმე დიდმა მწარმოებლამ გამოსცა სპეციალური გაფრთხილება და აკრძალა .17 HMR კალიბრის გამოყენება ნახევრად ავტომატურ იარაღებში. “რემინგტონი” წავიდა უფრო შორს და მოხსნა გაყიდვებიდან და დაიბრუნა, გაყიდული როგორც ამ კალიბრის ვაზნები ასევე მოდელი 597 ტიპის .17 კალიბრის ნახევრად ავტომატური შაშხანები.

a17b

ერთ-ერთი პლიუსი წვრილი კალიბრის არის ის რომ შეგიძლია მიიღო სქელკედლიანი ლულა ხოლო გარე დიამეტრი ლულის მაინც იქნება მცირე. კონუსური ჩაღრმავება კარგად იცავს ლულის გამოსასვლელს დაზიანებისგან. 

 Savage-ის წამყვანი ინჟინერი ჯონ ლინსკოტი მიუდგა თემას განსხვავებულად. მათი ნახევრად-ავტომატური A17, რომლის წარმოება დაიწყო  იყენებს გადავედებული უკუცემის პრინციპს. შესრულება მარტივი და ელეგანტურია. ერთი მცირე ზომის ბჯენი განთავსებულუ საკეტის ზედა ნაწილში, მოძრაობს ვერტიკლაურად და ზემომქედებს შესაბამის კილოსთან ფოლადის რესივერის შიგნით. ასეთი სისტემის გამოყენებამ ერთდროულად მოხსნა დატვირთვა მასრაზე და ამავე დროს ჩემი დაკვირვებით პრაქტიკულად გააქრო უკუცემა. A17-ს რომელიც ოპტიკით იწონის 3.6 კგ-ს, უკუცემა არ აქვს პრაქტიკულად საერთოდ. დიახ, მე ზუსტად იმას ვგულისხმობ რაც დავწერე, უკუცემა უბრალოდ არ არის. გასროლის ხმაც გრძელი ლულის წყალობით არის დაბალი.

რა თქმა უნდა მე როგორც წრიული აალების კალიბრების დიდი მოყვარული, ვერ გაუშვებდი ხელიდან შანსს ახლოდან გამეცნო ეს ახალი და ავი კალიბრი და ამიტომაც გადავწყვიტე A17-ის შეძენა. შეიძლება ნახევრად-ავტომატი არ არის საუკეთესო ფორმატი, რომ ნახო კალიბრის სიზუსტის პოტენციალი, მაგრამ პირველ რიგში მე მაინტერესებდა ახალი ავტომატიკის სქემა და ასევე მაინც ნახევრად-ავტომატი უფრო უნივერსალურია. ასეევ გასროლიდან გასროლამდე არ არის საჭირო იარაღის ჭერის შეცვლა, რომ ის გადატენო. ასე რომ ბევრი ფიქრი არ დამჭირვებია. ჩემი არჩევანი გავაჩერე შედარებით ბიუჯეტურ მოდელზე, 56-სმ-ნი სქელი პროფილი ლულით და სტანდარტული პლასტმასის კონდახით.

a17 new

ფოლადის რესივერი, ნახევრად გადაბმული საკეტი, Accu-trigger, სქელ-კედლიანი ლულის პროფილი, უკვე დაყენებული უივერის სამაგრები, ლულის სიგრძე 56 სმ, ტვისტი 1:9,  სრული სიგრძე 104 სმ, 10 ვაზნიანი როტორული მჭიდი, წონა ოპტიკის გარეშე 2.7 კგ. ეს არის ძირითადი მახასიათებლები ამ იარაღის. 

მე სპეციალურად ავარჩია უფრო იაფი მოდელი, სტანდარტული პლასტმასის კონდახით.  მე უკვე დამიგროვდა ასეთი კონდახების მოდიფიკაციების გამოცდილება და ვიცი, რომ ცოტა დრო და ფული საკმარისია, რომ მისცე საშუალება იარაღს ისროლოს კარგად თუნდაც ასეთი კონდახით. ყველაზე საინტერესო ის არის, რომ კონდახი A17-ზე ბევრად უფრო უკეთესია ვიდრე B22-ზე, რომელიც მე მქონდა. პირველ რიგში იმიტომ, რომ რესივერის ბედინგი უფრო ადვილია, მეორე რიგში იმიტომ რომ მას აქვს კარგი რეზინის საზურგე, რომელიც ძალიან მოსახერხებელია, ანალოგიური დეტალი B22-ზე იყო პლასტმასის და თავისუფლად ცურავდა მხარზე.

 A17 იარაღის სახელმძღვანელო საკმაოდ მარტივია. საკეტის გადასატნი სახელური განკაგებულია საკეტზე მარჯვნიდან. მცველის ღილაკი სასხლეტის კავთან არის განლაგებული, იქვე ქვევიდან მექანიკური საკეტის შემაკავებელია. ბოლო ვაზნის გასროლის შემდეგ საკეტი შემაკავებელზე არ დგება მაგრამ თუ მოხდა დაბრკოლება, ან ამას ითხოვს უსაფრთხოების პროტოკოლი, შესაძლებელია ქვევიდან განლაგებული ღილაკის მეშვეობით მისი ღია მდგომარეობაში დაფიქსირება.

იარაღის დაშლა და მომსახურება ადვილია მაგრამ არის ნიუანსები. ბევრი ცნობილი და პოპულარული მცირეკალიბრიანი იარაღი ისეა აგებული, რომ მათ გასაწმენდად საჭიროა კონდახის და რესვიერის განცალკევება. ამის შემდეგაც კი, მათ დიდ ნაწილში ლულის წმენდა მაინც ხდება გამოსასვლელის მხრიდან. Savage მიუდგა ამ პრობლე,ას შემოქმედებითად. იმისთვის რომ იარაღი დაშალოთ გასაწმენდად, არ არის საჭირო კონდახის და რესივერის განცალკევება. საკმარისია დააჭიროთ დამაბრუნებელ ზამბარას, რესივერის უკანა ხუფზე განლაგებული ნასვრეტიდან, მოხსნათ ეს ხუფი, ამოიღოთ ზამბარა და საკეტი და იარაღი მზად არის წმენდისთვის. როგორც ხვდებით ასევე შესაძლებელია ლულის გაწმენდა სავაზნის მხრიდან. პლასტმასის ხუფის მოხსნა მოქნილობას ითხოვს და სიმართლე გითხრათ სულ მგონია, რომ ერთხელაც ეს ხუფი მოტყდება, მაგრამ ფაქტია, რომ ეს სქემა აშკარად წინ გადადგმული ნაბიჯია იმ დიზაინებთან შედარებით, რომლებიც გასული საუკუნის 60-ნი წლებიდან პრაქტიკულად არ შეცვლილა. რა თქმა უნდა შესაძლებელია კონდახის და რესივერიუს განცალკევებაც. ამისთვის უნდა დაუშვათ ორი ხრახნი. ერთი განლაგებულია კონდახის ქვევიდან წინა ნაწილში, მჭიდის წინ, მეორე უკან, მაგრამ ზევიდან, პლასტმასის ხუფის ქვეშ. დაყენებული ოპტიკით ეს ასევე ითხოვს გარკვეულ მოქნილობას.

a17bolt

საკეტი, დიდი ზომის საკეტის სახელური, რესივერის ხუფი და დამაბრუნებელი ზამბარის მოდული. საბრძოლო ბჯენი, რომელიც უზრუნვლეყოფს უკუცემის “გადავადებას” კარგად ჩანს საკეტის ზედა ნაწილში. ყურადღებას ასევე იქცევს საკმაოდ მასიური ექსტრაქტორი და დიდი ზომის, ერგონომიული საკეტის სახელური. 

triggera17

დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმის კორპუსი, მაგრდება ერთი პინით რეივერზე. კორპუსი პლასტმასის არის, დანარჩენი დეტალები რკინის.

rearbolta17

როგორც ხედავთ, უკანა ხრახნის მოხსნა შეიძლება საკმაოდ მოუხერხებელი იყოს, მაგრამ უმეტეს შემთხვევაში ასეთი დაშლა თქვენ არ დაგჭირდებათ. 

a17

ბედინგი “ბრიკორამაში” ნაყიდი ეპოქსიდით, კაიდექსის ფირფიტისგან დამზადებული რეგულირებადი სალოყე და ე.წ. brush stroke კამუფლირება რომლის შესრულებასაც უნდა 10 წუთი განსხვავებით უფრო შრომატევადი კამუფლირებისა შაბლონების გამოყენებით. 

ოპტიკა დაყენდა UTG ალუმინის რინგებში. ჩემდა გასაკვირად, მათი მორგება საჭირო არ გახდა, მიუხედავად იმისა, რომ პიკატინის სეგმენტები ცალ-ცალკე იყო დაყენებული რესივერზე. ოპტიკა Primary Arms 4-16×44 “Mil-Dot” ბადით. ოპტიკას ქონდა ძალიან კარგი ფოკუსის მანძილი თვალიდან ოკულარამდე და ძალიან თხელი ბადე, რამაც განაპირობა ჩემი არჩევანი, თუმცა გადიდება ზედმეტად ძლიერია ჩემი გემოვნებისთვის და ასეთი იარაღისთვის, მაგრამ ხარისხიანი და ბიუჯეტური ოპტიკის არჩევანით ჩვენ არ ვართ განებივრებულები, ამიტომ ავიღე ის, რაც ყველაზე ახლოს იყო იმასთან რაც მე მჭირდებოდა. უკვე შემდგომ ოპტიკა მარტივად გასწორდა და სროლა მიზანში ამ ოპტიკით გამოდგა სასიამოვნო და კომფორტული, კარგი ლინზების, “aye relief”-ის და თხელი ბადის გამო. შესწორების მექანიზმი ასეე უნაკლოდ მუშაობდა. ოპტიკას ასევე აქვს ტაქტიკური დოლურები, რომლებიც უნდა გადმოწიო, რომ შეძლო მათი დატრიალება, ასევე გააჩნია დოლურების რესეტის ფუნქცია, პარალაქსის რეგულირების და ბადის განათების ფუნქცია. თავის ფასში რომელიც შეადგენს სადღაც 640 ლარს ეს არის ძალიან კარგი ოპტიკა.

A17-ის როტორული მჭიდი იგივე კონსტრუქციის არის, რაც B22-ზე. ისევე როგორც B22-ზე ვაზნების მიწოდება არის ძალიან რბილი, შეუძლებელია საკეტის გადაკვრისას მიხვდე ხდება თუ არა ვაზნის მიწოდება, იმდენად დაბრკოლების და ძალის დატანების გარეშე ხდება მიწოდების პროცესი. ის ფაქტი რომ მასრა ბოთლის ფორმის არის, ტყვია წვეტიანი და თანაც ბევრად უფრო მცირე დიამეტრის ვიდრე სავაზნე, ასევე ხელს უწყობს სტაბილურ/საიმედო მიწოდებას.

20181217_160127-700x525

როგორც მინიმუმ ამერიკის კონტინენტზე, Savage იყო პირველი კომპანია, რომელმაც გამოიყენა როტორული მჭიდი, და კარგია რომ ეს კომპანია უარს იძახის სავაზნე კოლოფებზე და ისევ უბრუნდება როტორულ მჭიდებს. ასეთი მჭიდის კონსტრუქცია უფრო გამძლეა, ის სრულად იმალება იარაღის შიგნით და ტევადობაც 10 ვაზნაა.  სურათის წყარო thetruthaboutguns.com

კარგი მოვყევით, ეხლა გადავიდეთ ცუდზე. როგორც ყველა ტიპიურ ნახევრად-ავტომატში, სასხლეტი A17 არის ძალიან ცუდი. ის არ არის ძალიან მძიმე ან ძალიან გრძელი სვლით ან ოვერ თრეველით. არა. უბრალოდ მასზე დაჭერისას ისეთი შეგრძნებაა თითქოს შიგნით მოძრაობაში მოდის ძცველი, ჟანგიანი მექანიზმი, რომელიც გამოსცემს რაღაც უცნაურ ხმებს. შეიძლება ის ასეთი ცუდიც არ არის, მაგრამ როდესაც უყურებ სამიზნეს 10 გადიდებით, ეს ყველაფერი თითქოს აისახება ბადის მოძრაობაში სამიზნესთან მიმართებაში. სიმართლე გითხრათ პირველი სროლების მერე, მე სერიოზულად დავფიქრდი რომ ეს მექანიზმი დამეშალა და შემეცადა მისი გაუმჯობესება, რასაც იშვიათად ვაკეთებ. მექანიზმი დაიშალა, გაპრიალდა და თავიდან აიწყო. ზოგადად მე არ ვარ მომხრე ხოლმე, დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმების სერიოზული გადაკეთების. როგორც წესი უბრალო გაპრიალება არის მაქსიმუმი რასაც ვაკეთებ და უმეტეს შემთხვევაში ეს პროცესი არის ერთგვარი მედიტაცია/რიტუალი, რომელსაც იშვიათად მოყვება რამე ხილვადი/აწონვადი შედეგი. ამ შემთხვევაში ეფექტი უკეთესი იყო, იმიტომ რომ რამდენიმე ნაწილზე ღერძებზე გათვლილი ნასვრეტები იყო საკმაოდ უხეშად დამუშავებული და ამის გამოსწორების და მექანიზმის აწყობის შემდეგ, სასხლეტი არ გახდა უფრო მსუბუქი და მოკლე, მაგრამ ის დარბილდა და სვლაც უფრო ერთგვაროვანი გახდა. იარაღი კი არის აღჭურვილი Accu-trigger-ით, მაგრამ ჩემი აზრით ეს სასხლეტი უფრო ატარებს უსაფრთხოების დამატებითი საფეხურის ფუნქციას ვიდრე რამე კავშირი აქვს სიზუსტესთან. ყველაზე დაბალი წონითაც (რომელიც რეგულირდება იარაღის დაშლის გარეშე, სპეციალური გასაღებით), მისი წონა მაინც არის სადღაც 2.5-3 კილოგრამი. ამ ტიპის სასხლეტის ყველაზე კარგი ფუნქცია ის არის, რომ ის არ მიცემს საშუალებას ჩახმახს მოწყდეს, სასხლეტზე დაჭერის გარეშე, მაგალითად ძლიერი დარტყმის შედეგად, ეს არის და ეს.

ამერიკული Jard-ი უშვევს დამრტყმელ-სასხლეტ მექანიზმის A17-თვის, წონებით 400 გრამიდან 2 კგ-მდე, მაგრამ ამერიკაში მისი ფასი ურტყავს 300 დოლარს რაც საკმაოდ ძვირია. უბრალოდ გასათვალისწინებელია, რომ ზედმეტად მსუბუქი სასხლეტი და მსუბუქი ნახევრად-ავტომატური შაშხანა, კომბინაციაა, რომელსაც შეიძლება მოყვეს ორმაგი გასრლოლები, რაც ალბათ განაპირობებს A17-ის დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმის კონფიგურაციას და სასხლეტის ასეთ წონას.

groupinga17

პირველი სროლები სატნდარტული სასხლეტით და ნაწილობრივი ბედინგით. ყველა ჯგუფის საშუალო შედეგი 50 მეტრზე, წოლიდან და ზურგჩანთის როგორც საყრდენის გამოყენებით გახლდათ 21მმ (ჯმში შვიდი სამ გასროლიანი ჯგუფი).  

მეორე რენჯ სესიის წინ, სასხლეტი გაპრიალდა და ბედინგი გაუკეთდა სრულად. სამწუხაროდ მეორე სესიის პირობები იყო უარესი. სიცივე, თოვლი და სველი მიწა. მიუხედავად ამისა საშუალო სიზუსტემ 91 მეტრზე შეადგინა 3.5 სმ, საუკეთესო ჯგუფით 2.5სმ). ვიყინებდი ორი ტიპის CCI-ს მუხტს, 20 გრანიან FMJ-ს და 17 გრანიანს V-max ტყვიით. ორივეს ქონდა იდენტური სიზუსტე. უკეთეს პირობებში და უფრო მეტი მუხტით დარწმუნებული ვარ უკეთესი შედეგის მიღებაც შეიძლება და რა თქმა უნდა მე შევეცდები კიდე უფრო უკეთესი შედეგი დავდო. მაგრამ 35მმ 100 მეტრზე, მასობრივი წარმოების ნახევრად-ავტომატური მცირეკალიბრიანი იარაღისთვის ყველაზე ბიუჯეტური, პლასტმასის კონდახით და ძალიან საშუალო სასხლეტით, არის ძალიან კარგი შედეგი. თანაც გაითვალისიწნეთ, სროლის პირობები, რომლებიც შეესაბამება საველე/ნადირობის პირობებს. იარაღი ასევე უნდა ვივარაუდოთ, იქნება უფრო საიმედო ვიდრე .22lr-ის ნახევრად ავტომატური იარაღი. ტყვია წვეტიანია, სრულფასოვანი გარსით დაფარული და უფრო წვრილი დიამეტრის ვიდრე სავაზნე. მე არ მწონდა არც-ერთი დაბრკოლება, მხოლოდ ერთი ვაზნის მტყუნება პირველი რამდენიმე გასროლის დროს, როგორც მანამდე Savage B22-ზე, მაგრამ მას მერე ეს აღარ გამეორებულა არც B22-ში და არც A17-ში.

ცალკე უნდა აღვნიშნო, რომ მეტალის დეტალები (ლულა, რესივერი) დაფარულია შავი ოქსიდირებით. მიუხედავად იმისა, რომ იარაღი ნახევარი დღე სველი იყო და სახლში შემოტანის შემდეგ არ გამშრალებულა, ზედაპირული კოროზიის ნიშნები არსად არ გაჩნდა, რაც მეტყველებს ოქსიდირების ხარისხზე.

graph rimfire comparison

დიაგრამიდან კარგად ჩანს ის რაც განასხვავებს .17HMR-ს სხვა წრიული აალების კალიბრებისგან. 

hawkszero

რაც შეეხება განულების ოპტიმალურ მანძილს, მე დავარქვი მას “ჩაკ ხოკსის ზერო” იმიტომ, რომ სწორედ მან გასცა რეკომენდაცია ამ იარაღის გასწორების 130 მეტრზე. ასეთ შემთხვევაში თქვენ მიიღებთ ყველაზე ოპტიმალურ ტრაექტორიას. 

რა შეიძლება ითქვას ამ მიმოხილვის ბოლოს? დიახ .17 HMR სამჯერ მეტი ღირს ვიდრე .22LR-ის ვაზნა, მაგრამ იარაღის, ოპტიკის და აქსესუარების ფასი იგივე კატეგორიაში გადის რაც .22lr კალიბრი. თუ ვინმეს სურს ბევრი სროლა სიზუსტეზე, .22LR-ის 40 გრანანი სტანდარტული სიჩქარის მუხტი თქვენ განკარგულებაშია და მოგცემთ საშუალებას ისროლოთ ბევრი, ზუსტად და თუ პირობები ხელს გიწყობთ, შედარებით შორ მანძილებზეც კი. თუ გნებავთ პრაქტიკული ინსტრუმენტი, საიმედო, ზუსტი, ჩუმი, პრაქტიკულად უკუცემის გარეშე, რომლიდანაც შეძლებთ ესროლოთ პატარა ზომის სამიზნეს (+- 4 სმ) 155 მეტრამდე დამიზნებაში ყოველგვარი შესწორების შეტანის გარეშე, მაშინ ეს კალიბრი თქვენთვის არის. უბრალოდ გაითვალისწინეთ, რომ მსუბუქი ტყვია მკვეთრად რეაგირებს ქარზე. ნუ განიხილავთ .17HMR-ს როგორც .22LR-ის ალტერნატივას.  დანიშნულებით, შესაძლებლობებით და ფასებით ეს ორი აბსოლუტურად განსხვავებულია. .17HMR პირველ რიგში უნდა შეადაროთ .22WMR-ს და ამ უკანასკნელს პლინკინგისთვის არ ყიდულობენ.  რაც შეეხება ფასებს, A17 ფასი არის 1500 ლარის ფარგლებში, გააჩნია მოდელს და კომპლექტაციას. ვაზნის ფასი მერყეობს ლარიდან, სადღაც 2 ლარამდე.

Shooterscentral.ge-ს დასკვნა. ერგონომიული პლასტმასის კონდახი, რომელიც მარტივად მოდიფიცირდება მეტი სიხისტსითვის, ნაწრთობი მეტალისგან დამზადებული რესივერი, მაღალი ხარისხის  “ძირიდან გაბურღული” (bottom rifled) ლულა, ავტომატიკის სქემა რომელიც უზრუნველყოფს უსაფრთხოებას და საიმედოობას, როტორული მჭიდი,  მარტივი დაშლა/აწყობის სქემა და მისაღები ფასი, გამოარჩევენ ამ იარაღს. ამ იარაღზე რომ იყოს დაყენებული კარგი სასხლეტი, მე ვიტყოდი რომ ის არის დღეს საუკეთესო .17 კალიბრის ნახევრად-ავტომატური შაშხანა. საქართველოში .17 კალიბრის წრიული აალების ვაზნებიც და იარაღიც პრინციპში დღემდე არის ეკზოტიკა. თუმცა შესაძლებელია მაღაზიებში ამ კალიბრის Savage-ის წარმოების შაშხანების შეძენა და ასევე სხვადასხვა მწარმოებლის მუხტებიც არის ხელმისაწვდომი. გაითვალისწინეთ,  ხელმისაწვდომობა ალბათ დროებითია და მზად უნდა იყოთ, რომ ეს კალიბრი პერიოდულად გაქრება ხოლმე დახლებიდან. ამ სტატიის დაწერის მომენტისთვის, მაგალითად ჩვენ ქვეყანაში შიზოფრენიის პანდემია ძვინვარებს, ამიტომ საერთოდ შეწყვეტილია იარაღების და ტყვიაწამლის ყიდვა-გაყიდვა.  A17 არ არის საასპარეზო/ზუსტი შაშხანა, მაგრამ ვაზნის და ლულის პოტენციალი ტოვებს შესაძლებლობას მცირე ინვესტიციებით მიაღწიოთ 1 MOA სიზუსტეს, რაც ამ კლასის იარაღებში იშვიათობაა.

 20201205_140301