სროლა შორ მანძილებზე პისტოლეტიდან და რევოლვერიდან

0

თუ ჩვენ შევეცდებით ზოგადა შევაფასოთ მოკლელულიანი ცეცხლსასროლი იარაღის ეფექტურიბა ჩვენ მივხვდებით, რომ პისტოლეტი თუ რევოლვერი თუნდაც სტანდარტული (სრული) ზომის არის ძალზედ არაეფექტური ინსტრუმენტი.  დავიწოთ იქიდან, რომ ხელის იარაღიდან (handgun – ანუ იარაღი, რომელიც განკუთვნილია ერთი ხელით სროლისთვის)  სროლა უფრო ძნელია ვიდრე კონდახიანი იარაღიდან. პისტოლეტის ტყვიები ნელია და არ გააჩნია საკამრისი ძალა, რომ ეფექტურად უზრუნველყონ მოწინააღმდეგის შეჩერება, რაც ერთის მხრივ პარადოქსია, იმიტომ რომ საიმედო შეჩერება არის ხელის იარაღის ნომერ პირველი პრიორიტეტი გამომდინარე იმ სიტუაციებიდან, რომელშიც ის გამოიყენება.  ასევე უმარტივესი ჯავშანჟილეტები ადვილად აჩერებენ უმეტესობა პისტოლეტიდან გასროლ ტყვიებს. ეფექტური სროლის მანძილი სამსახურობრივი იარაღიდან არის უმნიშვნელო და მსროლელების უმეტესობას ექნება სერიოზული პრობლემები 25 მეტრზე ზევით ადეკვატური სიზუსტის მიღწევაში, ხოლო თუ სამიზნე მოძრაობს  …..  როგორც წესი ასევე პისტოლეტს აქვს მჭიდის შეზღუდული ტევადობა.  საბრძოლო თვისებებით ის ყველაფრით ჩამოუვარდება გრძელლულიან იარაღს. უფრო მაერტივად რომ ავღწეროტ სიტუაცია, გავიხსენებ ცნობილი სპეციალისტის დევიდ ფორტიეს სიტყვებს, რომ ის რაც შეიძლია გააკეთოს გამოცდილმა მსროლელმა პისტოლეტით ადვილად გამეორდება გამოუცდელი მსროლელის მიერ საშუალო დონის კალაშნიკოვის სისტემის ავტომატით. და ეს აბსოლუტური სიმართლეა.

მე ხშირად მიწევს ხოლმე აპელირება ჩრდილო ამერიკელი სამართალდამცავების გამოცდილებაზე, და ეს აიხსნება იმით, რომ ამ ქვეყანაში სამართალდამცავებს და მათ იარაღს და აღჭურვილობას დიდი ყურადღება ექცევა ხოლო ინდუსტრია, რომელცი მათ ამარაგებს არის განვითარებული. ასევე ინტერნეტში არის დიდი მოცულობის მასალები, რომელთა ანლიზიც შესაძლებელია გამომდიანრე ჩემი მიზნებიდან.  ამიტომაც მიმაჩნია , რომ ლოგიკურია მათზე აპელირება.  დიდი სიმოვნმებით დავეყრდნობოდი და გამოვიყენებდი ქართულ მასალებს მაგრამ არაფერია არაა გამოსაყენებლი და მითუმეტეს დასაყრდნობი.

ეხლა იარაღის სიზუსტეს რაც შეეხება. ცხადია ისვრის და არტყავს არა იარაღი ( თუ არ ჩავთვლით ბენჩრესტს სადაც იარაღი დიდიმაგრამ არა გადამწყვეტ როლს თამაშობს) არამედ მსროლელი. რა სიზუსტე შეიძლება მიიღოს ხელის იარაღიდან კარგმა მსროლელმა, რა არის ხელის იარაღის ზუსტი და ეფექტური სროლის მაქსიმალური მანძილი? ამ შეკითხვებზე პასუხს მე ამ სტატიაში გავცემ.

პირველ რიგში, ჩემის აზრით დედამიწის ურბანიზაციამ  – მოსახლეობის სულ უფრო დიდი ნაწილის ქალაქებში გადახვეწამ, ასევე ტექნოლოგიურმა პროგრესმა, რომელმაც გაადვილა მიკრო პისტოლეტების მსხვილკალიბრებში გავრცელება, ხოლო ფარული ტარება იარაღის გახდა აუცილებელი, ხელის იარაღიდან შორ მანძილებზე სროლის ოსტატობა პრაქტიკულად გაქრა.

მას მერე რაც ამერიკაში მსხვილ კალიბრიანი რევოლვერები გათვლილი ძლიერ ვაზნებზე ისეთები, როგორიცაა რა თქმა უნდა ლეგენდარული .357 მაგნუმი და მასთან ერთად .41 მაგნუმი და .44 მაგნუმი  შეცვალა ავტომატურმა პისტოლეტებმა, 50 მეტრზე აუცილებელი კვალიფიკაციები  აღარ გახდა აუცილებელი, და სულ უფრო ცოტა ადამიანმა გააგრძელა ”მუშაობა” ამ მანძილზე. დღეს  სტანდარტულ სამუშაო/სავარჯიშო მანძილად ითვლება 15 მეტრი და უფრო ნაკლებიც. ეს ლოგიკურია. გამოძიებათა ფედერალური ბიურიოს სტატისტიკა ადასტურებს, რომ შეიარაღებული შეტაკებების უმეტესობა ხდება სასაუბრო დისტანციებზე ანუ 1–6 მეტრი.   მაგრამ რა ხდება თუ თქვენი შემთხვევა სტატისტიკიდან ამოვარდა?  მაგალითს გეტყვით, რომ 1999 წლის 20 აპრილს კოლუმბანის სკოლაში, სროლის ხმაზე გამოძახებული პოლიციას ქონდა პირველი კონტაქტი ორ დამნაშავესთან 60 მეტრის მანძილზე, როდესაც პოლიციელები ცეცხლის ქვეშ მოექცნენ.  იმ დღეს 12 სტუდენტი დაიღუპა. იმის თქმა მინდა, რომ ასეთი რამე შესაძლებელა, რომ მოხდეს, როდესაც თქვენ დაგჭირდებათ სროლა განსაკუთრებულად შორ მანძილებზე. ამიტომ საჭიროა, რომ ყველა იარაღის მფლობელმა იცოდეს რა მანძილზე შეუძლია მას მოარტყას სამიზნეს იმ იარაღიდან, რომელიც მას გაჩნია.  ერთს ვიტყვი რომ საქართველოში, სადაც პისტოლეტის გატანა სახლიდან იკრძალება ჩვენ ამას ვერასდროს ვერ გავარკვევთ, თუმცა მე მოვახერხე ადრე და ამ საკითხში გარკვეული გამოცდილება გამაჩნია. ეს გამოცილება განაპიორბებს ჩემ დიდი ენტუზიაზმს და მე პირადად დამარწმუნა, რომ ხელის იარაღს აქვ საკმაოდ დიდი პოტენციალი მიუხედავათ ყველა იმ უარყოფოთი მხარეებისა, რაც მე სტატიის დასაწყისში ჩამოვთვალე.  

პრინციპში ეხლა ალბათ არ ღირს მაინც და მაინც პატარა ჯგუფებზე ფიქრი და რაიმე ექსტრემალურ სიზუსტეზე. სტანდარტული პისტოლეტი, რომელიც გამოიყენება თავდაცვისთვის პირველ რიგში გათვლილია საიმედოობაზე, ხოლო ის რითიც მიიღწევა საიმედოობა ხშირა ამცირებს სიზუსტეს, მაგალითად დაშვებები ანუ მანძილები, მოძრავ დეტალებს შორის, მეტი მანძილი, მეტი საიმედოობა (გარკვეულ ზღვრამდე) და ნაკლები სიზუსტე და პირიქით (ასევე გარკვეულ ზღვრამდე).   მიმაჩნია, რომ ყველაზე რალისტური შედეგი, რომელსაც უნდა ველოდოთ არის სილუეტში გარანტირებული მორტყმა 100 მეტრზე სტანდარტული პისტოლეტიდან, წოლითი მდგომარეობიდან და ასეთივე სილუეტის გარანტირებული მორტყმა  დგომიდან 50 მეტრზე.  ამ მანძილებზე პოპულარულს სამსახურეობრივ კალიბრის ტყვიას ექნება საკმარისი ძალა, რომ დააზიანოს მოწინააღმდეგე. აქ განსაკუტრებული ენერგია და შეღწევა საჭირო არ არის. მთავარია მოარტყა. საოცრებები არ არსებობს, ასეთ მანძილზე მორტყმა უკვე დიდი ტაქტიკური წარმატება იქნება. აქ მახსენდება ერთ ერთი რეკომენდაცია, რომელიც წერია გამოძიებათა ფედერალური ბიუროს 1987 წლის დასკვნაში:  არავითარ შემთხვევაში ოფიცერი არ უნდა მოხდეს შეიარაღებულ შეტაკებაში ხელის იარაღით თუ მას აქვს საშუალება იქონიოს გრძელ ლულიანი იარაღი.

როგორც უკვე ნახსენები დევიდ ფორტიეს ცდებიდან ჩანს სროლა აღნიშნულ მანძილებზე შესაძლებელია. რასაც ეს სურათი ადასტურებს.

HGlong_021105D

სროლა მიმდინარეობდა დაწოლილი მდგომარეობიდან საყრდენის გარეშე. გამოყენებული იყო სტანდარტული პისტოლეტები, Glock 23, Walther P99 და Les Baer Prowler .45ACP.  პირველი ორი აბსოლუტურად სტანდარტული საშუალო ფასიანი მასობრივად წარმოებული პისტოლეტია, ბოლო კი მაღალი ხარისხის, დიდი სიზუსტით დამზადებული საკმაოდ ძვირაღირებული მაგრამ ასევე მასობრივად წარმოებული იარაღი. რა გასაკვირია, რომ მას უკეთესი შედეგები აქვს.

რა ფაქტორები მოქმედებენ ასეთ მანძილზე ხელის იარაღიდან სროლის სიზუსტეზე. პირველ რიგში ერგონომიკა. თუ ჩვენ საქმე გვაქს სტანდარტულ პისტოლეტთან, იარაღს რომელსაც თქვენ უარესად ისვრით 25 მეტრამდე მანძილზე, ამ მანძილის ზევით თქვენ საერთოდ ვერაფერს ვერ მოარტყავთ.   კონკრეტული ადამიანის ანატომია არის განუმეორებელი, ზოგი პისტოლეტი კარგად ზის ხელში , ზოგი ცუდათ. ის რომელიც ცუდათ ზის ხელში მინც იმუშავებს 25 მეტრამდე მაგრამ გაუჭირდება უფრო დიდი დისტანციებზე. ასე, რომ პირველ როგში იარაღი უნდა იყოს მორგებული.  სამიზნე მოწყოიობების ფორმა.  გლოკით კარგა ვისვრი 25 მეტრამდე მაგრამ ამ მანძილის ზევით  განიერი მუშკა აუკვე ხელს მიშლის, სამაგიეროდ შესანიშნავად ვისვრი (ვისროდი)  Heckler&Koch USP 9-ს, რომლის შედარებით უფრო ვიწრო სამიზნე მოწყობილობები უფრო მოსახერხებელი გამოდგა.  ცხადია სასხლეტიც უნდა იყოს კარგი, რბილი, მოკლე სვლიტ და ზედმეტი თავისუფალი სვლის გარეშე.

თუ იარაღი ტქვენზე კარგად არის მორგებული და მოგიხდათ თეორიულად ყველაფერი მარტივია. იარაღის სწორი დაჭერა, სასხლეტთან მუშაობა და საიზნე მოწყობილობების გასწორება. ითოეული ამის შესრულება ცალ ცალკე ადვილია, ყველასი ერთდროულად ძნელია. ამიტომაც შორ მანძილებზე ზუსტად ისვრიან მხოლოდ ძალიან კარგი მსროლელები. კარგი რეზულტატი მიიღწევა სტაბილურობით და ხელის იარაღიდან ზუსტი სროლისთვის აუცილებელი პირობების იდეალური შესრულებით. დევიდ ფორტიეს კარგად დოკუმენტირებულმა ცდება დაადასტურა რომ სამი კონკრეტული იარაღი მუშაობს 100 მეტრამდე მანძილე აბოსლუტურად დამაკმაყოფილებლად თუ მსროლელი თავის სამქეს თავს გაართმევს, ხოლო მესამე ძვირად ღირებული და ზუსტად აწყობილი პისტოლეტი საშუალებას იძლევა გაარტყა სილუეტს 200 მეტრამდე მანძილზე, რასაც ეს სურათი ადასტურებს. 

HGlong_021105G

 

 ეს ყველაფერი მასობრივად წარმოებული სტანდარტული იარაღით ყოველგვარი “ტიუნინგის” გარეშე. შესაბამისი თემები გახსნილია სხვა და სხვა იარაღის ფორუმებზე (არა ქართულ ფორუმებზე სადაც მონაწილეები დაკავებულები არიან სხვა თემებით და ერთმანეთის ჭამით), მანდ გამოქვეყნებული რეპორტები, მხოლოდ ადასტურებენ იმას რაზეც მე აქ ვწერ. 100 მეტრზე ზუსტი სროლა სტანდარტული იარაღიდან შეასძლებელია და მეტიც შედარებით ადვილია.  

100yardkimbershooting4JPG

ამ სურათზე არის ერთ ერთი ფორუმელის სამიზნე და იარაღი Kimber Tactical Ultra II.

ეს მხოლდო ნაწილია ფაქტორების, მაგრამ მხოლოდ პრაქტიკულად თუ დაადგენთ, რომელი იარაღით უკეთესად ისვრით შორ მანძილებზე, ხოლო თუ ის გამოდგება სატარებლად ესეიგი ესეც არის თქვენი არჩევანი.

კიდევ უფრო შთამბეჭდავი რეზულტატები მიიღწევა სპეციალური ან გადაკეთებული იარაღიდან.  სპორტული დისციპლინა სახელად Bullseye Pistol Shooting არის ერთ ერთი ყველაზე პოპულარული შეჯიბრება აშშ–ში.  მარტივად რომ ავხსნა, ის შედგება 270 გასროლიანი ღონისძიებისგან და მასში იყენებენ უზუსტეს .22 და .45 კალიბრის პისტოელტებს, რომლებიდანაც ისვრიან 50 მეტრზე. სიზუსტეები, რომელბუიც მანდ მიიღწევა არის უბრალოდ წარმოუდგენელი. მაგალითად ეს .45 კალიბრის Les Baer Premier II Custom BullsEye Match, გადაკეთებული მწარმოებლის მიერ იძლევა გარანტირებულ სიზუსტეს 3.8 სმ 50 მეტრზე!!!  

LeBaer_45-vi

არსებობენ ასევე ცალკეული ოსტატები, რომლებიც სპეციალიზირდებიან სპეციალურად ამ შეჯიბრებებისითვის განკუთვნილი იარაღის აწყობაზე.  სამუშაო ითხოვს დიდ დროს, ათასობით დოლარს და იყოფა ორ ძირითად მიმართულებად, იარაღის მორგება მსროლელის ხელზე და იარაღის კონსტრუქციიდან მაქსიმალური სიზუსტის მიღება, რაც მიიღწევა მოძრავი დეტალების იდეალური მორგებით და  სასხლეტის დამუშავებით.

კიდევ ერთი სფერო სადაც ჯერ კიდე ცოცხალია და ფასობს შორ მანძილებზე სროლა ხელის იარაღიდან გახლავთ ნადირობა. ისევ და ისევ ტექნოლოგიურმა პროგრესმა განაპირობა უზუსტესი პსეციალიზირებული ხელის იარაღის შექმნა, რამაც გამოიწვია ხელის იარაღიტ ნადირობის მეორე დაბადება აშშ–ში. ეს განპირობებულია იმით, რომ მწარმოებლები უშვებენ იაფ მაგრამ მაღალი სიზუსტით დამზადებულ იარაღს, ხოლო ვაზნების წარმოება ისე განვითარდა, რომ შესაძლებელია მაღაზიაში იყიდოთ სტანდარტული იარაღი სტანდარტული ვაზნები და შეძლოთ მიიღოთ შესანიშნავი სიზუსტე, ისეთივე რის მისაღწევად რამოდენიმე ათეული წლის წინ, თქვენ დაგჭირდებოდათ საუკეთესო სერიული რევოლვერი, კარგი ოსტატი, რომელიც დახვეწავდა იარაღს და აუცილებლად ხელით დატენილი ვაზნები, რომელთა დატენვის საუკეთესო რეცეპტი დგინდებოდა ხანგრძლივი გამოცდების შემდეგ . ამის გამო ასეთი ტიპის გართობა მხოლოდ ვიწრო წრესთვის იყოს ხელმისაწვდომი. დღეს ყველაფერი შეიცვალა. შესაბამისად  ხელის იარაღით ნადირობა გახდა მასობრივი. ცხადია აღნიშნული გამოიწვევს გაკვირვებას ქვეყანაშის სადაც მოსინი “პულიმიოტის” ლულით რჩება ზუსტი იარაღის აპოფეოზად ხოლო მასობრივი და უტილიტარული ბენელი არგო აუხდენელ ოცნებად….

ნადირობაში დომინირებენ რევოლვერები. ამის ორი მიზეზი ასრებობს: პირველი, რევოლვერი შესაძლებელია შესრულდეს ძლიერ მაგნუმ კალიბრებში, სადაც გრძელ მასრაში ზის სწრაფი მაგრამ მძიმე ტყვია, რომელიც კარგად ინარჩუნებს ტრაექტრიას და უმკლავდება ქარს; მეორე არის ის რომ სროლა ღია სამიზნით შორ მანძილებზე ადვილია, ლულა უფრო ვიწროა, არ ფარავს მხედველობის არეალს, ვერტიკალური შესწორებების შეტანა უფრო ადვილია, ასევ რევოლვერზე ადვილად ყენდება ოპტიკური სამიზნე.

აქიდან გამომდინარე რევოლვერები არა მარტო უფრო ზუსტები უფრო შორ მანძილებზე არამედ უფრო ეფექტურებიც, რაც გამოიხატება იმაში, რომ ტყვიას რჩება ენერგია არამარტოს ამზინის გახვრეტაზე ან წაქცევაზე არამედ იმაზეც, რომ სწრაფად მოკლას მაგალითად ირემი ან ტახი.  ამიტომაც ერთი და იგივე იარაღში სხვაობა ამ ორ ცნებას შორის შეიძლება იყოს ძალიან დიდი.  

ედ მაკგივერნი (ყველა დროის ერთ ერთი საუკეთესო სმროლელი მსოფლიოში) თავის წიგნში Fast and Fancy Revolver Shooting წერს თუ როგორ ესროდნენ ისინი .357 კალიბრის რევოლვერიდან სტანდარტულ პოლიციურ სამიზნეებს 600 იარდის მანძილზე (548 მეტრი)  და მოარტყეს 39–ჯერ 75 გასროლიდან. და ეს რკინის სამიზნე მოწყობილობებით!

ელმერ კეიტი კიდევ ერთი ცნობილი პიროვენება და დიდი სპეციალისტი, როგორც რევოლვერებში ისევევ  ტყიაწამალში აღწერს შემთხვევას, როდესაც მან მოკლა  ირემი .44 მაგნუმის კალიბრის რევოლვერიდან იგივე მანძილზე ანუ 600 იარდზე.

ek-reclining

ელმერ კეიტი, ედ მაკგივერნი და სხვები ასევე დიდი ყურადღებას ანიჭებდნენ სროლის პოზიციებს. აქ ელმერ კეტი ირმებზე ნადირობისას საკმაოდ ორიგინალურ სასროლოსნო პოზიციას იყენებს.

მაგრამ ეს იყვნენ უნიკალური პიროვნებები და მათ აქვთ უნიკალური მიღწევები. რეალურად სტანდარტული კალიბრების რევოლვერების გამოყენებისას სიტუაცია გაცილებით ნაკლეაბდ შთამბეჭდავად გამოიყურება.  რეკომენდირებული მანძილები რევოლვერის პოპულარული კალიბრებისთვის არის ირემზე სროლისას .357 მაგნუმისთვის – 100 მეტრი, .44 მაგნუმისთვის 150 მაქსიმუმ 300 მეტრი. ბოლო ბოლო გაარტყა სამიზნეს და მოკლა ცხოველი სხვა და სხვა რამეებია. ერთადერთი რაც აერთიანებს სილუეტის  სამიზნეს და ცხოველს არის მხოლოდ მათი გეომეტრიული ზომა და მეტი არაფერი. ღია სამიზნით სროლა შესაძლებელია, მაგრამ მას აქვს შეზღუდვები. საუკეთესო ღია სამიზნე რევოლვერისთვის არის Ruger-ს მიერ შექმნილი და ყენდება მათი Redhawk–ის მოდელის რევოლვერებზე. ის წარმოადგენს ოქროს ფერ მრგვალ მუშკას და V ფორმის ცელიკს, რომელსაც ქვევით დამატებით აქვს თეთრი ვერტიკალური ხაზი, რომელიც გეხმარება მუშკა ცელიკის გასწორებაში. მრგვალი ცელიკის დიამეტრი 100 მეტრზე შეადგენს 30 სმ–ს. რაც საკმაოდ ბევრია.

ეფექტური სროლის მანძილი კიდე უფრო იზრდება, თუ ვიყენებთ “მონსტრ” კალიბრებს, და ოპტიკურ სამიზნეებს.

სტატიის მიზანი არ არის ყველა კალიბრების და იარაღების მიმოხილვა. მაგალითისთვის დავსახელებ მხოლოდ ერთ “მონსტრ” კალიბრს, იმისთვის, რომ მკითხველს წარმოდგენა მიეცეს იმაზე თუ რას წარმოადგენს თანამედროვე სანადირო რევოლვერი და რა შესაძლებლობები აქვს მას.

შედარებისთვის ავიღოთ Smith&Wesson X-Frame კალიბრში .500 Smith&Wesson.  ის იწონის დაახლოებით 1700 გრამს ხოლო ოპტიკით დაახლოებით 2კგ –მდე. 26 გრამიანი  ტყვიის (Winchester Platinum Tip)  საწყისი სიჩქარე  შეადგენს 550 მეტრს წამში, ხოლო ენერგია 3900 ჯოულს. (7.6Х39-ის ტყვიის ენერგია შეადგენს “სულ რაღაც” 2000 ჯოულს). სიზუსტე დაახლოებით 7–8 სმ 100 მეტრზე.

model50

იმედია ამ სტატიამ რაღაცა ახალი ინტერესი გამოაძვიძა თქვენში და ეხლა უკვე სხვა თვალით შეხედავთ თქვენ პისტოლეტს ან რევოლვერს. სამწუხაროდ აბსურდული კანონი იარაღის შესახებ კვლავ არ გვაძლევს საშუალებას, თავად გამოვცადოთ ეს ყველაფერი, ცხადია სხვა პრობლემებიცაა, სასროლეტების არ არსებობა, იარაღი და ტყვიაწამალი ათმაგ ფასში, მაგრამ ძირითადი შელისშემშლელი ფაქტორი მაინც არის ეს უაზრო ალოგიკური და გაუგებარი კანონი.

პატივისმეით,



2 Responses to “სროლა შორ მანძილებზე პისტოლეტიდან და რევოლვერიდან”

  1. mari says:

    გამარჯობა, მაინტერესებს თუ გაქვთ ინფორმაცია თბილისში არსებული სასროლეთის შესახებ, სადაც გადახდა შეიძლება რომ ცეცხლსასროლი იარაღით მიზანში ივარჯიშო. სტატიაში წავიკითხე რომ არ არის მაგრამ, იმედი მაინც მაქვს.
    წინასწარ მადლობა

  2. Shooter says:

    ადრე არ იყო, ეხლა არის ვარიანტები. უნივერსიტეტის ქუჩაზე “არენა”, გაგარინზე მაღაზია კალიბრი, პეკინზე მაღაზია დიანა, ბოჭორმის ქუჩაზე “ბათლგრაუნდი”.

დატოვეთ კომენტარი