პირველი სუბ-კომპაქტური 1911 – Detonics Combat Master

classics-detonics-combat-master-pistol-f

როგორც მე არაერთხელ აღვნიშნავდი კოლტის 1911 დიზაინის დახვეწა და განვითარება თავის თავზე აიღო უამრავმა ნიჭიერმა ადამიანმა არაორდინარული ბიოგრაფიებით. დღეს რომ აიღოთ თანამედროვე 1911, ორმხრივი მცველით, ჩამოჭრილი სახელურით, კარგად ხილვადი სამიზნი მოწყობილობებით, განიერი მიოსახერხებელი ტარის მცველით, ყოველი ამ გაუმჯობესების უკან დგანან კონკრეტული ადამიანი, რომელმაც წვლილი შეიტანა ამ პისტოლეტის განვითარებაში, რისი წყალობითაც 1911 ერთი საუკუნის შემდეგაც რჩება აქტუალურ ინსტრუმენტად ყველა ტიპის მსროლელისთვის. სვენსონი, კლარკი, ხოაგი, სტოუნი, უილსონი, ბაერი, ნოვაკი, მათი ინოვაციური გადაწყვეტილებები შეგხვდებათ უმეტესობა მაღალი დონის თანამედროვე 1911-ზე, აქიდან მაგალითად ჯიმ კლარკის სახელი ყოველთვის იქნებ ასოცირებული ე.წ. გრძელ საკეტიან 1911-ებთან. ჯიმ კლარკი, ერთ-ერთი ყველაზე სახელგანთქმული მსროლელი და იარაღების ოსტატი აშშ-ში, იღებდა ორ სტანდარტულ საკეტს, ჭრიდა, ადუღებდა და აწყობდა “გრძელ საკეტიან” (Long Slide) 1911-ებს. თავის მხრივ სუბკომპაქტური 1911-ის “მამა” გახლდათ სიდ ვუდკოკი, რომელმაც პირველმა მისცა მსროლელებს სერიული სუბკომპაქტური 1911.  დღეს სუბკომპაქტური 1911 არ არის რაიმე განსაკუთრებული, ასეთ პისტოლეტებს უშვებს პრაქტიკულად ყველა კომპანია, რომელიც უშვებს 1911-ებს მაგრამ მაშინ, 70-ან წლებში,  ეს იარაღი იყო შეიძლება ითქვას რევოლუციური.  სხვადასხვა წყაროებში სხვადასხვანაირად არის აღწერილი სიდ ვუდკოკის როლი ამ პისტოლეტის შექმნაში, ერთი ვერსიით ის თავად იყო ამ პისტოლეტის იდეის და კონსტრუქციის ავტორი, მეორე ვერსიით მან უბრალოდ ხელი შეუწყო ამ პისტოლეტის შექმნას და შემდგომ იყიდა მისი წარმოების უფლებები პატრიკ იეიტსისგან. სხვდასხვა წყაროების ანალიზით მე მრჩება შთაბეჭდილება რომ იდეა ეკუთვნის პატრიკ იეიტს ხოლო იდეის დახვეწა და სერიულ იარაღად ქცევა სიდნი ვუდკოკის დამსახურებაა.

პატრიკ იეიტსმა დაიწყო ექსპერიმენტები პრაქტიკულად ჯიბის პისტოლეტებზე, რომლებიც ამავე დროს იქნებოდნენ სერიოზული კალიბრის, ჯერ კიდევ 70-ნი წლების დასაწყისში და აკეთებდა ამას თავისი ხარჯებით და თავისუფალ დროს.  საბოლოო ჯამში მან იყიდა სამი .45 კალიბრის 1911 და რადიკალურად გადააკეთა ისინი. მეორე პროტოტიპში მოხდა სახელურის, საკეტის, მჭიდის და ლულის რადიკალური დამოკლება. პისტოლეტის კონსტრუქციიდან იყო ამოღებული სახელურის მცველი და მექანიკური მცველი. “ჩამოჭრილი” საკეტი (და ამის გამო წინ გადაწეული უკანა სამიზნი მოწყობილობა) აადვილებდა ჩახმახის შეყენება-დაშვებას. ვინც ისვრის 1911-ებიდან ადვილად მიხვდება ამ მოდიფიკაციის სარგებელს. ასევე შეცვლილი იყო ჩახმახის ფორმა, რომ გამორიცხული ყოფილიყო ხელის კბენა გასროლის დროს. კონუსური ფორმის ლულა არ ხდიდა საჭიროდ ბუშინგის გამოყენებას. პისტოლეტის შიგნით ასევე იმალებოდა ჭკვიანური უკუცემის მექანიზმი სამი ზამბარით, რაც აუცილებელი იყო, რომ ასეთ მოკლე პისტოლეტში პატარა და მსუბუქ საკეტს არ “დაენგრია” ჩარჩო და ამავე დროს ქონოდა საკმარისი ენერგია, რომ გადატენვის ციკლი ყოფილიყო საიმედო.  პისტოლეტს ასევე ქონდა სახეშეცვლილი (უკან გვერდიდან ჩამოთლილი) საექსტრაქციო ფანჯარა, რომ მასრის ექსტრაქცია ყოფილიყო უპრობლემო. დამრტყმელის ზამბარა იყო უფრო ხისტი რომ გამორიცხულიყო გასროლა პისტოლეტის დავარდნის შედეგად.    ყველაფერი ეს იყო საკმარისი და სიდ ვუდკოკმა დაარწმუნა პატრიკ იეტსი (ეს ორი მანამდე ერთად მუშაობდნენ კომპანიაში, რომელიც ასაფეთქებელ ნივთიერებებს უშვებდა) ამ პისტოლეტის წარმოების იდეის წარმატებაში. მანამდე სიდ ვუდკოკი არც ფიქრობდა იარაღების გამოშვებას და დაარსა კომპანია სადაც აპირებდა ასაფეთქებელი ნივთირებების წარმოებას და სახელიც შესაბამისი შეარჩია: Detonics.

sw1

სიდ ვუდკოკი იყო უნიკლური პიროვნება, OSS-ის ვეტერანი, აღმოსავლური ორთაბრძოლების, იარაღების და ასაფეთქებლების ექსპერტი, ასევე მესაათე, ასწავლიდა აშშ-ის სპეციალური ძალების დანაყოფების შემადგენლობას და თავად ბრიუს ლის. OSS-ის შექმნის პირველი დღიდან იყო ლაბორატორია სპეციალური იარაღების და ტაქტიკის და ბუნებრივია რომ ამ ორგანიზაციის ვეტერანი დაინახავდა პოტენციალს ულტრა კომპაქტურ .45 კალიბრის პისტოლეტში.

პატენტი ახალ პისტოლეტზე გაიცა 1978 წელს. შესაბამისად Combat Master იყო პირველი სერიული სუბ-კომპაქტური 1911. უნდა აღინიშნოს რომ იმ პროტოტიპიდან, რომელიც შექმნა პატრიკ იეიტსმა, ისროლეს 20 000 ვაზნა სანამ Detonics-ის ინჟინერები არკვევდნენ, როგორ ექციათ პატრიკის “გადაჭრილი” 1911 სერიულ პისტოლეტად და ის კვლავ იყო მუშა მდგომარეობაში. სერიული პისტოლეტი უმნიშვნელოდ განსხვავდებოდა პროტოტიპისგან ხოლო ყველაზე მნიშვნელოვანი განსხვავება  იყო მექანიკური მცველის დაბრუნება კონსტრუქციაში.  ასევე უარი ითქვა იეტსის ძვირადღირებულ მოდიფიკაციებზე, როგორებიც იყო სახელურის პროფილის შეცვლა, დადაბლებული მჭიდის ღილაკი, დათხელებული ტარის პანელები და ასევე ჩახმახის ფორმა სერიულ “დეტონიქსებზე” მოგვიანებით იყო განსხვავებული. ამავე დროს პისტოლეტი გამოდიოდა სხვადასხვა დროს ორ და სამ ზამბარიანი  უკუცემის მექანიზმით.

ysxomk5xaqd31

სავარაუდოდ Mk1  Combat Master, რაზეც მეტყველებს ჩახმახის ფორმა და “დაწეული” საექსტრაქციო ფანჯარა. სულ გამოდიოდა 7 მოდიფიკაცია ამ პისტოლეტის. 

ასევე პისტოლეტი იყო განკუთვნილი ექსპანსიური ვაზნების გამოყენებისთვის და ამისთვის მისაწოდებელი რამპა და სავაზნე იყო ოპტიმიზირებული ფორმის, რაც ასევე იყო ინოვაციური გადაწყვეტილება სერიულ 1911-ში. მიუხედავად პატარა ზომისა მჭიდი იტევს 6 ვაზნას. ეს შესაძლებელია იმის წყალობით, რომ მჭიდის ხუფში არის შესრულებული ჭრილი. 6 ვაზნის მოთავსების შემდე ამ ჭრილში გადის მიმწოდებელის “ფეხი” და აძლევს მიმწოდებელს შესაძლებლობას უფრო დაბლა დაიწიოს. გარეთ გამოშვერილ მიმწოდებელს ეწოდა მჭიდის სრული დატენვის ინდიკატორი.

ინოვაციურმა უკუცემის მექანიზმმა მოაგვარა ორი პრობლემა, რომელიც უკავშირდებოდა სუბ-კომპაქტურ 1911-ებს. ზამბარების რესურსი გაიზარდა 5000 გასროლამდე ნაცვლად 800-1000 გასროლისა. ასევე ეს სისტემა უზრუნველყოფდა უკეთეს საიმედოობას სხვადასხვა მუხტების გამოყენებისას მათ შორის +p ტიპის. ტიპიურ სუბ-კომპაქტურ 1911-ში ასეთი ცხელი მუხტები აძლევენ საკეტს ისეთ სიჩქარეს რომ მჭიდი უბრალოდ ვერ ასწრებს ვაზნის მიწოდებას და საკეტი იკეტება ცარიელ სავაზნეზე. 2010 წელს ჟურნალ Handguns-ისთვის, უოლტ რაუხმა გატესტა ახალი გამოშვების Detonics Combat Master და დარწმუნდა, რომ ეს პისტოლეტი საიემედოდ მუშაობს მათ შორის +P ტიპის მუხტებით. თუმცა პატრიკ იეიტსი 2002 წლის თავის სტატიაში ამინც აღნიშნავდა რომ მისი პროტოტიპიც და სერიული Combat Master-ები არ იყვნენ “ყველაფრის მჭამელები”, რაც ბუნებრივია, ასეთ პისტოლეტებში ადვილია იპოვო მუხტი რომელიც დაარღვევს დეტალების ჰარმონიულ მუშაობას რასაც მოყვება დაბრკოლებები, ამიტომ ნებისმიერი ადამიანი ვინც ერკვევა საკითხში გირჩვეთ იპოვოთ მუხტი რომელიც ზუსტიც იქნება და საიმედოც თქვენ სუბ-კომპაქტში და შემდგომ ეს მუხტი მოიმარაგოთ საკმარისი რაოდენობით. ბევრისთვის ასეთი წინაპირობა მიუღებელი აღმოჩნდა და პისტოლეტების გარკვეული რაოდენობა დაუბრუნდა Detonics-ს პრობლემური საიმედოობის გამო. მაგრამ რაც არის ეს არის, ასეთი ფორმატის პისტოლეტები უბრალოდ ვერ იქნება ისეთი როგორიც სრული ზომის პისტოლეტები. პისტლეტიდან სერიოზული მსროლელები ადიდებდნენ Combat Master-ს, თავად ჯეფ კუპერმა უწოდა მას “საბრძოლო დიზაინის შედევრი” და “საუკეთესო თავდაცვითი პისტოლეტი მსოფლიოში”. სახელგანთქმული აღჭურვილობის მწარმოებელი Alessi უშვებდა მთელ სერიას ბუდეების, რომელიც განკუთვნილი იყო სპეციალურად ამ პისტოლეტისთვის.

D-CM-Fieldstripped

დაშლილი Combat Master. მიაქციეთ ყურადღება დამაბრუნებელი ზამბარის ღერძს და იმას თუ როგორ  “ზის”  ის ლულაზე. ამის წყალობით შესაძლებელი გახდა ზამბარის დაგრძელება. 

სიდ ვუდკოკის კომპანიამ იარსება 1976 წლიდან 1986 წლამდე რა პერიოდშიც გამოუშვა სადღაც 17 000 პისტოლეტი. კომპანიამ მას მერე მრავალჯერ შეიცვალა მფლობელები და ადგილმდებარეობა და ეხლა როგორც ჩანს აღარ მოქმედებს. ნაწილობრივ ამის მიზეზი ალბათ არის ისიც, რომ “დეტონიქსის” ეს პისტოლეტები ღირდა ძალიან ძვირი. 90-ების დასაწყისში,  კოლტის “კომანდერი” იყიდებოდა 250 დოლარად ხოლო Combat Master-ი 450 დოლარად ხოლო “სასაჩუქრე” MkVI ღირდა სტანდარტულზე ორჯერ უფრო ძვირი.  არ უშველა კომპანიას სრული ზომის Servicemaster და Scoremaster-ის გამოშვებამაც. ნაწილობრივ შეიძლება იმიტომ რომ ბაზრის წილი მას წაართვეს უფრო მსხვილმა მწარმოებლებმა მაგრამ სუბ-კომპაქტური 1911-ები ყოველთვის იქნება ასოცირებული სიდ ვუდკოკთან და Detonics-თან, რომლის Combat Master გახდა საკულტო იარაღი და შექმნა ახალი კლასი 1911 ტიპის პისტოლეტებში.

Combat Master-ის წარმოება განახლდა 2004 წლიდან 2007 წლამდე მაგრამ შემდეგ ისევ შეიცვალა მფლობელები და ადგილმდებარეობა და 2017 წლიდან შეწყვიტა პისტოლეტების გამოშვება, კომპანიის საიტიც გათიშულია. დარწმუნებული ვარ ამით Combat Master-ის ისტორია არ დასრულდა და ადრე თუ გვიან ვინმე საკმარისად მოტივირებული განაახლებს მის წარმოებას.

 

 



დატოვეთ კომენტარი