Archive for November 24th, 2020

კიდევ ერთხელ მოკლეცხვირიან რევოლვერებზე

Tuesday, November 24th, 2020

drawing-revolver

მიუხედავად იმისა, რომ ავტომატური პისტოლეტები დღეს როგორც არასდროს დახვეწლია კონსტრუქციულად, იტევენ მეტ ვაზნას და იწონიან ცოტას, რევოლვერი, როგროც პისტოლეტის ერთ-ერთი სახეობა უბრალოდ არ ქრება. არ ქრება მიუხედავად იმისა, რომ პისტოლეტების მხარეს არის, საცეცხლე ძალა (გადატენვის სისწრაფე, ტევადობა), უფრო მოსახერხებელი დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმები, მცირე წონა და გაბარიტები. მაშ რა განაპირობებს ამას? ტრადიცია? მსროლელების ნაწილს უბრალოდ უნდა განსხვავებული სათამაშო? თუ რამე სხვა ფაქტორებია?

მე წლებია დავეძებ რევოლვერებს და მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ ქვეყანაში რევოლვერებს დიდად არ წყალობენ. მაინც მოვახერხე და თავის დროზე ჩავიგდე ხელებში საკმაოდ ბევრი სხვადასხვა რევოლვერი. მიუხედავად იმისა, რომ ავტომატური პისტოლეტები ყოველთვის იყვნენ ჩემი ყურადღების ცენტრში, იყო რაღაცა რაც რევოლვერებში მხიბლავდა და მაიძულებდა ყოველ ახალ შეძენილ რევოლვერთან ერთად უფრო ღრმად შემესწავალ ეს იარაღი, მისი გამოყენების ფილოსოფია და ისტორია, მისი ტექნიკური მოწობილობა და ევოლუციის ისტორია. ეს სტატიაც არის ერთგვარი შეჯამება ამ მოგზაურობის და მცდელობა ჩემი მხრიდან ავხსნა რატომ რევოლვერი, უფრო კონკრეტულად კი მოკლეცხვირიანი რევოლვერი არ კვდება და ალბათ დიდიხანი კიდე არ მოკვდება. მე ფოკუსირებული ვიქნები რევოლვერზე როგორც თავდაცვის ინსტრუმენტზე და არა სანადირო, საასპარეზო, მიზანში სასროლ იარაღზე.

პრობლემა რევოლვერის მდგომარეობს იმაში, რომ გამძლეობის მათ შორის უხეში მოპყრობისადმი გამძლეობის თვასლაზრისით რევოლვერი არ გამოიყურება კარგად პისტოლეტთან შედარებით. რევოლვერი არ არის განკუთვნილი ექსტრემალურ პირობებში საიმედოდ ფუნქციონირებისთვის, მაგალითად ჩაძირული ტალახში ან ქვიშაში, ან დაზეთვის გარეშე 20 000 გასროლის შემდეგ. თუ რევოლვერი გაფუჭდა, მისი მწყობრში დასაბრუნებლად საჭირო იქნება ოსტატი, რომელიც კარგად ერკვევა რევოლვერების მოწყობილობაში. რევოლვერებს ჭირდება როგორც აზრზე მოსული, მოაზროვნე მსროლელი, ასევე  მოაზროვნე და მაღალკვალიფიციური ხელოსანი. სმიტ&ვესსონის მეიარაღის სახელმძღვანელოში იყო 50-ზე მეტი პუნქტი სადაც იყო აღწერილი პოტენციალური პრობლემები და მათი გამომწვევი მიზეზები. გლოკის მეიარაღის სერტიფიკატი გაიცემა ერთ დღიანი კურსის შემდეგ. ერთ დღეში წაიკითხავ სმიტ&ვესსონის სახელმღვანელოს მცირე ნაწილს და იმისთვის, რომ ისწავლო ამ რევოლვერებზე მუშაობა შეიძლება დაგჭირდეს წლები. რევოლვერების ოსტატები, ამერიკაშიც კი, უკვე არიან დინოზავრები.

აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ რევოლვერები გამოშვებული 60 წლის წინ და რევოლვერები გამოშვებულები დღეს დიდად სურათებიდან არ განსხვავდებიან, მაგრამ ტექნიკურად მათი კონსტრუქცია ევოლუციონირებდა. უბრალოდ ეს ასე თვალნათლივ არ ჩანს, როგორც პისტოლეტის შემთხვევაში. რევოლვერები დღეს უფრო გამძლე და საიემედო არიან ვიდრე ადრე, რაც გამოწვეულია იმით, რომ შესაძლებელი გახდა რთული გეომეტრიის დეტალების მასობრივი წარმოება სტაბილურად მაღალი ხარისხით და ასევე გამოიყენება უკეთესი მასალები, რამაც ერთდროულად: გაამარტივა რევოლვერების კონსტრუქცია, გაზარდა რესურსი და გამძლეობა, გაამარტივა მათი მომსახურება და შეკეთება, შესაძლებელი გახადა მცირე ზომის რევოლვერებში ძლიერი კალიბრების გამოყენება,  გაამარტივა და შესაბამისად გააიაფა მათი წარმოება რაც საბოლოო ჯამში ნიშნავს, რომ დღეს შეგიძლია იყიდო რევოლვერი, რომელიც უფრო იაფი ღირს და უფრო უკეთესია ვიდრე ოდესმე აქამდე. ეს არის ფაქტი. 

smith screw

სახრახნისი არის მულტი ტული რევოლვერებისთვის, იმიტომ რომ რევოლვერის კონსტრუქცია შედგება ხრახნებისგან, პისტოლეტში ხრახნების გამოყენება ითვლება მოვეტონად. რევოლვერში ხრახნების გადაჭერა რეგულარულად არის საჭირო, იმიტომ რომ სროლით გამოწვეული ვიბრაციისგან ხდება მათი დაშვება. 

მოკლედ იმის თქმა მინდა, რომ “მოხმარების კომფორტის” თვალსაზრისით პისტოლეტი უკეთესია რევოლვერზე, მაგრამ რატომ, მიკლეცხვირიანი რევოლვერი კვლავ ითვლება აქტუალურ/გამოსადეგ თავდაცვის ინსტრუმენტად და არა უბრალოდ ეგზოტიკად, როდესაც არსებობს მცირე ზომის საიმედო პისტოლეტები უფრო მეტი ვაზნით შიგნით?

 დავიწყოთ მთავრით, სად ხდება ამ ორი ტიპის იარაღის შეადრება და დასკვნის გამოტანა, რომ რევოლვერი მოძველდა და ავტომატური პისტოლეტი უფრო უკეთესი ისნტრუმენტია. ეს მოსაზრება იბადება რენჯებზე სადაც ხალხი ვარჯიშობს, ასპარეზობს და ერთობა. რა არის რენჯი? რენჯი არის კონტროლირებადი გარემო და მათ შორის კონტროლირებადი არის თუნდაც სპორტული შეჯიბრი. შენ ზუსტად იცი, რა და როდის უნდა გააკეთო, უფრო მეტიც შენ გაქვს დრო მოემზადო, გაიარო რეპეტიცია ან თუნდაც თავში წარმოიდგინო როგორ გაირბენ ვარჯიშს. რა ხდება ქუჩაში მეტ წილად არის ყურადღების მიღმა, როდესაც მიდის ამ პლატფორმების შედარება. როგორც დერილ ბოლკემ ახსნა, ქუჩაში ხდება: იარაღის სუსტი ჭერა,  თავისუფალი მაჯები, ასიმეტრიული სასროლოსნო პოზიციები,  სხვადასხვა ხელისშემშლელი დაბრკოლებები, მაგალითად ტანსაცმელი ან სხვა ბარიერები,  სხლეულებით ახლო კონტაქტი, სროლის დროს ხელისშემშლელი ფაქტორები, დარტყმები, არასწორად შესრულებული ადმინისტრაციული პროცედურები. ეს ყველაფერი განიხილება, როგორც ექსტრაორდინარული რამე რენჯზე, მაგრამ არის ჩვეულებრივი რამე  ქუჩაში, როდესაც ხდება იარაღის თავდაცვის მიზნით გამოყენება.

პისტოლეტს ამუშავებს ვაზნა, რევოლვერს ამუშავებს მსროლელი. რევოლვერის ყველა ვაზნა უკვე დატენილია ანუ ზის თავის ინდივიდუალური სავაზნეში. პისტოლეტში გადატენვა ხდება ყოველი გასროლის შემდეგ.  გარდა ამისა, იმისთვის რომ გადატენვის ციკლი შესრულდეს წარმატებით საჭიროა რომ: მჭიდი იყოს კარგი, იარაღი იყოს კარგი, ვაზნას ქონდეს საკამრისი ენერგია და ტყვიის ფორმა/წონა არ უნდა ქმნიდეს პრობლემას, ასევე იარაღი უნდა მყარად გეჭიროთ ხელში, არაფერმა არ უნდა შეუშალოს ხელი საკეტს და შეაფერხოს მისი მოძრაობა ან შეცვალოს მისი მდგომარეობა გასროლამდე. გამორიცხე აქიდან ერთ-ერთი ფაქტორი და მიიღებ დაბრკოლებას. ყველაფერი ეს შეიძლება მოხდეს რეალური შეტაკებისას. მიბჯენით სროლის მცდელობისას, საკეტი შეიძლება საკმარისი მანძილით დაიძრას უკან და გასროლა უბრალოდ არ მოხდება. თავისუფალი მაჯები და ცუდი ჭერა გამოიწვევს იმას, რომ საკეტი საკამრისად უკან არ მივა და არ მოხდება გადატენვა. დაბრკოლება საკეტის მოძრაობისას ასევე ხელს შეუშლის გადატენვას. მჭიდების და ზამბარების მონიტორინგიც აუცილებელია. მეორეს მხრივ რევოლვერი, სუფთა, კარგ ტექნიკურ მდგომარეობაში, საიმედო ვაზნებით ქუჩაში გამოყენებისას იქნება უფრო საიმედო ვიდრე პისტოლეტი. ის გაისვრის იმ ვაზნებს რაც ალაგია შიგნით და ასევე იმ ვაზნებს რაც თან გაქვთ თუ საჭირო გახდა გადატენვა. ასი ვაზნის შემდეგ მას დაჭირდება წმენდა და ალბათ ხრახნების გადაჭერა, ათასი სრულმუხტიანი ვაზნის შემდეგ შეიძლება მას დაჭირდეს ვიზიტი ხელოსანთან.  მაგრამ იმ წამებში რა წამებშიც თქვენ იქნებით სიკვდილსა და სიცოცხლეს შორის რევოლვერი თქვენ ვერ გიღალატებთ.

მნიშვნელოვანი ფაქტორი ასევე არის ის რომ, მცირე ზომის/კომპაქტური პისტოლეტები ისეთი საიმედოები არ არიან, როგორც სრული ზომის პისტოლეტები. საკეტი მოძრაობს უფრო სრაფად, ყველაფერი ჩქარდება და იმისთვის რომ კომპაქტურმა ან სუბ კომპაქტურმა პისტოლეტმა გამართულად იმუშაოს ყველაფერი უნდა იყოს იდეალურად. მეორეს მხრივ რევოლვერი იქნება ერთნაირად საიმედო მიუხეადავად მისი ზომისა. რევოლვერისთვის სულ ერთია რა მუხტია და რა წონა ან ფორმა აქვს ტყვიას. სულ ერთია რამდენხანს შეინახავ დატენილს.

გინდა იარაღი რომლიდანაც შეგიძლია ისროლო წმენდის გარეშე 5000 ვაზნა?  იყიდე გლოკი. გინდა მიკრო პისტოლეტი, ჯერ ისროლე ძვირადღირებული თავდაცვითი მუხტები, ასე 100-200 ცალი და დარწმუნდი რომ პისტოლეტი მუშაობს ამ მუხტით. გინდა იარაღი რომელიც ყოველთვის გაისვრის მიუხედავად იმისა, მიაბჯინე ის ვინმეს სახეზე ან უნდა ისროლო ჯიბიდან, რევოლვერი ამას გააკეთებს. ის არის საიმედო თავდაცვის ინსტრუმენტი, საიმედოობის ისეთი ხარისხით, რომელსაც პისტოლეტი როგორც ჩანს ჯერ ვერ უტოლდება. თუ დაუჯერებთ საცეცხლე მომზადების გურუებს, რომლებსაც ალაპარაკებთ ათწლეულები გამოცდილების ქუჩაში და არა რენჯზე.

რევოლვერის ეფექტური გამოყენება და ასევე უზრუნველყოფა მისი კარგი ტექნიკური მდგომარეობის ითხოვს მიდგომებს, რომლებიც დღევანდელ სამყაროში ჩაბარდა წარსულს. რამდენიმე დღის წინ ხაკან სპურმა ატვირთა სურათი თავის FB გვერდზე, სურათი იყო წარწერა: თუ გგონია რომ დღევანდელი თაობა წინაზე ჭკვიანია, გაიხსენე რომ ადრე კაცები თვითონ არეგულირებდნენ სარქველებს თავიანთი მანქანების ძრავებში, დღეს კიდე მანქანები გამოდიან აკუმულატოებით, რომლებზეც აკრია გაფრთხილება: ნუ დალევთ სითხეს.  ტექნოლოგიები წინ მიდის, მაგრამ ვისაც შეუძლია, რომ ისროლოს და მოუაროს რევოლვერს, არსენალში ექნება უღალატო/საიმედო ინსტრუმენტი იმ ერთადერთი მომენტისთვის, რომელიც ჩვენ ვნატრულობთ, რომ არასდროს არ დადგეს.