Archive for March, 2018

კვირის იარაღი – Heckler&Koch P7

Wednesday, March 21st, 2018

p71omn

გასული საუკუნის მეორე ნახევარში გერმაული “ხეკლერ&კოხი” იყო დაკავებული ძალიან საინტერესო იარაღების შექმნით. ისინი ექსპერიმენტირებდნენ სხვადასხვა დიზაინებით და ტექნიკური გადაწყვეტილებებით. წარმოებაში გაშვებული უმეტესობა მათი იარაღი დროთა განმავლობაში გამოდიოდა მაგალითად წარმატებული, როგორც პირველი პისტოლეტი პოლიმერის ჩარჩოთი P09, ნაწილი გამოდიოდა არც ისე წარმატებული, როგორც პისტოლეტი VP70, ნაწილი კი დროთა განმავლობაში ხდებოდა უბრალოდ ლეგენდარული, როგორიც მაგალითად  H&K MP-5 ან ამ კვირის ჩვენი იარაღი – 9მმ-ნი ავტომატური პისტოლეტი – PSP/P7M8. მართლაც, რომ დავუფიქრდე მე არ მეგულება სხვა იარაღი, რომელიც თავის კონსტრუქციაში მოიცავდა ამდენ თამამ ტექნიკურ გადაწყვეტილებას და ამავდროულად გახდებოდა კომერციულად წარმატებული. უფრო მეტიც ძალიან ბევრი ავტორიტეტული ექსპერტი თვლის, რომ H&K P7 ყველა დროის ყველაზე საუკეთესო 9მმ-ან პისტოლეტია.

ახალი პისტოლეტი იქმნებოდა გერმანული პოლიციის დაკვეთით და აქიდან მოდის მისი პირველი სახელწოდება – PSP (Polizei Selbstlade Pistole, პოლიციური თვითდამტენი პისტოლეტი). ამ სახელით პისტოლეტი გამოდიოდა ორი წელი, რის შემდეგაც მას დაერქვა P7M8 (M-Magazincapazitat – მჭიდის ტევადობა, ამ შემთხვევაში 8 ვაზნა).   იმისთვის, რომ პისტოლეტი ჩამჯდარიყო მკაცრ მოთხოვნებში, რომლებიც უკავშირდებოდა წონას, გერმანელმა ინჟინერებმა აირჩიეს უჩვეულო ავტომატიკის სქემა, რომელიც იყენებდა დენთის აირების ენერგიას საკეტის დამუხრუჭებისთვის, იმ მომენტამდე სანამ ტყვია დატოვებდა ლულას და წნევა ლულაში დავარდებოდა უსაფრთხო მაჩვენებლებამდე, რის შემდეგაც ხდებოდა საკეტის გახსნა და მასრის ექსტრაქცია. დენთის აირების აღება ხდებოდა ნასვრეტიდან ლულაში, რომელიც პირდაპირ სავაზნის წინ იყო განლაგებული, ხოლო ლულის ქვეშ განლაგებული იყო დგუში რომელსაც დენთის აირები აწვებოდა და არ აძლევდა საკეტს გახსნის საშუალებას. ასეთმა სქემამ გაამარტივა იარაღის კონსტრუქცია და მისი წარმოება (ლულა დაფიქისირებულია ჩარჩოზე და არ მოძრაობს, საკეტი გამოვიდა მსუბუქი და კომპაქტური) ხოლო წონამ მიუხედავად მთლიანად ფოლადის კონსტრუქციისა შეადგინა მხოლოდ 785 გრ. გარდა ამისა P7 ასევე იყო ერთ-ერთი თუ არა ყველაზე პირველი პისტოლეტი ლულის პოლიგონალურ ღარიანი არხით. კიდევ ერთ საინტერესო პისტოლეტის სავაზნის კედლებზე შესრულებული იყო ე.წ. “რეველის ღარები”, რომლებიც უზრუნველყოფდნენ დენთის აირების წნევით მოხვედრას სივრცეში მასრის და სავაზნის კედლებს შორის რაც აადვილებდა ექსტრაქციას.

CCP_P7_PISTONS-900x496

ხეკლერ&კოხის კონკურენტმა „ვალტერმა“ არც ისე დიდიხნის წინ გამოიყენა ანალოგიური ავტომატიკის სქემა თავის უახლეს CCP-ში

ამით უჩვეულო და ინოვააციური გადაწყვეტილებების სია არ მთავრდება. P7-ს გააჩნდა უჩვეულო დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმი, რომელიც პირველად დააპატენტა ვინმე ალან ვუდროფმა, ჩიკაგოში 1918 წელს. იმისთვის, რომ პისტოლეტიდან განახორციელოთ გასროლა უნდა შეკუმშოთ მისი ტარი, ტარის მოძრავი წინა ნაწილი შეიწევა უკან და ნაწილობრივ შეაყენებს საბრძოლო ზამბარას, ხოლო სასხლეტზე დაჭერა გაათავისუფლებს დამრტყმელს და მოხდება გასროლა. თავისებურება ამ სისტემის ის არის, რომ ტარის შეკუმშვისთვის საჭიროა 6-7 კილოგრამის ტოლი ძალის დატანება, მაგრამ როგორც კი ტარი ბოლომდე შეიკუმშება საჭიროა მხოლოდ 500 გრამის ტოლი ძალა, რომ იარაღი ნახევრად შეყენებულ მდგომარეობაში გეჭიროთ ხელში. ხელს გაუშვებთ თუ არა იარაღი ისევ დაბრუნდება უსაფრთხო მდგომარეობაში. თუ საკეტი დაფიქსირებულია ღია მდგომარეობაში, სახელურის შეკუმშვა გამოიწვევს მის გათავისუფლებას და დაკეტვას.  ასე რომ გამოდის, რომ თქვენ გაქვთ იარაღი მშვენიერი ერთმაგი მოქმედების სასხლეტით, რომლის შეყენებისთვის (საბრძოლო მდგომარეობაში მოყვანისთვის) საკმარისია ის ხელში აიღოთ და ხელი მოუჭიროთ, ხოლო თუ ხელს აუშვებთ იარაღი ავტომატურად ბრუნდება უსაფრთხო მდგომარეობაში. თუ სტრესში აგერიათ თანმიმდევრობა, პრობლემა არ არის. ჯერ სასხლეტს რომ დააჭიროთ და მერე შეკუმშოთ ტარი, გასროლა მაინც მოხდება (თუ სასხლეტზე თითის დაჭერას განაგრძობთ).  რაიმე სხვა უსაფრთხოების ფუნქცია (მექანიკური მცველი) პისტოლეტს არ გააჩნია და არც ჭირდება. ჰეკლერ&კოხის მარკეტოლოგები ხაზს უსვავდნენ, რომ ახალ პისტოლეტს უნიკალური დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმით არ ჭირდებოდა მექანიკური მცველი იმისთვის რომ ყოფილიყო აბსოლუტურად უსაფრთხო ვაზნით სავაზნეში.

P7_Stripped_Right-730x521

მიუხედავად იმისა, რომ პისტოლეტის მექანიზმი სირთულით საათის მექანიზმს წააგავს, ის გამოდგა მუშა და საიმედო. მასად აიუბი თავის წიგნში აღწერს ტესტირებას, რომლის მიხედვითაც 80-ან წლებში ის თავის კურსებზე იყენებდა P07-ს, რომელმაც წმენდის გარეშე სხვადასხვა სტუდენტის ხელში გაისროლა 10 000 ვაზნა დაბრკოლების გარეშე.

მჭიდის საკეტელა P7-ზე განლაგებულია ტარის ძირში, როგორც მიღებული იყო იმ დროს ევროპულ პისტოლეტებზე, მაგრამ აქაც გერმანელებმა ნახეს ადგილი ინოვაციისთვის და იმისთვის, რომ მჭიდი გაათავისუფლოთ საკეტელა უნდა გაწიოთ არა უკან, როგორც მაგალითად “მაკაროვში”, არამედ მიწიოთ წინ, რაც უფრო მოსახერხებელი და სწრაფია. მოგვიანებით საკეტელა „ჩაიმალა“ ტარის შიგნით, რომ არ მომხდარიყო მჭიდის შემთხვევითი გათავისუფლება.

პისტოლეტის დაშლა ძალიან ადვილია. იმისთვის რომ მოხსნათ მას საკეტი საკმარისია დააჭიროთ პატარა ღილაკს ჩარჩოს უკანა მარცხენა ნაწილში, ოდნავ გამოწიოთ საკეტი უკან და ზევით. იარაღი მზად არის წმენდისთვის. ანალოგიური გადაწყვეტილება მე შემხვედრია გერმანული Ortgis-ის სისტემის პისტოლეტზე, რომელიც გამოვიდა 1919 წელს.

1976 წლიდან 1981 წლამდე ხეკლერ&კოხი დაკავებული იყო გერმანული პოლიციისთვის  ახალი პისტოლეტის მიწოდებით და ის სამოქალაქო ბაზარზე არ იყიდებოდა.  1986 წელს პისტოლეტით დაინტერესდნენ აშშ-ში, კონკრეტულად ნიუ ჯერსის პოლიციის დეპარტამენტმა ისურვა პისტოლეტის შეძენა, მაგრამ იმ პირობით რომ მჭიდის საკეტელას ნაცვლად, გამოყენებული იქნებოდა ტრადიციულ ადგილას განლაგებული ღილაკი. ვინაიდან ტარის მოძრავი წინა ნაწილის გამო ღილაკის განლაგება იყო შეუძლებელი, ჰეკლერ7კოხში გადაწყვიტეს ორმხრივი ბერკეტის მაგვარი ნაწილის ინტეგრირება კონსტრუქციაში. ასე გაჩნდა ხეკლერ&კოხის საფირმო სპეციფიური საკეტის ღილაკი თუ ბერკეტი, რომელიც შემდგომ გამოყენებულ იქნა ბევრ სხვა ამ კომპანიის პისტოლეტში.

PSP იყენებდა ერთ რიგიან 8 ვაზნიან მჭიდს, მოგვიანებით გაჩნდა მოდელი P7M13 13 ვაზნიანი ორ რიგიანი  მჭიდით. ასევე გამოვიდა მოდელი გათვლილი ძლიერ .40S&W-ზე, რომელიც მაინცდამაინც არ გახდა პოპულარული რიგი მიზეზების გამო, რომელთა დასახელება ცდება ამ სტატიის ფორმატს.  სხვა გაუმჯობესებებს რაც შეეხება, გამომდინარე იქიდან, რომ პისტოლეტის ქვედა ნაწილი ხურდებოდა ინტენსიური ცეცხლის წარმოების დროს, ჩარჩოს დაემატა პლასტმასის დამცავი ფარი, რომელიც იცავდა ხელს სიცხისგან. გამომდინარე იქიდან, რომ პისტოლეტი იყენებდა ფიქსირებულ ლულას, ადვილად იყო შესაძლებელი ამ პისტოლეტის ადაპტაცია სხვადასხვა კალიბრებზე. მოდელი P7K3, პისტოლეტი მარტივი,  თავისუფალი საკეტით გამოდიოდა ქარხნულად სამ  კალიბრზე 9mm Kurz (.380), 7.65mm (.32) და .22 LR და მსროლელს შეეძლო საკუთარი ძალებით პისტოლეტის კონვერტაცია.

მთლიანობაში P7M8 გამოვიდა, კომპაქტური, მსუბუქი, გამძლე, ზუსტი მაგრამ საკმაოდ ძვირი (ამდენი კვლევა-განვითარებისთვის საჭირო იყო ბევრი ფული). გარდა ამისა პისტოლეტი გამოირჩეოდა მშვენიერი სროლისუნარიანობით. ამას განაპირობებდა დაბალი ლულის ღერძი, ოპტიმალური ტარის კუთხე (110 გრადუსი), დაბალი უკუცემა, კარგი ერგონომიკა, კარგი სასხლეტი და უჩვეულოდ (იმ პერიოდისთვის) დიდი და შესაბამისად კარგად ხილვადი სამიზნე მოწყობილობები. ორ რიგიანი P7M13 ასევე იყო პოპულარული, თუმცა  უფრო სქელი ტარის გამო ისეთი სამაგალითო ერგონომიკით არ გამოირჩეოდა.

პისტოლეტი გამოდიოდა არც მეტი არც ნაკლები  32 წელი, 1976 წლიდან 2008 წლამდე და 19 ქვეყანაში იქნა მიღებული ჯარის და პოლიციის შეიარაღებაში. 90-ან წლებში ამ პისტოლეტების გარკვეული რაოდენობა საქართველოშიც იყო შემოტანილი და გაიყიდა სამოქალაქო ბაზარზე.

p7okob

2016 წელს გერმანიაში, ოქტობერფესტზე გადაღებული კადრები, რომლებიც ადასტურებენ რომ P7 ისევ მსახურობს გერმანულ პოლიციაში.

6 მიზეზი, რატომ ვთქვი უარი Zastava M70B1-ის გაყიდვაზე

Tuesday, March 20th, 2018

ერთი თვის განმავლობაში მე ვცდილობდი გამესხვისებინა ჩემი აზრით მართლაც კარგი იარაღი, თანაც ძალიან მოკრძალებულ ფასად – 1000 ლარად. ბოლოს გასხვისება გადავიფიქრე და რამდენიმე მიზეზის გამო გადავწყვიტე იარაღის ჩემთან დატოვება.

მიზეზი პირველი: ანალოგიურ ფასად უბრალოდ ვერ ნახავ სხვას ვერაფერს. „კალაშნიკოვების“ კლონების ფასი საქართველოში ბოლო ორი წელი საგრძნობლად დაეცა. ახალი „საიგა“ სანადირო ვარიანტში ღირს მაღაზიაში 1000 ლარი. ტაქტიკური მოდელების ფასი იწყება 1300 ლარიდან. მეორადი „ზასტავას“ ფასიც მერყეობს ამ ფარგლებში. მე ვყიდი იარაღს, იმიტომ, რომ ვიყიდო სხვა იარაღი და დავწერო მასზე სტატია. შესაბამისად ამ ფასში მე უბრალოდ ვერაფერ საინტერესოს ვერ ვიყიდიდი თუ არ დავამატებდი კიდე ერთ მაგდენს.

მიზეზი მეორე: „ზასტავა“ ამსხვრევს ყველა იმ სტერეოტიპს, რომელიც აქ აქვთ ასეთ იარაღთან მიმართებაში. როგორ? ქრომირებული ლულა არ აქვს? აუფ! ეს რა მითხარი!  და მერე მგონი ტელეფონში მესმის ტირილის ხმა…. არა რაზეა საუბარი, კარგია როდესაც ქრომი არის, მაგრამ ქვეყანა არ დაიქცევა თუ ის არ იქნება. მითუმეტეს როდესაც ფასიც მოკრძალებულია. მითუმეტეს, როდესაც იარაღი არ ისვრის ჯერებით და მითუმეტეს თუ თქვენ არ აპირებთ ახლო მომავალში საიდუმლო ოპერაციებში მონაწილეობას ინდო-ჩინეთის ნესტიან ჯუნგლებში. ჩემი „ზასტავა“ გამოშვებულია 1986 წელს, მან იმსახურა და იომა ჯარისკაცის ხელებში. მთელი ეს პერიოდი ამ იარაღიდან ისროდნენ კოროზიული ვაზნებით და მიუხედავად ამისა ლულა არის შესანიშნავ მდგომარეობაში. იარაღი თან ძალიან ზუსტია. 30 წლის განმავლობაში ლულა არ მოისპო, რაც მეტყველებს იმაზე, რომ თუ ცოტათი მაინც იარაღს მოუარე, ეს იარაღი მთელი ცხოვრება გეყოფა. თუ რა თქმა უნდა ვაზნებს არ წვავ ცინკებით, რაც საქართველოში ნაკლებად სავარაუდოა. ერთადერთი პრაქტიკული ნაკლი, რაც აქვს არაქრომირებულ ლულას, ეს არის საჭიროება კარგი და ხშირი წმენდის. ამისთვის მე 15 დოლარად შევიძინე მეორადი შვეიცარიული 7.62 კალიბრის იარაღის საწმენდი კომპლექტი. ნებისმიერი ანალოგიური ხარისხის ახალი კომპლექტი დაჯდებოდა ოთხჯერ მეტი და ასეთი კომპლექტი საჭიროა იმისთვის, რომ „ზასტავას“ ლულამ იმუშაოს კიდე 30 წელი. არ უნდა დაგავიწყდეთ, რომ ერთ სროლით გაცვეთილ ლულაზე მოდის სამი ახალი ლულა გაფუჭებული არასწორი წმენდით ან მომსახურებით.

swisskit

ორი სიტყვა – შვეიცარიული ხარისხი. პლასტმასის ქილებში ჯერ კიდევ არის ტაოტი, ხოლო კომპლექტს მოყვებოდა სპეციალური სარკე, რომ ჩაანათოთ ანარეკლით ლულაში და დარწმუნდეთ, რომ ის იდეალურად სუფთა არის. ნაკრები არის საველე, რაც ნიშნავს, რომ შეგიძლიათ ის სულ თან გქონდეს და გაწმინდოთ იარაღი ეგრევე სროლის შემდეგ. 

მიზეზი მესამე: „ზასტავა“ ორიგინალური, ცივი ომის იარაღია. ის არ არის სამოქალაქო ბაზრისთვის აწყობილი იარაღი.  ეს იარაღი იქმნებოდა მესამე მსოფლიო ომისთვის. გაძლიერებული 1.5მმ-ნი ნაშტამპი რესივერი, გაძლიერებული “ტრუნიონი”, ცივად ნაჭედი ლულა – ეს ყველაფერი საჭიროა, რომ იარაღმა გაუძლოს ლულაზე წამოცმული ყუმბარებით სროლას და ჯარში მძიმე ექსპლუატაციას. ის არ იყო გადაწყობილი ან აწყობილი ნაწილების კომპლექტებიდან, არ აქვს შეცვლილი დაფარვა, როგორც ტიპიური კონვერსიული იარაღის შემთხვევაში. ერთადერთი ცვლილება, რაც ამ იარაღმა განიცადა არის დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმის მოდიფიკაცია, რომ გამოირიცხოს ჯერებით სროლა. ყველა დეტალზე ამოტიფრული ნომრები ემთხვევა ერთმანეთს, რაც ზრდის ამ იარაღის საკოლექციო ღირებულებას. ასეთი იარაღი ბევრი არ არის და ასეთი იარაღი ასეთი კარგი ლულით საერთოდ იშვიათობაა.

მიზეზი მეოთხე: იარაღი უბრალოდ ლამაზია. ამ იარაღს აქვს ის ხიბლი, რომელსაცც ვერ ნახავთ ახალ იარაღში. ის გამოიყურება, როგორც პროფესიონალური ოფ-როუდის მანქანა. ის შეიძლება იყოს დაკაწრული, დაჭეჭყილი გვერდებით, ტალახიანი, მაგრამ ბევრად უფრო მომხიბვლელი და სასურველი ადამიანისთვის, რომელსაც უყვარს ბუნებაში ყოფნა, ვიდრე ახალი გასისისინებული „კროსოვერი“, იმიტომ რომ ფუნქცია უფრო მნიშვნელოვანია ვიდრე ფორმა.  ის გამოიყურება, როგორც ინსტრუმენტი, რომელიც არ დაგაღალატებს ყველაზე რთულ სიტუაციაში და თანაც ეს, როგორც ჩანს დაამტკიცა უკვე არაერთხელ.

29432911_611093482566146_9213681521188143104_o

“ზასტავა” უბრალოდ ლამაზია

მიზეზი მეხუთე: როდესაც ბევრი იარაღიდან ისვრი წლების განმავლობაში და მე აქ არ ვგულისხმობ 4-5 იარაღს 2-3 წლის განმავლობაში, მე ვგულისხმობ მაგალითად 170-200 იარაღს 15 წლის განმავლბაში, შენ ამჩნევ, რომ არსებობენ ე.წ. „იღბლიანი იარაღები“. ასეთი იარაღები მაგალითად გამოირჩევიან იმით, რომ “ადვილად ისვრიან” თუმცა შეიძლება თავიდან იფიქრო, რომ ამ იარაღიდან რაიმე კარგი შედეგის დადება რთული იქნება. „ზასტავა“ ზუსტად ასეთი იარაღია. ის თავიდანვე იყო იდეალურად გასწორებული, ანუ მისი მისროლა და გასწორება არ იყო საჭირო. ეს კარგია, იმიტომ, რომ “კალაშნიკოვის” გასწორება შეიძლება აღმოჩნდეს საკმაოდ საწვალებელი დავალება. ვიღაცა იტყვის, რომ „კალაშნიკოვები“ არ გამოირჩევიან სიზუსტით. პირველი გასროლა 50 მეტრზე და მოხვედრა პირდაპირ სამიზნის ცენტრში. აიღე „ზასტავა“ ჩადე შიგნით კარგი ჩეხური ვაზნები, უბრალოდ დაჯექი ტრაკზე, და 10-დან 10-ვაზნას ჩასვავ სილუეტში 200 მეტრზე, თანაც ყოველგვარი ძალდატანების გარეშე. მერე ხედავ პატარა ქვას 130 მეტრზე. უმიზნებ, აჭერ სასხლეტს და თეთრი მტვერის ამოფრქვევით ხვდები, რომ იმპროვიზირებული სამიზნე განადგურებულია, რაშიც დასტურდები ადგილზე მისვლის შემდეგ. გვერძე მდგომებიც ამჩნევენ შენ კარგ შედეგებს.  გიჩნდება რწმენა იარაღში და საკუთარ თავში. 1000 ლარად ასეთი სიამოვნება, პრაქტიკულად ნაჩუქარია.

oneshotonekill

და ბოლოს მეექვსე მიზეზი: ასეთ იარაღს ჭირდება შესაბამისი მყიდველი. კაცი, რომ მოვა იარაღის სანახავად და ჯერ თხრის წინიდან ტყვიას ლულაში და „ვუი რა ღრმად ჩავიდაო“, მერე მზის შუქზე მოსევადების მოწითალო ფერი აერევა ჟანგში და ბოლოს გამოგიცხადებს, რომ ლულის „შავი“ არხი უფრო ბრჭყვიალა უნდა იყოს ვიდრე ქრომირებული… დიდი ბოდიში, მე არ მცალია ასეთი რამეებისთვის. ამიტომ „ზასტავა“ რჩება ჩემთან. კარგ ხელებში. სწორედ იქ სადაც არის მისი ადგილი.

.45 Auto და Glock 21 Gen4

Thursday, March 15th, 2018

P1090061

ერთი საუკუნის წინ შექმნილი “ყველაზე ამერიკული” ვაზნა – .45 Auto (.45 ACP), დღემდე ბევრისთვის არის “ოქროს სტანდარტი” პისტოლეტის თავდაცვით კალიბრებში. ტყვიის კალიბრი 11.5მმ-ია. წონა 165-დან 230 გრანამდე. ენერგია სტანდარტული მუხტით (230 გრანიანი მთლიანად გარსით დაფარული ტყვია) 500 ჯოულს შეადგენს. მიუხედავად სახელგანთქმული რეპუტაციის, შთამბეჭდავი ციფრების, ნამსახურებისა აშშ-ის შეიარაღებულ ძალებში და სამართალდამცავ სტრუქტურებში, ამ ვაზნას ჩრდილო ამერიკის გარდა პრაქტიკულად არსად არ იყენებენ. პირველი და მეორე მსოფლიო ომის დროს რამდენიმე ქვეყანამ მათ შორის რუსეთმა მიიღეს  გარკვეული რაოდენობით აშშ-დან პისტოლეტები ამ კალიბრზე , მაგრამ საქმე ამას არ გაცდა და მეტი არსად და არასდროს ამ კალიბრის პისტოლეტები შეიარაღებაში არ მიღებულა. ყოველ შემთხვევაში ისეთი რაოდენობით, რომ ამაზე ღირდეს საუბარი. მიუხედავად იმისა, რომ მომდევნო წლებში აშშ-იც არმიამ და მეტ წილად პოლიციამ უარი თქვა .45-ზე, “სამოქალაქო სექტორში” მას კვლავ ყავს ლოიალური მომხმარებლების არც თუ ისე მცირერიცხოვანი არმია. თუ არ ჩავთვლით ჩრდილო ამერიკას, .45 პოპულარობის ნაკლებობა შეიძლება აიხსნას ბევრი მიზეზით. მაგალითად ეს კალიბრი არ იყო არსად მირებული შეიარაღებაში, რაც ნიშნავს რომ არ არის ხელმისაწვდომი იაფი ტყვიაწამალი და კონვერსიული იარაღი. შესაბამისად ფასები ასეთ იარაღზე და ამუნიციაზე ყოველთვის იქნება მაღალი. გარდა ამისა .45 არის დიდი და მძლავრი კალიბრი, შესაბამისად იარაღიც ამ კალიბრზე იქნება დიდი, ხოლო კომპაქტურ იარაღში რთული მოსათვინიერებლად. თავის დროზე ორმა რამემ განაპირობა ამ ვაზნის ზომები და სიმძლავრე. ახალი ვაზნას ავტომატური პისტოლეტისთვის უნდა გაეწია კონკურენცია იმ დროს არსებული ამერიკული წარმოების  .45 კალიბრის რევოლვერებისთვის და ასევე ის თავიდან იქმნებოდა მაღალი ტერმინალური ეფექტურობის მიღწევისთვის, რა თქმა უნდა ცოდნის იმ დონის გათვალისწინებით, რომელიც არსებობდა იმ დროს. ხოლო იმ დროს ნაკლები რამ იყო ცნობილი კონტროლირებად ექსპანსიაზე, ამიტომ ბუნებრივია, რომ არჩევანი გაკეთდა დიდი და მძიმე ტყვიაზე. საიდან ასეთი მოთხოვნები? საქმე იმაშია, .45 Auto-ს გამოჩენას აშშ-ის შეიარაღებული ძალების შეიარაღებაში წინ უძღვოდა კამპანია ფილიპინებზე. ამერიკული ჯარი იმ დროს იყო შეიარაღებული  .38 Long Colt კალიბრის, 1892 წლის კოლტის სისტემის რევოლვერით. შექმნილი 1892 წელს ეს კალიბრი იყნებდა 9 გრამიან ტყვიას, საწყისი სიჩქარით 230 მ/წ-ში და ენერგიით 260 ჯოული. როგორც ხვდებით ეს იყო ძალიან მოკრძალებული მაჩვენებლები და იარაღი ასეთი ვაზნებით ვერანაირად ვერ გამოდგებოდა ეფექტური ახლო ბრძოლებში. როდესაც გახდა ცხადი, რომ ეს იარაღი არ იყო ეფექტური და ვერ უზრუნველყოფდა საფრთხის სწრაფ ნეიტრალიზაციას, ჯარს დროებით დაუბრუნეს ძველი მსხვილკლაიბრიანი რევოლვერები.

american-philippines

ამერიკელი ჯარისკაცები პოზირებენ სურათისთვის .38 კალიბრის საშტატო “კოლტებით”. მანილა, ფილიპინები.

1904 წელს აშშ-ის შეიარაღებული ძალების არსენალის უფროსმა ბრიგადის გენერალმა ქროზიერმა, მისცა ბრძანება ორ ოფიცერს გამოეკვლია თუ როგორი უნდა ყოფილიყო მომავალი პირადი იარაღის ახალი კალიბრი.  ეს ოფიცრები იყვნენ კაპიტანი ჯონ ტომპსონი და სამხედრო ექიმი მაიორი ლუის ლაგარდი, ხოლო მათ მასშტაბურ კვლევას შემდგომ უწოდეს “ტომპსონ-ლაგარდის ცდები”. რამდენიმე დღის განმავლობაში ეს ადამიანები ესროდნენ ცოცხალ და მკვდარ ცხოველებს და იწერდნენ შედეგებს. ბოლოს მათი რეკომენდაციით მომავალი იარაღის კალიბრი უნდა ყოფილიყო .45, თუმცა ასევე დაამატეს, რომ ჯარისკაცებმა უნდა შეისწავლონ ზუსტო სროლა, იმიტომ რომ ადამიანის სხეულის უმეტეს ნაწილებში მოხვედრა არ უზრუნველყოფს საჭირო ეფექტს, შოკით ან სხვა მექანიზმით მის შეჩერებას. დღევანდელი გადმოსახედიდან ყველა ეს რჩევა სწორი გამოდგა და პისტოლეტის შემთხვევაში, გადაწმყვეტია არა კალიბრი არამედ ადგილი სადაც ტყვია მოხვდება სამიზნეს.  ეს განსაკუთრებულად იმათმა უნდა ჩაინიშნონ ვისაჯ ჯერა რომ დიდი კალიბრის პისტოლეტის ტყვია მოხვედრილი თუნდაც “ფრჩხილში” ავტომატურად გამოყავს სამიზნე მწყობრიდან. ეს ასე არ არის.  პისტოლეტის არის კომპაქტური იარაღი და შეუძლებელია ისეთი კალიბრის მასში ჩატევა, რომელიც უზრუნველყოფს გადამწყვეტ უპირატესობას და რადიკალურად გაზრდის იარაღის ეფექტურობას, იმის გარეშე რომ პისტოლეტის წონა და გაბარიტები არ გაფრინდეს კოსმოსში.

gfdffd

1911 წლის 28 მარტს .45ACP და M1911 ტიპის პისტოლეტი ოფიციალურად იქნა მიღებული შეიარაღებაში.

.45 Auto არის გამორჩეული ვაზნა, გარკვეული უნიკალური თვისებებით. პირველ რიგში აღსანიშნავია, რომ მას აქვს ბგერზე უფრო დაბალი სიჩქარე, რაც ნიშნავს, რომ ეს ვაზნა იდელაურია მაყუჩიანი იარაღისთვის, იმიტომ რომ საჭირო არ არის მისი სპეციალური “შენელება”. გარდა ამისა ვაზნა ოპერირებს ძალიან დაბალ წნევაზე და ის არ განეკუთვნება მაღალ წნევიან კალიბრებს. ამის გამო ის არ ტვირთავს იარაღის კონსტრუქციას და აქვს სტაბილური შიდა ბალისტიკა რაც ნიშნავს, რომ ის მუშაობს საიმედოთ, წარმოებისას დაშვებული გადაცდომები არ აისახება რადიკლაურად ვაზნის საიმედოობაზე და სიზუსტეზე, ვაზნას გააჩნია მაღალი თანდაყოლილი სიზუსტე. . უკუცემის იმპულსი რა თქმა უნდა არ არის ნებისმიერი გაგებით პატარა, მაგრამ ის არის დინჯი, თითქოს დროში გაწელილი და არა ხისტი და მკვეთრად გამოხატული. ამის, გამო იარაღი ასეთ ვაზნაზე გათვლილი, როგორც წესი გამოდის ძალიან ზუსტი და ძალიან დიდი რესურსით. მათ შორის, როგორც წესი უფრო ზუსტი ვიდრე ანალოგიური სისტემის, მაგრამ სხვა კალიბრებზე გათვლილი იარაღები. რაც შეეხება მინუსებს, პირველ რიგში, როგორც სტატიის დასაწყისში აღვნიშნე პისტოლეტი გათვლილი მსხვილ ვაზნაზე ასევე იქნება მსხვილი.  იარაღში, რომელიც მუდმივად და თანაც ფარულად უნდა ატარო ტანზე, გაბარტები და წონა საკმაოდ მნიშვნელოვანი ფაქტორებია, რომელსაც უნდა ყურადღება მიაქციოთ. გარდა ამისა არ უნდა იყო ბალისტიკსი ექსპერტი, რომ მიხვდე, რომ მსხვილკალიბრიანი შედარებით ნელი ტყვია არ იქნება ჩემპიონი წინაღობებში გავლის, თუმცა იმისთვის, რომ დაამარცხოს ისეთი ბარიერები, როგორიც არის ხის ან ავტომობილის კარი, საქარე მინა, სქელი ზამთრის ტანსაცმელი, .45-ს შეღწევა ეყოფა.

მე უპრობლემოდ ვურჩევ ადამიანს . 45 კალიბრის სრული ზომის პისტოლეტს იმ პირობით, რომ მას არ ექნება პრობლემა მის გაბარიტებთან, მაგრამ კომპაქტური   .45 კალიბრის პისტოლეტი უკვე სხვა თემა არის. უფრო სპეციფიური და თავისებური.  .45 ალბათ არ არის მაინცდამაინც საუკეთესო კალიბრი პატარა პისტოლეტში მოსათავსებლად. ლულის სიგრძის შემცირებასთან ერთად სწრაფად იკლებს საწყისი სიჩქარე, თუ 9მმ-ან სრული ზომის და კომპაქტურ  პისტოლეტებს შორის საწყისი სიჩქარე იკლებს საშუალოდ 10%-ით, იგივე მაჩვენებელი .45 კალიბრის შემთხვევაში იქნება 14% (აღებულია 5 ინჩიანი და 3 ინჩიანი ლულებიდან ნასროლი 10 სხვადასხვა მუხტის ტყვიების საწყისის სიჩქარეები). მე არ ვიძახი, რომ ეს განსხვავება სერიოზული და გადამწყვეტია, მაგრამ განსხვავება მაინც არის.  გარდა ამისა პისტოლეტის ზომის და წონის შემცირებას მოყვება მჭიდის ისედაც შემცირებული ტევადობის კიდე უფრო შემცირება და ასევე იზრდება უკუცემის იმპულსიც და რთულდება იარაღის კონტროლი.  საიმედო კომპაქტური .45 კალიბრის პისტოლეტის შექმნაც საკმაოდ რთული ტექნიკური დავალებაა. ასე, რომ კომპაქტურ .45 კალიბრის პისტოლეტში იკარგება ბევრი .45 კალიბრის იარაღის პლიუსი, რომელიც გააჩნია სრული ზომის პისტოლეტს  და ჩნდება მრავალი მინუსი. ჩემი აზრით ასეთი იარაღის არჩევას დიდი სიფრთხილით უნდა მიუდგეთ, რომ არ შეგრჩეთ პისტოლეტი, რომელსაც უბრალოდ ვერ იყენებთ.

ამერიკული კალიბრის და ავსტრიული პისტოლეტის “ქორწინება” შედგა 1991 წელს, როდესაც “გლოკმა” გამოუშვა თავისი პირველი .45 კალიბრის პისტოლეტი “სწორ” ფორმატში, ეს იყო სრული ზომის იარაღი იმ დროისთვის უპრცენდენტო ტევადობის ორ რიგიანი მჭიდით, რომელშიც ჩადიოდა 13 ვაზმა. პისტოლეტს მიენიჭა ინდექსი “21″ და ეს მოდელი გამოჩენისთანავე გახდა დიდი წარმატება ავსტრიული კომპანიისთვის.  ეს გასაკვირი არ არის, იმიტომ რომ გარდა შთამბეჭდავი ტევადობისა ის იწონიდა ვაზნების გარეშე 830 გრამს, სავსე 13 ვაზნიანი მჭიდით მისი წონა შეადგენდა 1090 გრამს. იგივეს იწონიდა ცარიელი 8 ვაზნიანი M1911. გარდა ამისა, როგორც ყველა „გლოკი“ ის იყო მარტივი, გამძლე და საიმედო. კონსტრუქციულად პისტოლეტი არ განსხვავდებოდა სხვა “გლოკებისგან” მათ შორის იყო შენარჩუნებული დეტალების თავსებადობა “პატარა გლოკებთან” თუმცა ამავე დროს იყო სხვაობებიც.  გლოკ 21-ში გამოყენებულია ოქტაგონალური ლულა, ნაცვლად ჰექსაგონალურის, როგორც უფრო პატარა კალიბრების გლოკში. ლულის ასეთი გეომეტრია უზრუნველყოფდა დიდი კალიბრის ტყვიის უკეთეს ობტურაციას.

P1000229

ავტორის კუთვნილი პირველი გამოშვების Glock 21. მას დაასწრეს 10mm Auto და .40S&W “გლოკებმა”, მხოლოდ იმ მიზეზის გამო, რომ იმ პერიოდში ეს ორი ვაზნა განიხილებოდა ამერიკელი ძალოვნების მიერ, როგორც პერსპექტიული კალიბრები და ბუნებრივია “გლოკისთვის” ამ კალიბრის ახალი პისტოლეტების გამოშვება იყო პრიორიტეტული დავალება.  

G21 იყო არა პირველი, არამედ იყო მეორე “გლოკი” არასტანდარტული  ე.წ. “დიდი ჩარჩოთი” გათვლილი ძლიერ კალიბრზე. პირველი ასეთი პისტოლეტი იყო G20, გათვლილი მძლავრ 10mm Auto-ზე. სწორედ ამ პისტოლეტზე იყო დაფუძნებული ახალი G21. აქამდე მწარმოებლები ყოველთვის პირიქით აკეთებდნენ, როდეაც მათი 10მმ-ნი პისტოლეტები იყო დაფუძნებული .45 კალიბრის პისტოლეტებზე, 10mm-ნი Сolte Delta Elite იყო დაფუძნებული .45 კალიბრის M1911-ზე. პირველი 10მმ “სმიტ&ვესონები”  იყო დაფუძნებული .45 კალიბრის მოდელ 4506-ზე.  უნდა აღნინიშნოს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ 10მმ აუტოს ნომინალური კალიბრი უფრო მცირეა ვიდრე .45ACP-ს, პირველი ბევრად უფრო ძლიერი ვაზნაა. აქიდან გამომდინარე მალე აღმოჩნდა, რომ .45 კალიბრზე გათვლილი და შემდგომ 10მმ-ნი ვაზნისთვის ადაპტირებული პისტოლეტები არ გამოირჩეოდნენ დიდი რესურსით და ნაადრევად გამოდიოდნენ მწყობრიდან. პირველი დიდ ჩარჩოიანი “გლოკი” თავიდანვე, სუფთა ფურცლიდან იქმნებოდა სპეციალურად ძლიერი 10მმ-ნი ვაზნისთვის, შესაბამისად პირველი .45 კალიბრის “გლოკი” დაფუძნებული იყო უფრო ძლიერი 10მმ-ნი პისტოლეტის კონსტრუქციაზე. ასე, რომ .45 კალიბრის “გლოკები” “გენეტიკურად” გამოირჩევიან დიდი რესურსით. რომ შევადაროთ  G21 9მმ-ან G17-ს, რომელსაც სტანდარტული ჩარჩო აქვს, აღმოჩნდება, რომ  G21-ის საკეტი 2მმ-ით უფრო განიერია, G21 ასევე 5 მმ-ით უფრო გრძელია ვიდრე უკანასკნელი და აქვს 3მმ-ით უფრი გრძელი ლულა. ტარიც პროპორციულად უფრო სქელია. მსროლელების (განსაკუთრებულად ქალი მსროლელების) დიდ ნაწილს გლოკ 21-ს მოეჩვენება ზედმეტად მსხვილი.   ფაქტებიც იგივეს ადასტურებდნენ 10 გაყიდულ სტანდარტულ ჩარჩოიანი  გლოკის პისტოლეტზე მოდიოდა მხოლოდ სამი დიდი ჩარჩოიანი “გლოკი”. “გლოკში” ეს ესმოდათ და მათი მცდელობები .45 კალიბრის გლოკების გაბარიტების შემცირების არასდროს არ წყდებოდა. მითუმეტეს მათ თვალწინ იყო ამერიკული კომპანია “Robar-ის” მაგალითი, რომელიც დიდ ფულს შოულობდა G21-ის ტარის კონტურების შეცვლით.

Glock-რობ

რობერტ ბარქსმანის (Robar-ის დამფუძნებელი) იყო ალბათ პირველი ვინც ახორციელებდა “გლოკის” პისტოლეტების ტარის კონტრუსი შეცვლას, მათ შორის ეპოქსიდის გამოყენებით. დიდ ნაწილს შეკვეთების წარმოადგენდა დიდ ჩარჩოიანი “გლოკების” მოდიფიცირება. 

რა თქმა უნდა “გლოკშიც” ცდილობდნენ .45 კალიბრის პისტოლეტების გაბარიტების შემცირებას.  ასე გაჩნდა  მოდელი 21 SF (Short Fame), გამორჩეული უფრო თხელი კონტურის ტარით. თხელში მე ვგულისხმობ მანძილს ტარის უკანა ნაწილიდან სასხლეტამდე, ე.წ. trigger reach. მეოთხე თაობის G21-ს ტარი კიდე უფრო შეთხელებული აქვს SF-თან შედარებით.  “გლოკის” მცდელობები არ შემოიფარგლებოდა მხოლოდ ტარების კონტურების ცვლილებით და 1997 წელს გამოვიდა სუბ-კომპაქტურ კონფიგურაციაში .45 კალიბრის პისტოლეტი, მოდელი 30. 1999 წელს გამოვიდა პირველი “გლოკი” ერთ-რიგიანი მჭიდით, თხელი ჩარჩოთი და საკეტით,  მოდელი 36. 2004 წელს   ”გლოკმა” მიმართა რადიკალურ ხერხს და ამჯერად დააპატარავა არა პისტოლეტი არამედ ვაზნა. ახალ კომპაქტურ .45 კალიბრს დაერქვა .45GAP და მასთან ერთად “გლოკმა” გამოუშვა  სამი ახალი პისტოლეტი გათვლილი ამ კალიბრზე. მასრის სიგრძის შემცირებამ 3.4მმ-ით შესაძლებელია გახადა პირდაპირ პროპორციულად შემცირებულიყო ახალი პისტოლეტების ჩარჩოს ზომებიც, ხოლო ვაზნის წნევის გაზრდამ მინიუმამდე დაიყვანა სხვაობა სიმძლავრეში ორ კალიბრს შორის, მაგრამ ამბიციური მიზანი შექმნილიყო .45 კალიბრის “გლოკი”, რომელიც იქნებოდა 9მმ-ნი “გლოკის” გაბარიტების მქონე, მაინც ვერ იქნა მიღწეული.  არც კალიბრი არ გამოდგა ზედმეტად პოპულარული და ფეხი ვერ მოიკიდა. ამჯერად მხოლოდ “გლოკი”  აგრძელებს .45GAP კალიბრის იარაღების გამოშვებას. ასე, რომ, როგორც ხვდებით გაბარიტები ყოველთვის იყო ყველაზე დიდი ნაკლი .45 კალიბრის “გლოკების”. აქვე უნდა ვთქვა, რომ ალბათ არასდროს .45 კალიბრის გლოკებს არ ქონდათ პრობლემები საიმედოობის მხრივ, რაც საკმაოდ სერიოზული მიღწევაა. ტაქტიკურ-პრაქტიკული “გლოკებიც” ისევე როგორც სუბ-კომპაქტური მოდელები გამოირჩევიან ერთნაირი საიმედოობით, ხოლო დაბალწნევიანი ვაზნის გამო, მათი რესურსი არის ძალიან მაღალი.  რა თქმა უნდა .45-ის თანდაყოლილი სიზუსტე ასევე გამოიხატება იმაში, რომ .45 კალიბრის “გლოკები” ალბათ ყველაზე ზუსტი “გლოკის” პისტოლეტებია. Glock-41-narrower-slide

უახლესი G41, რომლის საკეტი აღებულია G36-სგან, სტანდარტულ G21-თან შედარებით. 

როგორც უკვე ვთქვი ტექნუკურად დიდი და პატარა “გლოკები” ერთნაირია, მოწყობილობა, ავტომატიკის სქემა. დამზადების ტექნოლოგია, მასალები უცვლელია. შენარჩუნებულია გარკვეული დეტალების თავსებადობა დიდი და სტანდარტულ ჩარჩოებიან მოდელებს შორის. გასტონ გლოკის პრაგმატული მიდგომა წარმოებისადმი გამოიხატა კიდევ ერთ, თითქოს უმნიშვნელო დეტალში. “გლოკ-21″-ები მაგალითად იყენებენ სტანდარტულ ჩარჩოინაი ტაქტკურ-პრაქტიკული მოდელების მჭიდის ღილაკებს, რომლებიც სტანდარტულზე ოდნავ დიდია და შესაბამისად აღარ გახდა საჭირო ახალი დეტალის დაპროექტება. იგივე ეხება მაგალითად სხვაობას 10მმ-ან და .45 კალიბრის გლოკებს შორის. ორივე პისტოლეტი იყენებს იდენტურ ჩარჩოებს, დანაბრუნებელი ზამბარებიც კი იდენტურია.  იმიტომ, რომ ინჟინერები წავიდნენ სხვა გზით და უბრალოდ შეამსუბუქეს საკეტი .45 კალიბრის პისტოლეტზე. შედეგად გლოკ 20-ის და 21-ის საკეტები ურთიერთ ცვლადია ხოლო დამაბრუნებელი ზამბარაც ერთნაირია, რაც აადვილებს ლოგისტიკას. გთხოვთ გაითვალისწინოთ, რომ “გლოკების” კონსტრუქცია მუდმივად განიცდის თითქმის უხილავ ცვლილებებს და უკვე 5 თაობის პისტოლეტები არსებობს, ასე რომ დეტალების შეკვეთისას დარწმუნდით, რომ უკვეთავთ დეტალს, რომელიც განკუთვნილია ზუსტად თქვენი იარაღისთვის.

2010 წელს “გლოკმა” წარმოადგინა მეოთხე თაობის პისტოლეტების სერია და სულ მალე გაყიდვაში წავიდა ასევე მე-4 თაობის “გლოკ 21″-იც. სწორედ ასეთი პისტოლეტი მოხვდა ჩემ ხელებში. პრაქტიკულად ახალი, მე ის ვიყიდე საკმაოდ დაბალ ფასად, 1400 ლარად. როგორც, ყველა მეოთხე თაობის პისტოლეტს, მას ქონდა ცვლადი საზურგეები, რომლებიც მე არასდროს არ მომწონდა, დიდი ზომის მჭიდის ღილაკი, რომელიც მე ძალიან მომეწონა, ჯერ კიდევ ჩემ მეოთხე თაობის გლოკ-19-ზე. ასევე რამდენადაც მე გავარკვიე, მე-4-თაობის გლოკ 21-ის ჩარჩო კიდევ უფრო შემცირებულია ზომებში ვიდრე მაგალითად მოდელი SF. მე მქონდა საშუალება ახლოს გამეცნო, როგორც მეორე თაობის გლოკ 21, ასევე მოდელი SF და რა თქმა უნდა ეხლა უკვე მე-4 თაობის პისტოლეტიც. მე ვერ ვიტყვი, რომ თუნდაც მეორე თაობის გლოკის სახელური იყო ჩემთვის მოუხერხებელი, მაგრამ მოდით ასე ვთქვათ, რომ ის იყო კომფორტულობის ზედა ზღვარზე. ამავე დროს SF და მეოთხე თაობა ჩემ ხელში იდეალურად ზის და უმეტესობა მსროლეს არ უნდა ქონდეს მასთან პრობლემები. რაც შეეხება პისტოლეტის დაშლას და მოვლა მომსახურებას, ის არ განსხვავდება სხვა “გლოკებისგან”. პისტოლეტი ადვილად იშლება, მათ შორის ბოლომდე, ისე რომ შესაძლებელია მისი ინსპექტირება და გაწმენდა.

21-gen4-nib_1

მე-4 თაობის გლოკის კომპლექტაცია პრაქტიკულად უცვლელია, თუ არ ჩავთვლით ცვლად სზურგეებს. საფირმო პლასტმასის კეისში მოთავსებულია ინსტრუქცია, ინფორმაციული ბუკლეტების ნაკრები, პლასტმასის ჯაგრისი, ორი მჭიდი და პისტოლეტი. აღსანიშნვია, რომ ამჯერად მეოთხე თაობის გლოკებს მოყვება სამი მჭიდი ნაცვლად ორისა. რატომ იყიდება ჩვენთან ეს პისტოლეტები მხოლოდ ორი მჭიდით, ჩემთვის უცნობია. შეიძლება ეკონომიის გამო იარაღები მოდიან მხოლოდ ორი მჭიდით და საკეტის გარეშე ან ამ ყველაფრის გაყიდვა ცალკე ხდება. 

კიდევ ერთი, რაც განასხვავებს მეოთხე თაობის გლოკებს არის ორმაგი დამაბრუნებელი ზამბარა.  სიმართლე გითხრათ მე არ მქონდა საშუალება ასე გვერდი-გვერდით შემედარებინა G21 სტანდარტული და ახალი ტიპის ზამბარებით, მაგრამ იმის მიხედვით რას წერენ და იძახიან ინტერნეტში, შესამჩნევი სხვაობა უკუცემაში არ არის. უკუცემის აღქმა რა თქმა უნდა სუბიექტურია, ჩემი აზრით G21 არ არის რთული “სამართავი”, მაგრამ საოცრებები არ ხდება და ცხადია 9მმ-ნი გლოკები უფრო სწრაფად ბრუნდებიან სამიზნე ხაზზე ვიდრე G21 და სწრაფი სროლისას დიდი “გლოკის” გაკონტროლება რთულია იგივე 9მმ-ან “გლოკთან” შედარებით.

სროლისას ჩვენ დავრწმუნდით, რომ G21 გამოირჩევა შესანიშნავი სიზუსტით. ასევე შევამჩიე, რომ ჩემ ხელს გაცილებით უკეთესად ერგება დიდ ჩარჩოიანი “გლოკები”. რამდენად სწრაფადაც არ უნდა ისროლო არ იცვლება მოხვედრის წერტილი, რომელიც როგორც წესი გადაინაცვლებს ხოლმე მარცხნივ ქვევით. როგორც უნდა ველოდოთ ხოლმე, პისტოლეტმა იმუშავა უპრობლემოდ ყველა ვაზნასთან, რომელზეც ჩვენ ხელი მიგვიწვდა. საქართველოში პრაქტიკულად არ იშოვება მუხტები ექსპანსიური ტყვიით და შესაძლებელია მხოლოდ FMJ, მთლიანად გარსით დაფარული ტყვიით ვაზნების შეძენა.  აბსოლუტური უმეტესობა არის სტანდარტულ წონის, 230 გრანი. ბუნებრივია ასეთი ვაზნებით პისტოლეტი უბრალოდ ვალდებულია  იმუშაოს კარგად.  ჩვენთან ითვლება რომ ამერიკული Federal-ის .45 კალიბრის 230 გრანიანი FMJ ტიპის ვაზნები არის “ოქროს სტანდარტი”. როდესაც მე დავაპირე ვაზნების შეძენა აღმოვაჩინე, რომ სწორედ ეს მუხტი ითვლება საუკეთესოდ. რაზეა ლაპარაკი Federal არის კარგი მწარმოებელი, მაგრამ სტანდარტული სიჩქარის .45 კალიბრის ვაზნა, 230გრანიანი FMJ  ტყვიით იქნება ერთნაირი განურჩევლად მწარმოებლისა. თუ რა თქმა უნდა მწარმოებელი იცავს სპეციფიკაციებს. სიზუსტე და ტერმინალური ბალისტიკა იქნება პრაქტიკულად იდენტური.  ტესტირებამ სიზუსტეზე გამოავლინა რომ Federal-ი იყო ყველაზე ნაკლებად ზუსტი მუხტი, დანარჩენ სამს შორის (S&B 230 gr FMJ “gold box”, S&B 230 gr FMJ “red box”, Magtech 230 gr FMJ). ყველა მუხტი გამოდგა ზუსტი, ყველა მუხტის მოხვედრის წერტილი დიდად არ განსხვავდებოდა, უბალოდ ყველაზე დიდ ჯგუფებს ვიღებდით Federal-ის ვაზნებით. ამერიკული წარმოების მუხტის დასაცავად ვიტყვით, რომ თუ ვენდობით მწარმოებლის მონაცემებს Federal-ის მუხტს აქვს 10 მ/წ-ით უფრო დიდი საწყისი სიჩქარე ვიდრე კონკურენტებს.

20180126_232050

პირველი სამი გასროლა 12 მეტრიდან

20180126_184711

15 მეტრი 

20180309_190421

საკვალიფიკაციო სამიზნე, 15-10 მეტრი. სამწუხაროდ სილუეტების ზომა 30-40% მცირეა რეალური ადამიანის სილუეტის ზომაზე, რის გამოც ჯგუფები ჩანს დიდი სილუეტთან შედარებით. შემდეგ სტატიებში ჩვენ გამოვიყენებთ უფრო რეალისტურ სამიზნეებს. 

ასე, რომ ჩემი აზრით, წყნარი გულით შეგიძლიათ იყიდოთ ნებისმიერი დასახელებული ან სხვა კარგი რეპუტაციის მწარმოებლის ვაზნები  და პრობლემა არ გექნებათ. არ ღირს ფულის გადახდა მხოლოდ კოლოფზე წარწერის გამო.  გაითვალისწინეთ, რომ რამდენიმე წლის წინ საქართველოში შემოვიდა სამხრეთ-აფრიკული წარმოების, გადატენილი ვაზნები. მათი ხარისხი იყო ძალიან ცუდი, გამოიყენებოდა ნაყარი (სასროლეთზე აკრეფილი) მასრები სსხვადასხვა მწარმოებლების. მასრების “რესაიზინგს” და შემოწმბას ადგილი არ ქონდა, რის გამოც ვაზნებზე აღინიშნებოდა ბზარები და მათი ზომები არ ჯდებოდა სპეციფიკაციაში. იმის გათვალისწინებით, რომ ტექნიკურად შესაძლებელია .45 კალიბრის მასრაში შეცდომით ორმაგი დენთის მუხტის მოთავსება, ასეთი ვაზნების გამოყენება ემსგავსება სახიფატო ლატარეის თამაშს. ერთი ასეთი ვაზნის გამორჩევა ძნელია, მაგრამ თუ თქვენ ხედავთ რომ 10-20 ან მეტი ვაზნიდან უმეტესობაზე სხვადახვა მათ შორის უცნობი დამღებია, დიდი ალბათობით ეს ის ვაზნებია. თუ არ ხართ დარწმუნებული, ვიზუალურად დაათვალიერეთ ვაზნები რაიმე სახის დეფორმაციების ან ბზარების აღმოჩენის მიზნით და უსაფრთხოების წესების დაცვით “გაატარეთ” ისინი ყველა პისტოლეტში (მიაწოდეთ მჭიდიდან სავზნეში და ამოაგდეთ). თავის დროზე ჩემი ტესტირებისას 50 ასეთი ვაზნიდან 8 გაიჭედა სავაზნეში, იმიტომ რომ იყო გაბერილი ხოლო ორს ქონდა ბზარები მასრაში.  რა თქმა უნდა შეუძლებელია შეამოწოთ დენთის მუხტი ვაზნის დაშლის გარეშე, ამიტომ ჩემი რჩევა იქნება გამოიყენოთ, მხოლოდ ქარხნული ვაზნები.

fsvltac

ავტორის კუთვნილი Glock 21, ქართული წარმოების VL Tactical-ის კაიდექსის ბუდესთან ქარმრის შიგნით ტარებისთვის. ეს ბუდეები გაოირჩევა დამზადების კარგი ხარისხით და თითქმის ორჯერ უფრო დაბალი ფასით ვიდრე ამერიკული ანალოგები. ხშირად მესმის, რომ იძახიან, რათ მინდა ბუდე თუ იარაღს ვერ ვატარებო, მაგრამ ტარება აკრძალულა კანონით ხოლო კანონი შეიძლება გაუქმდეს ან უბრალოდ ჩვენ აღმოვჩნდეთ ისეთ სიტუაციაში, როდესაც კანონები აღარ მოქმედებენ, ამიტომ კარგი ბუდე და მასთან ერთად თუნდაც “მშრალი” ვარჯიში არის აუცილებელი. VL Tactical-ის ბუდეები არის ბიუჯეტური და ხარსხიანი პროდუქცია, რომლის შეძენა თქვენ ჯიბეს არ დაარტყავს. 

ახალი მეოთხე თაობის G21-ის , ისევე როგორც ყველა სხვა “გლოკი” აქამდე გამოდგა ზუსტი და საიმედო.  პისტოლეტს აშკარად მოუხდა უფრო თხელი ჩარჩო და მჭიდის დიდი ღილაკი. 13 +1 ტევადობაც წარმოადგენს სერიოზულ საცეცხლე ძალას. კი პისტოლეტი დიდია და მისი ტარება კარგი ხარსხის ბუდის გარეშე რთულია, მაგრამ შეარჩიეთ კარგი ბუდე და კომფორტული ტარების პრობლემაც მოგვარებული იქნება.  განსაკუთრებულად სერიოზულად განწყობილი ხალხი ალბათ ასევე შეცვლის სამიზნე მოწყობილობებს და დააყენებს რკინისგან დამზადებულებს.  ტრადიციულად მე არ დავუჭერ მხარს სასხლეტის მოდიფიცირებას ან გამოცვლას. ის აბსოლუტურად ადეკვატურია ასეთი პისტოლეტისთვის, თუმცა ალბათ ამ პისტოლეტის მაღალი სიზუსტის გათვალისწინებით ბევრს მოუნდება საასპარეზო სასხლეტის დაყენება.

dfghd

13 .45 კალიბრის ვაზნა ზუსტ და საიმედო იარაღში. კარგი ფარანი. ასეთი “სისტემა” იდეალურია სახლის დაცვის იარაღის როლში. 

shooterscentral.ge-ს დასკვნა: მეოთხე თაობის Glock 21 არის ალბათ ერთ-ერთი საუკეთესო ქარხნული წარმოების .45 კალიბრის სრული ზომის პისტოლეტი. მიუხედავად დიდი გაბარიტების და შთამბეჭდავი ტევადობის მჭიდისა, მისი წონა არ აღემატება სრული ზომის რკინის 9მმ-ნი პისტოლეტის წონას. სუსტი აღნაგობის ადამიანს, პატარა ხელებით ეს პისტოლეტი არ მოეჩვენება კომფორტულად ტარებისას და სროლის დროს, მაგრამ თუ მისი გაბარიტები თქვენთვის არ წარმოადგენს პრობლემას, ფასის გათვალისწინებით ძნელი იქნება G21-ზე უკეთესი იარაღის არჩევა. ნებისმიერი მისი კონკურენტის ფასი იქნება ალბათ მინიმუმ ორჯერ უფრო დიდი. G21 ისევე, როგორც ყველა “გლოკი” გამოირჩევა მარტივი და საიმედო კონსტრუქციით, მისი მოდიფიცირება არის ძალიან ადვილი და ხელმისაწვდომია ყველანაირი აქსესუარი. ჩემი აზრით G21 დღეს არის საუკეთესო .45 კალიბრის პისტოლეტი საქართველოში, ფასი-ხარისხის კრიტერიუმით. ასეთი პისტოლეტის ყოველდღიური ტარებისთვის, კრიტიკული მნიშვნელობა აქვს კარგუ ბუდის შერჩევას.

მფლობელის თვალით – მარგოლინის მცირეკალიბრიანი პისტოლეტი МЦ

Monday, March 5th, 2018

2VF6hjT

სიმართლე გითხრათ, არ ვიცი, როგორ მოხდა ისე რომ აქამდე ამ პისტოლეტზე, არც ერთი სიტყვა არ მქონდა დაწერილი. არა და МЦМ-ის, ასევე ცნობილი, როგორც უბრალოდ “მარგოლინის” პისტოლეტებთან მე „ვმეგობრობ“ აგერ უკვე ალბათ 10 წელზე მეტია. ვერ ვიტყვი, რომ განსაკუთრებულად  დაკავებული ვიყავი ამ პისტოლეტის ისტორიის და კონსტრუქციის შესწავლით, მე უბრალოდ წლების განმავლობაში ვისროდი ამ პისტოლეტებიდან, მათ შორის “სკას” ტირში სადაც ორი ასეთი პისტოლეტი ინახებოდა. წლების განმავლობაში ყოველი შაბათი-კვირა მე მანდ ვატარებდი, მეტ წილად ჩემი მცირეკალიბრიანი შაშხანებით, მაგრამ ყოველ მისვლაზე გადავდები ვაზნების ერთ კოლოფს “მარგოლინიდან” სასროლად.  ერთი პერიოდი მქონდა ჩემი საკუთარი ორი „მარგოლინიც“, ასე რომ პისტოლეტს კარგად ვიცნობ და როგორც ხვდებით ის მე ძალიან მომწონს.

მიუხედავად იმისა, რომ მე არ მაქვს დიდი წარმოდგენა საბჭოთა იარაღებზე, უნდა ვაღიარო, რომ საბჭოთა წარმოების მცირეკალიბრიანი იარაღის მოყვარული ყოველთვის ვიყავი. საქართველოში ასეთი იარაღები უხვად არის, მათი ფასი, როგორც წესი არც ისე მაღალია, ხოლო მათი კონსტრუქცია ხსიათდება გამძლეობით, დამზადების ტრადიციული მეთოდებით, (ხე, ფოლადი, ფრეზირება) და ყველა ასეთ იარაღს, როგორც წესი აქვს ძალიან კარგი ხარისხის ლულები. ყველა ეს იარაღი, იქნება ეს ცალ ვაზნიანი ТОЗ-8 თუ სპორტული ИЖ-35, მუშაობს, მუშაობს კარგად, არის ზუსტი და იშვიათად ფუჭდება.  მათი ძირითადი მტერი არის ძველი ვაზნები, რომლებიც იჭედება ლულაში. მსროლელი ვერ ამჩნევს ამას და ისვრის მეორეჯერ. წნევა არ არის იმდენად მაღალი, რომ ლულა გახეთქოს, მაგრამ არხში ჩნდება წრიული ფორმის შებერილობა, რომელიც ადვილად შესამჩნევია ლულის არხის ზედაპირული დათვალიერებისას და გამოიყურება როგორც მუქი რგოლი ლულის არხში. შეიძლება შენახვის ცუდი პირობების გამო, რკინის დეტალები იყოს ჟანგით დაფარული, ხე დაზიანებული მაგრამ, უმეტეს შემთხვევაში ეს იარაღები, 50-ან, 60-ან წლებში გამოშვებულები, მაინც ძალიან კარგ მუშა მდგომარეობაში არიან. ეს ასევე ეხება “მარგოლინის” პისტოლეტებსაც. ამ სტატიაში მე მოგიყვებით ამ პისტოლეტის შექმნის მოკლე ისტორიას, აღვწერ მის მოწყობილობას, მოგიყვებით ჩემ პირად გამოცდილებაზე და ასევე გაგიზიარებთ რამდენიმე რჩევას, როგორ მოიყვანოთ პისტოლეტი წესრიგში და უზრუნველყოთ მისი ხანგრძლივი და უპრობლემო ექსპლუატაცია.

დავიწყოთ იმით, რომ როგორც ბევრს უკვე ალბათ გსმენიათ, პისტოლეტის ავტორი, კიევში დაბადებული მიხაილ მარგოლინი იყო ბრმა. გაცილებით ნაკლებმა ალბათ იცით, რომ მარგოლინმა დაიწყო იარაღების კონსტრუირება, უკვე დაბრმავების შემდეგ, როგორც ჰობი რომ თავი გაერთო. ყოველ შემთხვევაში ასე იუწყება ოფიციალური ისტორია. ძალიან ბევრი ნაბეჭდი სტატია და ინტერნეტ რესურსი დეტალებში აღწერს, როგორ ქმნიდა მარგოლინი იარაღებს, რა მეთოდებს იყენებდა, როგორ სწავლობდა კოსნტრუირებას. ჩემი გამოცდილებით ასეთ ისტორიებს საბჭოთა კავშირიდან დიდი სკეპტიციზმით უნდა შევხედოთ. ძალიან ბევრი, რამ ასეთ ისტორიებში არ შეესაბამება სიმართლეს და წარმოადგენს უბრალო პროპაგანდას, რომლის მიზანი იყო ყველას დარწმუნება, რომ საბჭოთა კავშირი იყო საოცნებო საცხოვრებელი ადგილი.  ბრმა ომის ვეტერანი, რომელიც გახდა იარაღების წარმატებული კონსტრუქტორი, კარგად ჯდება ამ ნარატივში და ნაკლებად ჯდება იმ რეალურ სურათში, რომელიც იმ დროს არსებობდა. გამძაფრებული კონკურენცია კონსტრუქტორებს შორის, ნეპოტიზმი, კორუფცია. ყოველ იარაღს, რომელიც ხვდებოდა წარმოებაში მოყვებოდა ჯილდოები, ფულადი პრემიები, სამეცნიერო წოდებები და ასე შემდეგ. ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ასეთ არენაზე თამაშის უფლება მიცემოდა ბრმა თვითნასწავლ კონსტრუქტორს. მაგრამ ეს მხოლოდ ჩემი ვარაუდია, გამყარებული ასევე იმით, რომ პისტოლეტს არ დაერქვა კონსტრუქტორის სახელი. ახალ იარაღს დაერქვა МЦ, სადაც М არ ნიშნავს მარგოლინს. МЦ გაიშიფრება როგორც Модель ЦКИБ  იგივე, როგორც ჩვენთან კარგად ცნობილი სანადირო თოფები.  აღნიშნული აიხსნა იმით, რომ სწორედ „ცკიბში“ (Центральное конструкторско-исследовательское бюро спортивного и охотничьего оружия), მოხდა პისტოლეტის ტექნიკური დოკუმენტაციის მომზადება, მაგრამ რეალობა შეიძლება სულ სხვა ყოფილიყო. ასევე არსად არ არის ხსენებული რა ტიპის ჯილდოები მიიღო მარგოლინმა პისტოლეტის შექმნის შემდეგ. შეიძლება მე ვცდები, შეიძლება ოფიციალური ისტორია არის სრული სიმართლე, აღნიშნული უნდა იყოს კვლევის საგანი იარაღის ისტორიით დაინტერესებული ხალხისთვის, მაგრამ ამჟამად რუსეთში ურჩევნიად საბჭოთა პროპაგანდის ტირაჟირება, ხოლო საზღვარგარეთ საკითხი ან საერთოდ არ აინტერსებთ ან უბრალოდ ამ პროპაგანდას იმეორებენ.  ასეა თუ ისე, 1948 წელს “МЦ” მზად იყო წარმოებისთვის და მისი მიწოდება დაიწყო სპორტულ სექციებში, ხოლო პისტოლეტის დებიუტი შედგა 1954 წელს, კარაკასში, ვენესუელა, სადაც გაიმართა 36-ე საერთაშორისო ჩემპიონატი სროლაში. დებიუტი წარმატებული გამოდგა, საბჭოთა კავშირის წარმომადგენელმა კალინიჩენკომ აიღო 584 ქულა და გააუმჯობესა მსოფლიო რეკორდი. 2317 ქულით საბჭოთა ნაკრები პირველ ადგილზე გავიდა. სპორტულ არენაზე, სადაც აქამდე კოლტები და ვალტერები დომინირებდნენ ახალი მოთამაშე გაჩნდა…

1992 წელს იჟევსკში დაიწყო მარგოლინის პისტოლეტის უფრო პრაქტიკული საექსპორტო ვერსიის გამოშვება, რომელსაც მიენიჭა სახელი „მარგო“. ამ პისტოლეტზე „მუშაობდა“ კონსტრუქტორი იარიგინი. მუშაობა ბრჭყალებში, იმიტომ რომ იარიგინმა პრაქტიკულად გააფუჭა შესანიშნავი იარაღი და მიანიჭა თავის ქმნილებას სახელი, რომელიც უფრო წააგავს პისტოლეტის კონსტრუქტორის გვარის დამახინჯების მცდელობას. ახალ პისტოლეტს ერგო მოკლე 98მმ-ნი ლულა, უფრო ხისტი სასხლეტი გრძელი სვლით, რაც უფრო უხდებოდა ასეთი ტიპის იარაღს. მაგრამ პისტოლეტი შესრულდა მცველის გარეშე, ხოლო სამიზნე მოწყობილობები გამოვიდა პრაქტიკულად რეგულირების შესაძლებლობის გარეშე. საბოლოო პროდუქტი გამოდგა კარგი „პლინკერი“ მაგრამ არაადეკვატური სამიზნე მოწყობილობები და შეყენებული ჩახმახის ჩაკეტვის შეუძლებლობის გამო ზღუდავდა მის გამოყენებას, როგორც სანადირო ან მიზანში სასროლი იარაღის. მჭიდის ტევადობაც იყო მხოლოდ 7 ვაზნა, 3 ვაზნით ნაკლები „სტანდარტზე“, რომელიც შეადგენს 10 ვაზნას.

МЦ-ს გამოშვების წლის დადგენა დამღებით ან ნომრით შეუძლებელია. ადრე “იჟევსკის” ქარხანას ქონდა ელ. ფოსტის სპეციალური მისამართი, რომელზეც წერდი იარაღის ნომერს და პასუხად იღებდი გამოშვებული იარაღის წელს. მიახლოებით გამოშვების პერიოდის დადგენა შეიძლება კონკრეტული დეტალების შესრულების და კომპლექტაციის მიხედვით.

2008071101

პისტოლეტი “მარგო” არის МЦ-ს გამარტივებული, მე ვიტყოდი პრიმიტიული ვარიანტი, არაფრით გამორჩეული .22 კალიბრის “პლინკერი”. 

“მარგოლინის” ბაზაზე სხვა იარაღების შექმნის მცდელობებიც იყო. რუსეთში გამოდიოდა ასევე 5.45 კალიბრის პისტოლეტი სახელწოდებით “Дрель”, რომელიც შექმნილი იყო მარგოლინის ბაზაზე. უკრაინა უშვებდა კარაბინს, რომელიც სხვა არაფერს წარმოადგენა თუ არა “მარგოლინის” პისტოლეტს ზედ დაყენებული ხის კონდახით. ასევე უკრაინაში იყიდებოდა ტრავმატული 9მმ-ნი პისტოლეტი აწყობილი მცირეკალიბრიანი მარგოლინის ნაწილების გამოყენებით. მაგრამ ალბათ ყველაზე ცნობილი მარგოლინის მოდიფიკაცია არის “ვარსკვლავეთის ომებიდან” პრინცესა ლეას მინიატურული ბლასტერი, წინა ცხოვრებაში ცეცხლსასროლი “მარგოლინი”.

star-wars-618x400

არც ერთი მცირეკალიბრიანი პისტოლეტი, რომელიც მე მქონია ახლოსაც ვერ მოდის მარგოლინთან ერგონომიკის და ბალანსის თვალსაზრისით.  ალბათ ადამიანს, რომელიც ვერ ხედავ სხვა გრძნობები გამძაფრებული აქვს, იმიტომ, რომ სხვაგვარად მე ვერ ავხსნი მარგოლინის ბრწყინვალე ერგონომიკას. ორთოპედიულის სახელურების და ბალანსირების გარეშეც პისტოლეტი ისე ზის ხელში, თითქოს სპეციალურად იქნა მორგებული ჩემ ხელზე. გარკვეული პერიოდი მე ასევე მქონდა  სპეციალიზირებული იჟ-35, რომელიც მართალია დახურულ ტირში უკეთესი შედეგების ჩვენების საშუალებას მაძლევდა, მაგრამ განსხვავებით МЦ-სგან, მის სხვა გამოყენებაზე (ტირის გარეთ) ფიქრიც ზედმეტ იყო, პისტოლეტის დიდი მასის, გაბარიტების და სპეციფიური ერგონომიკის გამო, რომელიც გათვლილი იყო მხოლოდ ერთი ხელიდან სასროლად. კიდევ ერთი პისტოლეტი, რომელიც სროლისუნარიანობით და სიზუსტით ახლოს იდგა МЦ-სთან იყო ბრაუნინგის “ბაკ მარკი”, გრძელი და სქელი საასპარეზო ლულით, მაგრამ ერგონომიკის თვალსაზრისით, МЦ მას ჩემი აზრით ჯობნიდა. ყველა დანარჩენი პისტოლეტი,  Beretta Neos, SIG Mosquito, Walther P22, Beretta 71 გამოდგებოდნენ პლინკინგისთვის, მაგრამ მხოლოდ МЦ გაძლევდათ საშუალებას მიზანში მართლაც ზუსტი სროლის და საკუთარი შესაძლებლობების ზღვარის მიღწევას. ეს არის მნიშვნელოვანი დეტალი, რომელიც უნდა გაითვალისწინოთ, მიუხედავად იმისა, რომ МЦ ღირს იმდენივე რაც თანამედროვე პლინკერები, ის არის წმიდა სისხლის საასპარეზო იარაღი.

რაც შეეხება МЦ-ს კონსტრუქციას, მისი მოწყობილობა ძალზედ მარტივია. ბუნებრივია ის ასევე იყენებს ავტომატიკას თავისუფალი საკეტით. დამრტყმელ სასხლეტი მექანიზმი ერთმაგი მოქმედების არის, გარეთ განლაგებული ჩახმახით. იარაღი იკვებება 10 ან 6 ვაზნაზე გათვლილი ერთ რიგიანი მეტალის მჭიდებიდან, გააჩნია რა სპორტული დისციპლინისთვის  იყო განკუთვნილი იარაღი. დაცვის მექანიზმები ძალზედ მარტივია, ჩახმახს აქვს ნახევრად შეყენების ფუნქცია, რაც მისი დაწევისას გამორიცხავს დაცემას (თუ რა თქმა უნდა თითი მოაცილეთ სასხლეტს მისი გათავისუფლების შემდეგ), ასევე იარაღს აქვს დისკონექტორი, რომელიც არ მოგცემთ საშუალებას ისროლოთ თუ საკეტი ბოლომდე არ არის დახურული. ასევე ზოგ მოდელზე ჩარჩოს მარცხენა მხარეს ყენდება მექანიკური ბერკეტი, რომელიც ასრულებს მექანიკური მცველის ფუნქციას. ეს ბერკეტი ნაკლებად მოსახერხებელია, მაგრამ პისტოლეტი იქმნებოდა მხოლოდ ტირისთვის და იქ ასეთი კონსტრუქცია იქ პრობლემას არ ქმნიდა.

პისტოლეტის ლულა მაღალი ხარისხის არის, გააჩნია 6 ხრახნი ნაცვლად 4-ისა, როგორც იმ დროინდელ საბჭოთა მცირეკალიბრიან კარაბინებში. ასეთი კონფიგურაცია უზრუნველყოფდა უკეტეს სიზუსტეს და ეს მაგოლინმა გადმოიღო ვალტერის ანალოგიური კალიბრის პისტოლეტიდან.  ლულის სიგრძე შეიძლება იყოს 140, 160 და 180მმ (ყველაზე ადრინდელი მოდელები), გააჩნია მოდელს და გამოშვების წელს. პისტოლეტის წონა მერყეობს 900 გრ – 1კგ-ის ფარგლებში.  სოლიდური წონა განპირობებულია მთლიანად ფოლადის კონსტრუქციით. „მარგოლინის“ სასხლეტის წონა 1 კილოგრამის ფარგლებში მერყეობს, სვლა ძალზედ მოკლე აქვს 1-2 მმ, პისტოლეტს გააჩნია „ტრიგგერ სტოპი“, რაც ამცირებს სასხლეტის სვლას ჩახმახის გათავისუფლების შემდეგ და ხელს უწყობს ზუსტ სროლას.

პისტოლეტის სამიზნე მოწყობილობები ცალკე აღწერას ითხოვენ.  სამიზნე მოწყობილობები ისე შესრულებული, რომ შესწორებების შეტანა შეიძლება ინსტრუმენტის გარეშე, ხელით, რაც ძალიან მოსახერხებელია. წინა სამიზნე მოწყობილობა განლაგებულია ლულაზე, ხოლო უკანა სამიზნე მოწყობილობა, არის ხიდის ტიპის და წარმოადგენს ჩარჩოს ნაწილს. იქიდან გამომდინარე რომ ლულაც არის ხისტად დამაგრებული ჩარჩოზე, მოძრაობა წინა და უკანა სამიზნეებს შორის არ არის. მაგალითად გერმანულ „ვალტერ ოლიმპიაზე“ წინა საიზნე მოწყობილობა განალგებულია უძრავ ლულაზე ხოლო უკანა სამიზნე მოწყობილობა მოძრავ საკეტზე. ცხადია რომ МЦ-ს თანდაყოლილი სიზუსტის ხარსხი ექნება უფრო დიდი. ეს იყო ის ინოვაცია, რომელმაც მისცა პისტოლეტს უპირატესობა კონკურენტებზე და განაპირობა მისი წარმატება სპორტულ არენაზე. სწორედ ასეთი ინოვაციურობა ყოველთვის აკლდა და აკლია რუსულ/საბჭოთა იარაღებს, რომლებიც ყოველთვს მეტ წილად იყვნენ აფუძნებულები უკვე არსებულ, დასავლურ სისტემებზე და ტექნიკურ გადაწყვეტილებებზე.

27073427_10156039581494257_4640078770326550942_n

ერთ-ერთი საუკეთესო ამერიკული სპორტული პისტოლეტი Hi-Standard Supermatic Citation, ასევე იყენებდა მარგოლინის გადაწყვტილებას, ე.წ. ხიდისებს სამიზნე მოწყობილობას.  ეს პისტოლეტი დიდი პოპულარობით სარგებლობდა ამერიკელ სპორტსმენებს შორის.  

  

მოგეხსენებათ, რომ რკალიანი .22lr კალიბრის ვაზნას აქვს რბილ თავიანი ტყვია, რის გამოც ამ ვაზნაზე გათვლილ ავტომატურ იარაღში მჭიდის კონსტრუქცია თამაშობს მნიშვნელოვან როლს საიმედოობის მიღწევაში. ვაზნების განლაგება მჭიდში, მიწოდების კუთხე და მანძილი სავაზნემდე სწორად უნდა იყოს შერჩეული, რომ იარაღი გამოვიდეს საიმედო. МЦ-ს ფოლადის მჭიდი არის ძალიან საიმედო კონსტრუქციის. ის უზრუნველყოფს ვაზნის მიწოდების ოპტიმალურ კუთხეს, აქვს დიდი რესურსი. მისი შექმნისას, მარგოლინმა იხელმძღვანელა გამოცდილებით, როდესაც ქმნიდა მცირეკალიბრიან საწვრთნელ ტყვიამფრქვევს, რომელიც ასევე მჭიდებიდან იკვებებოდა. ჩვეულებრივი ექსპლუატაციით მარგოლინის მჭიდის გაფუჭება პრაქტიკულად შეუძლებელია.

3226725

МЦ-ს სხვადასხვა მჭიდები. პირველი მჭიდი არის ადრინდელი 10 ვაზნიანი ვარიანტი, ვიზუალურად ძალიან წააგავს “ვალტერ ოლიმპიას” მჭიდს.  მეორე მჭიდი უფრო ახალი გამოშვება. მესამე მჭიდზე ყურადღებას იქცევს ხის მიმწოდებელი. მეოთხე მჭიდი შედარებით გვიანი გამოშვება სადაც ხუფი დაფიქსირებულია შტიფტით.  სათადარიგო მჭიდის შეძენისას გაითვალისწინეთ, რომ მჭიდი შეიძლება ან საერთოდ არ მოერგოს კონკრეტულ პისტოლეტს ან დაჭირდეს მორგება ქლიბით.

 12630_900

.22 Short-ზე გათვლილი МЦУ, ალუმინის მსუბუქი საკეტით.

პისტოლეტი საკმაოდ უცნაურად იშლება, მაგრამ ვერ იტყვით რომ მისი დაშლა რთულია. ასევე პისტოლეტის დასაშლელად არ არის საჭირო ხრახნების დაშვება (როგორც “ბერეტა ნეოსში” ან “ბრაუნინგ ბაკ მარკში”) ან რაიმე ინსტრუმენტის გამოყენება.  დამაბრნებელი ზამბარის ღერძის თავში განლაგებულია ზამბარიანი ფიქსატორი. მის გასახსნელად უნდა გამოწიოთ ის გარეთ და გადაატრიალოთ, რაც დააფიქსირებს მას ღია მდგომარეობაში. აღნიშნული გაათავისუფლებს საკეტის ჩამკეტს, რომელიც გვერდიდან გამოძვრება და გაათავისუფლებს საკეტს. შემდეგ გაწიეთ საკეტი უკან და მოაცილეთ ის ჩარჩოს. იარაღი მზად არის გასაწმენდად. დამატებით შესაძლებელია სალოყების მოხსნა, რომ უკეთესად მიუდგეთ დამრტყმელ-სასხლეტ მექანიზმს.

337658

არასრულად დაშლილი „მარგოლინი“. დამაბრუნებელი ზამბარის და ღერძის “მოდული” უცნაურად გამოიყურება, სამაგიეროდ პისტოლეტის დასაშლელად არ არის საჭირო ხრახნების დაშვება ან ინსტრუმენტების გამოყენება. 

საკეტის ჩამკეტი შეიძლება იყოს მოკლე, ან შეიძლება ქონდეს ფარფლები, რაც გეხმარებათ საკეტის გადატენვისას. ფრთხილად უნდა იყოთ, რომ მაღალი საბრძოლო ჭერისას ეს ფარფლები შეიძლება მწარეთ თითებზე მოგხვდეთ. პისტოლეტის კონსტრუქციის ნაწილს წარმოადგენს საკმაოდ “არა ტაქტიკური” მცველი, რომელიც პარალელურად ასრულებს საკეტის შემაკავებლის ფუნქციას. ქვევით ჩამოწეული ის არ მოგცემთ საშუალებას გასროლის განხორციელების, ხოლო თუ საკეტი გაწიეთ უკან და მცველი დაწიეთ ბოლომდე წინ, მცველის კუდი შევა საკეტის შიგნით შესრულებულ კილოში და საკეტი დაფიქსირდება ღია მდგომარეობაში.

stopor marg

МЦ-ს მცველის-საკეტის შემაკავებლის მოწყობილობა და მუშაობა. ის ყენდებოდა მხოლოდ ადრინდელ მოდელებზე. 

ჩვენ შემთხვევაში, МЦ-ს კონკურენტები არ არიან “ვალტერები” ან “კოლტები”, არამედ უფრო “პლინკერის” კლასის იარაღი, შექმნილი არაფორმალური, გასართობი სროლისთვის. მათთან შედარებით МЦ მართლაც გამოირჩევა შესანიშნავი ბალანსით, ბევრად უფრო უკეთესი სასხლეტით და ასევე შეუდარებელი სიზუსტით, რაც გასაკვირი არ არის. განსხვავებით თანამედროვე “პლინკერებისგან” МЦ იქმნებოდა, როგორც სპორტული პისტოლეტი. მისი უცხოური ანალოგების საქართველოში შემოტანა პრაქტუკლად არასდროს არ ხდებოდა ამიტომ შედარებაც შეუძლებელია.

ჩემი გამოცდილებითაც, “მარგოლინები” არის უკიდურესად გამძლე, ხარისხიანი და ძალიან ზუსტი პისტოლეტები თუ რა თქმა უნდა ხდება მათი სწორი ექსპლუატაცია.  ასევე კიდევ ერთხელ უნდა აღვნიშნო, რომ არაფერი მიხალოებული МЦ-ს  სასხლეტთან მე არ შემხვედრია არც ერთ სხვა პისტოლეტზე. ჩემი აზრით “მარგოლინის” სასხლეტი არის იდეალური სპორტული მცირეკალიბრიანი პისტოლეტისთვის. დიდი სამიზნე მოწყობილობები ძალიან კარგად მუშაობენ და გაძლევენ საშუალებას განახორციელო ზუსტი დამიზნება. ტარის კუთხე და ფორმა უზრუნველყოფს მის კომფორტულ ჭერას, როგორც ერთი ასევე ორი ხელთ. ყველაფერი ამის წყალობით, МЦ-დან  შესაძლებელია ძალიან ზუსტი სროლა, მათ შორის ე.წ. “ტრიკ შუთინგი”, სროლა განსაკუთებულად მცირე და რთულ სამიზნეებში.  პისტოლეტი სტაბილურად ზუსტად ისვრის ამიტომაც პატარა სამზინეების განადგურება არ წარმოადგენს პრობლემას. 20 თეთრიანები, 12 კალიბრის და 9მმ-ნი მასრები არის ჩვენი ტიპიური სამიზნეები 10-15 მეტრიდან სროლისას.

28694486_603228693352625_1523866487_o

ჩემი პირადი კოლექცია “მარგოლინიდან” განადგურებული სამიზნეების.  

ასევე ამდენი წლის მერე მე ვერ ვიხსენებ რაიმე პრობლემებს МЦ-ს საიმედოობასთან. მჭიდები მიუხედავად ასაკისა უპრობლემოდ მუშაობენ, რაც მეტყველებს ხარისხზე, რომლითაც ეს პისტოლეტები მზადდებოდა. კიდევ ერთი ისტორია მახსენდება, რომელიც უკავშირდება ამ პისტოლეტის საიმედოობას. ერთხელ ყოფილი “სკას” ტირში, მე ვისროდი МЦ-დან. პისტოლეტი ჩვეულებრივად მუშაობდა და როდესაც მე ამოვწურე ვაზნების მარაგი, შევამოწმე სავაზნე, მხოლოდ ამ მომენტში შევამჩნიე, რომ პისტოლეტს არ აქვს ექსტრაქტორი. როგორც ჩანს, ის ან ვიღაცამ მოიპარა ან ის უბრალოდ ამოხტა თავისი ადგილიდან და დაიკარგა. მიუხედავად ამისა, დენთის აირების წნევა საკმარისად მაღალი იყო საკეტის გახსნის შემდეგ, რომ მოეხდინა ვაზნის ექსტრაქცია და პისტოლეტმა ჩვეულებრივად იმუშავა.

maracc

აბსოლუტურად ყველა “მარგოლინი”, რომლიდანაც მე მისვრია იყო ძალიან ზუსტი. ხელიდან სროლისა 25 მეტრზე თუ ყველაფერს კარგად ვაკეთებდი შესაძლებელი იყო 3 სმ-ნი ჯგუფების მიღება.

 რაც შეეხება ამ ტიპის პისტოლეტების მოვლას და მომსახურებას, გაითვალისწინეთ, რომ უმეტესობა ასეთი პისტოლეტების, რომელიც ეხლა მიმოქცევაშია არის საკმაოდ ასაკიანი. ნაწილის გამოყენება ხდებოდა ტირებში და შესაბამისად აქვთ დიდი გარბენი. ასე, რომ მწვავედ დგას ამ პისტოლეტების სათანადო მომსახურების და მოვლის საკითხი. პისტოლეტი უნდა რეგულარულად გაწმინდოდ და დაზეთოთ. წმენდა უნდა განახორციელოთ ფანატიზმის გარეშე. გახსოვდეთ, რომ გაცილებით უფრო მეტი იარაღი და მათი ლულა ნადგურდება არასწორი მოვლით ვიდრე სროლის შედეგად გამოწვეული ცვეთით.  თანამედროვე .22lr კალიბრის ამუნიცია არ არის კოროზიული, ამიტომ წმენდა რომ გადადოთ, კოროზია არ გაჩნდება, მაგრამ თუ პისტოლეტი რეგულარულად გაწმინდეთ, მაშინ აგრესიული წმენდა საჭირო არ იქნება, იმის გამო, რომ იარაღის დეტალები დაიფარა გამაგრებული ნამწვავით ხოლო ლულა გაიბიდნა ტყვიის ნადებით. ლულა ყოველთვის უნდა გაიწმინდოს სავაზნის მხრიდან, რისი საშუალებასაც МЦ-ს კონსტრუქცია იძლევა. მე ასევე კარგად მახსოვს, რომ “სკას” ტირის განმკარგულებელი ბატონი სოსო, არ ადებინებდა მჭიდში 6 ვაზნაზე მეტს, რის გამოც ასაკიანი პისტოლეტები სოლიდური გარბენით მუშაობდნენ უპრობლემოდ. ასევე სოსო არ მოგცემდათ უფლებას ცარიელს სავაზნეზე ჩახმახის დაცემას, ხოლო მშრალი ვარჯიშისთვის იყენებდა რეზინის საშლელის ნაჭრებს, რომლებიც თავსდებოდა საკეტში. ასე ხებოდა სავაზნის და დამრტყმელის შენახვა. მოგეხსენებათ გვერდითი აალების მასრებზე დამრტყმელი ურტყვას არა მასრის ცენტრში არამედ მასრის რკალში. თუ იქ მასრა არ აღმოჩნდა დარტყმა მოდის სავაზნის კიდეზე, რასაც მოყვება მისი დეფორმაცია. წარმოქმნილი დეფორმაცია ხელს უშლის ვაზნის ექსტრაქციას, მცირდება დამრტმელის რესურსიც. ამიტომ გამოიმუშავეთ ჩვევა, რომ დაითვალოთ გასროლები და მჭიდის დაცლის შემდეგ არ დააჭიროთ სასხლეტს ცარიელი სავაზნით. ჩადეთ 5 ვაზნა მჭიდში, ისროლეთ 5 ვაზნა, დარწმუნდით რომ მჭიდი და სავაზნე ცარიელია და დინჯად დაუშვით ჩახმახი ხელით.  ასევე გაითვალისწინეთ, რომ МЦ-დან არ არის რეკომენდირებული ზე-სწრაფი ვაზნების გამოყენება. არც ლულა და არც საკეტის კონსტრუქცია არ არის გათვლილი ასეთი ვაზნების გამოყენებაზე. მათი ხშირი გამოყენება გამოიწვევს იარაღის რესურსის შემცირებას. საერთოდ დაიმახსოვრეთ მარტივი წესი: “ცხელი” მუხტები (ე.წ. hyper-velocity ammo), გამოიყენეთ მხოლოდ თანამედროვე იარაღში.  გამართული МЦ უნდა მუშაობდეს საიმედოთ სტანდარტულ სიჩქარიან და მრგვალთავიან ვაზნებთან. დამჯდარი დამაბრუნებელი ზამბარის გამო შეიძლება საკეტმა იმოძრაოს გაზრდილი სიჩქარით, ის გამოც ზედმეტი დატვირთვა მიადგება საკეტს და საკეტის ჩამკეტს. ახალი ზამბარის შოვნა შეიძლება შეუძლებელი გახდეს, მაგრამ შესაძლებელია ზამბარის დიამტრის მიხედვით რამე სხვა თნამედროვე .22 კალიბრიანი იარაღის დამაბრუნებელი ზამბარის შეკვეთა და მერე მორგება. ბოლოს მინდა კიდევ ერთი ისტორია გავიხსენო და გამოვიყენო ის როგორც გაფრთხილება სხვებისთვის. ერთხელ ისევ “სკაში” ყოფნის დროს, “მარგოლინიდან” გასროლის შემდეგ, მსროლელს თვალში მოხვდა ნამწვავის ნაწილაკი, გამოსროლილი სავაზნიდან. თვალის გუგის მიკროსკოპული დაზიანებაც კი იწვევს ძლიერ ტკივილს, ასე რომ მსროლელს ჩაეშალა სროლაც და მომდევნო რამდენიმე დღე ტკივილისგან იტანჯებოდა. რატომ მოხდა ეს? ძველ ვაზნაში არ მოხდა დენთის ბოლომდე წვა, ასაკოვან პისტოლეტზე დამჯდარი ზამბარებსი გამო, საკეტი ნაადრევად იხსნებოდა, როდესაც წნევა ლულაში ჯერ მაღალი იყო, რის გამოც ნამწვავის გამოსროლა ხდებოდა სავაზნიდან, მსროლელის მიმართულებით. ასე, რომ ყოველთვის გამოიყენეთ დამცავი სათვალე არა მარტო მცირეკალიბრიანი არამედ საერთოდ ყველა ტიპის იარაღიდან სროლისას.

19369678_1

რამდენიმე წლის წინ, შსს-მ თავის არსენალებიდან სიმბოლურ ფასში გაასხვისა თავის თანამშრომლებზე მცირეკალიბრიანი იარაღის გარკვეული რაოდენობა. მათ შორის იყო ეგზემპლიარები, ხის ყუთში, დეტალების და აქსესუარების სრული კომპლექტით. მათი ნაწილი შემდგომ გასხვისდა მეორადი იარაღის ბაზარზე. ასეთ პისტოლეტებს შეიძლებ ქონდეთ არასტანდარტული სალოყეები, რეგულირებადი კომპენსატორები, ბალანსირები, ტარზე დასამაგრებელი ორთოპედიული “სოკო”, თუმცა ყველაზე სასურველი “აქსესუარი” არის ალბათ სათადარიგო მჭიდი, იმიტომ, რომ უმეტესობა პისტოლეტების იყიდება, როგორც წესი მხოლოდ ერთი მჭიდით.

МЦ-ს არჩევისას, ყურადღება უნდა მიექცეს ლულის არხს, ლულის გამოსასვლელს და სავაზნის კიდეს სადაც მას წვდება დამრტყმელი. ლულის არხი უნდა იყოს სუფთა, გამოსასვლელი ერთგვაროვანი, დეფექტების გარეშე, სავაზნის კიდე არ უნდა იყოს დეფორმირებული.  საკეტი და მისი ჩამკეტი უნდა შემოწმედეს ბზარების არსებობაზე, განსაკუთრებულად იმ ადგილში სადაც საკეტში ზის ჩამკეტი, ასევე უნდა შემოწმდეს მჭიდის მდგომარეობა, კონკრეტულად მას არ უნდა ეტყობოდეს ტუჩების შეკეთების კვალი. მჭიდის ზამბარის მდგომარეობა შეიძლება შემოწმდეს მხოლოდ სროლით.  პისტოლეტი, რომელსაც აქვს საღი ლულა, კარგი მჭიდი და რომელიც კარგად გამოიყურება ვიზუალურად, როგორც წესი უპრობლემოდ უნდა ისროლონ. მაინც საუკეთესო შემოწმება, იქნება სროლით, სტანდარტული სიჩქარის ვაზნებით. ყველაზე სასურველია ქარხნულ მდგომარეობაში იარაღის შეძენა, თავისი ხის ყუთით და აქსესუარებით.

სტატიის ბოლოს მე მინდოდა ასევე ყურადღება გამემახვლილებინა МЦ-ს ნაკლოვანებებზე, რომელიც, როგოც ყველა იარაღს ამ პისტოლეტსაც გააჩნია.  პრაქტიკული თვალსაზრისით МЦ არის იარაღი შექმნილი დახურული ტირის პიობებში სროლისვის. რას ვგულისხმობ ამაში? პისტოლეტს აქვს უამრავი გამოშვერილი დეტალი, ზედმეტად მსხვილი სამიზნე მოწყობილობები შესწორების მექანიზმებით, ფარფლები საკეტის ჩამკეტზე, გრძელი ლულა (გააჩნია მოდიფიკაციას). ნებისმიერი პისტოლეტი ჩემი აზრით არის პირველ რიგში სატარებელი იარაღი, და ეს შესაძლებლობა უნდა იყოს შენარჩუნებული. იგივე ჩემი კუთვნილი Browning Buck Mark 20 სმ-ნი ლულით, არ შეგაწუხებთ თუ გამიყენებთ შესაბამის ბუდეს. „МЦ“ “საველე” იარაღის როლში ნაკლებად პრაქტიკულია, ასევე მისი შედარებით დიდი მასის გამო. პისტოლეტის საკეტის გადატენვა ასევე მოუხერხებელია, რასაც ხელს უშლის უკანა სამიზნე მოწყობილობის ხიდი. კომპენსატორის ეფექტი პრაქტიკულად არ იგრძნობდა და მხოლოდ მისი მასა ცვლის ბალანს და ცოტათი ამცირებს ლულის ხტომას. პრინციპში მეტი ცუდის თქმა ამ პისტოლეტზე მე არ შემიძლია. ის ფაქტი, რომ პისტოლეტში არ არის რეკომენდირებული ზე-სწრაფი ვაზნების გამოყენება ჩემი აზრით მინუსი არ არის. ასეთი ვაზნების გამოყენება აქტუალურია მხოლოდ ნადირობისას, როდესაც გინდა მაქსიმუმი .22lr-ის შესაძლებლობების. მიზანში სასროლად და პლინკინგისთვის ყოველთვის უმჯობესია გამოიყენო სტანდარტული მუხტები, რომლებიც უფრო იაფია, არც ცვითავს პისტოლეტს, აქვს ნაკლები ხმა და რაც მთავარია, როგორც წესი სტანდარტულ სიჩქარიანი მუხტები უფრო ზუსტებია.

mod-ema-10უკრაინაში კარაბინად გადაკეთებული მარგოლნის პისტოლეტი, იყიდება როგორც სამოქალაქო იარაღი.