ამინდი იყო მშვენიერი, მაგრამ მანამდე ერთი კვირის განმავლობაში ქარი ცვლიდა წვიმას. როგორც ჩანს ზევით გადაწყვიტეს რომ დღეს ამინდი კარგი ყოფილიყო, იმიტომ რომ სწორედ ამ დღეს და ამ დილას ჩვენ, shooterscentral-ის გუნდს უნდა გამოგვეცადა ისტორიული და ლეგენდარული იარაღი, ებრაელების სახელმწიფოს დამცველი, 90-ნი წლების „ბოევიკების“ აუცილებელი ატრიბუტი, ცნობილი ჩემი თაობის ყველა ბავშისთვის – ლეგენდარული „უზი“. რაც ჩვენ დამატებით გვახარებდა იარაღი, რომელიც ჩვენ უნდა გამოგვეცადა არ იყო რაღაც კომერციული პროდუქტი ან არალიცენზირებული ასლი. ის იყო ნამდვილი, წარსულში სამხედრო 9მმ-ნი “უზი” „Israel Military Iindustries”-ის წარმოების, გადაწყობილი ორიგინალური დეტალებისგან ჩეხეთში და შემდგომ შემოტანილი საქართველოში სამოქალაქო იარაღის ბაზარზე გასაყიდათ. ჩვენი „უზი“ ადაპტირებულია სამოქალაქო ბაზრისთვის ჩეხური „მულტი აგროს“ მიერ, რომელიც აწყობს ამ იარაღებს სამოქალაქო ბაზრისთვის 2012 წლიდან.
შექმნილი უზეილ გალის მიერ, „უზი“ უკვე ყველანაირი გადმოსახედიდან “ბებერი” იარაღია. პირველი საცდელი პარტია 80 ერთეულის რაოდენობით მზად იყო 1951 წლეს. გამოცდილი სპეც-დანიშნულების და საჰაერო-სადესანტო ნაწილებში მისი გაუმჯობესებული ვარიანტი წარდგენილი იქნა ისრაელის თავდაცვითი ძალებისთვის 1955 წელს, ამ სახელმწიფოს რიგით მ-7 დამოუკიდებლობის დღეს, 12 მაისს. უკვე 1956 წელს მოხდა ამ იარაღის საბრძოლო ნათლობა „სუეცის ომში“. მას მერე ბევრი დრო გავიდა და ჩვენ გვაინტერესებდა ამ იარაღის გამოცდა იმისთვის, რომ დაგვედგინა იყო ის ტაქტიკური მსროლელის ეფექტური ინსტრუმენტი თუ ერზაც-იარაღი, რომლის დანიშნულება იყო ახალგაზრდა სახელმწიფოს შეიარაღებული ძალების სწრაფი გადაიარაღება იაფი იარაღით და რომლის დროც უკვე დიდიხანი წასულია.
“უზის” შექმნის ზოგად ისტორიაზე ჩვენ უკვე ვწერდით, და ამჯერად ჩვენ თვალს გადავავლებთ იმ ეპიზოდებს, რომლებიც მოგვცემს საშუალებას უკეთ გავიგოთ ამ იარაღის გამოყენების ფილოსოფია და დაგვეხმარება ამ იარაღის ობიექტურ შეფასებაში თანამედროვე რეალიების და ტრენდების გათვალისწინებით.
“უზის” შეიარაღებაში მიღებას წინ უძღვოდა კონკურსი სადაც მისი კონკურენტი იყო ასევე ადგილობრივი წარმოების პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევი “კარა”. ორივე იარაღი იზიარებდა ავტომატიკის სქემას თავისუფლაი, მასიური ტელესკოპური საკეტით, ორივე იარაღი იყო ერთნაირად კონსტრუქციულად მარტივი, მაგრამ გამოყენებული ტექნოლოგიებით „უზი“ იყო უფრო ინოვაციური. ის იყენებდა ლითონის ბეჭდვით დამზადებულ დეტალებს, რაც იყო უფრო იაფი, ეკონომიური, მარტივი და სწრაფია დეტალების დამზადების მეთოდია, “უზი” არ ითხოვდა განსაკუთრებულად ზუსტ წარმოებას და მაღალ კვალიფიციურ მუშა ხელს. აღნიშნულმა ფაქტორებმა ისევე როგორც “უზის” უკეთესმა საბრძოლო თვისებებმა განაპირობა უზიელ გალის იარაღის სამართლიანად დამსახურებული გამარჯვება.
პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევის „კარას“ პროტოტიპი. ეს იარაღი იყო „უზის“ კონკურენტი 1951 წელს გამართულ კონკურსში. გარდა ამისა შედარების მიზნით გამოიყენებოდა გერმანული მპ40, იტალიური ბერეტას იარაღი და ბრიტანული „სტენი“.1951 წელს გამართულ ტესტირებაში „უზის“ იარაღმა აჯობა საიმედოობაში „კარას“ და გამოცხადდა გამარჯვებულად. სურათის წყარო uzitalk.com
უნდა ითქვას, რომ 50-ან წლებში ისრაელში იარაღის წარმოება იყო პრაქტიკულად კუსტარული, შეიარაღება რომელსაც იყენებდნენ ებრაელები იყო მრავალფეროვანი, მოძველებული და გავცეთილი, ამიტომ ახალ იარაღს უნდა გადაეჭრა ბევრი სერიოზული პრობლემა, მათ შორის: შეიარაღების უნიფიკაცია; მასობრივი წარმოების უზრუნველყოფა პრაქტიკულად პრიმიტიულ და კუსტარულ საწარმოო სიმძლავრეების გამოყენებით და ამასთანავე მას უნდა ქონოდა მაღალი საბრძოლო თვისებები. ასეთ პირობებში ტექნოლოგიურობა და სიიაფე ისეთივე მნიშვნელოვანი იყო როგორც იარაღის საიმედოობა და საცეცხლე ძალა. ის ფაქტი, რომ უზიელ გალმა წარმატებით გაართო თავი ამ დავალებას ნამდვილად აძლევს მას უფლებას დაიკავოს ადგილი გამოჩენილი იარაღის კონსტრუქტორებს შორის.
„უზის“ ტელესკოპური საკეტი, „ეცმევა“ ლულას რაც იძლევა იარაღის რესივერის სიგრძის შემცირების საშუალებას. „უზიში“ გრძელი ლულა „დაიმალულია“ რესივერში. 50-ან წლებში ეს არ იყო პიონერული მაგრამ უდაოდ იყო ინოვაციური და თანამედროვე გადაწყვეტილება. ოთხ ღარიანი ლულის სიგრძე 260მმ-ია, ხოლო ღარების ბიჯი არის 1:10-ზე. ლულა არ არის ქრომირებული.
როგორც უკვე აღვნიშნეთ თავისი დროისთვის “უზი” გამოირჩეოდა მაღალი ტექნოლოგიურობით, მისი დეტალების უმეტესობა ბეჭდვის (stamping) ტექნოლოგიით მზადდებოდა. კონსტრუქციაში გამოყენებული დეტალების გეომეტრია და მთლიანად იარაღის კონსტრუქცია მარტივია. მასიური საკეტის წყალობით „უზის” სროლის ტემპი ყოველგვარი შენელების მექანიზმის გამოყენების გარეშე იყო წუთში 650 გასროლა. ასეთი დაბალი ტემპი ხელს უწყობდა ჯერებით ეფექტურ სროლას. დიდი მასის (3.5) კგ და კარგი ბალანსის წყალობით უკუცემა მსროლელების აზრით არის ძალიან დაბალი.
“უზი” როგორც იმ ეპოქის უმეტესობა პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევების ისვრის ღია საკეტით. ღია საკეტიდან სროლა ნიშნავს, რომ იმისთვის, რომ იარაღი გაისროლოთ საჭიროა მოათავსოთ მჭიდი იარაღში, საკეტი გაწიოთ უკან და ის დარჩება ღია. იარაღი ეხლა “შეყენებულია” და მზად არის სროლისთვის. სასხლეტზე დაჭერისას საკეტი თავისუფლდება, იწყებს წინ მოძრაობას, იღებს მჭიდიდან ვაზნას, ათავსებს მას სავაზნეში მასზე განლაგებული ფიქსირებული დამრტყმელი წვდება ვაზნის ამაალებეს და ხდება გასროლა როდესაც საკეტი პრაქტიკულად დახურულია, ანუ საკეტი პრაქტიკულად ასრულებს დამრტყმელი როლსაც. “უზიში” საკეტი თავისუფალია, ის არ არის გადაბმული ლულასთან და დენთის აირების წნევის ზემოქმედებით ის იწყებს უკან მოძრაობას, ახდენს მასრის ექსტრაქციას და თუ იარაღი ავტომატური სროლის რეჟიმშია დამაბრუნებელი ზამბარის ზემოქმდებით ისევ წინ იწყებს მოძრაობას და ყვლაფერი მეორდება. თუ იარაღი ერთჯერადი სროლის რეჟიმშია საკეტი რჩება უკანა/ღია მდგომარეობაში. ასეთ სქემაში დაბალი სროლის ტემპი მიიღწევა საკეტის დიდი მასით. პოპულარული მე-20 საუკუნის პირველ ნახევარში ეს სქემა დღეს პრაქტიკულად აღარ გამოიყნება. აბსოლუტური უმეტესობა თანამედროვე პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევების ისვრის დახურული საკეტით. ღია საკეტიდან მსროლელი პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევები გამოირჩევიან მარტივი კონსტრუქციით, სროლის დაბალი ტემპით, ასეთი იარაღი ნაკლებად ხურდება, ვინაიდან ღია საკეთი უზრუნველყოფს ლულის “ვენტილაციას” ჰაერით. ამავე დროს ღია საკეტი ქმნის საფრთხეს იარაღში უცხო ნაწილაკების მოხვედრის, მყარ ზედაპირზე დავარდნისას საკეტი შეიძლება მოწყდეს და მოხდება გასროლა. თავისმხრივ დახურულ საკეტიანი იარაღებს გააჩნიათ უკეთესი სიზუსტე ერთჯერადი გასროლებით, ასევე დახურული საკეტი ამცირებს იარაღის შიგნით ჭუჭყის და ტალახის მოხვედრას. ასეთი პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევბი ისევე იქცევიან სროლისას, როგორც ტიპიური საიერიშო შაშხანები, რაც არ ითხოვს მსროლელის განსხვავებულ მომზადებას. დახურულ-საკეტიანი იარაღები ასევე გამოირჩევიან უკეთესი თანდაყოლილი უსაფრთხოებით. მთლიანობაში ამ ფაქტორებმა განაპირობეს უკანასკნელი სქემის დომინირება პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევებში და დღეს ღია საკეტიანი სქემა თანამედროვე იარაღში პრაქტიკულად აღარ გვხდება. სრული ზომის „უზი“ ისვრის ღია საკეტიდან, მაშინ როდესაც 80-ან წლებში შექმნილი ზოგი „მინი“ და ყველა „მიკრო უზი“ იყენებდნენ უკვე დახურულ საკეტიდან სროლის სქემას რასაც მოყვა სროლის ტემპის ზრდა და ეფქტურობაც ჯერებით სროლისას ასეთი იარაღებიდან პრაქტიკულად ნულამდე დავიდა. ჩვენ განსაკუთრებულად გაგვახარა იმ ფაქტმა რომ ჩვენი კონვერტირებული “უზი” ღია საკეტიდან ისროდა. საქმე იმაშია, რომ აშშ-ში 1982 წლიდან ძალაში შევიდა აკრძალვა ღია საკეტიან იარაღზე რისი მიზეზიც იყო ამ აკრძალვის ავტორების მიხედვით ღია საკეტიანი იარაღის გადაკეთება ჯერებით სროლისთვის იყო ძალიან ადვილი. აქიდან გამომდინარე ლომის წილი სამოქალაქო “უზების” ისვრიან დახურული საკეტიდან და იყენებენ დამრტყმელს, რომლის კონსტრუქცია წააგავს ჩეხური Vz58-ის სქემას. 1982 წლის აკრძალვას “შეეწირა” ორი ამერიკული წარმოების იარაღი, რომელიც კონკურენციას უწევდა “უზის”, კრიმინალურ წრეებში პოპულარობით, ეს იყო “ინგრემ მ11″ და “ტეკ 9″.
“უზის” კონსტრუქციის თავისებურებას წარმოადგენს ტელესკოპური საკეტი. ეს ნიშნავს რომ საკეტი “ეცმევა” ლულას და ლულა ექცევა პრაქტიკულად მის შიგნით. ასეთი ტელესკოპური საკეტი პირველად გამოჩნდა ჩეხი ვაცლავ ჰოლეკის “სამოპალებში” (Sa.23) 1948 წელს და მეორე ვერსიით ტელესკოპური საკეტის იდეა ეკუთვნის დიდ ბრიტანეთში მოღვაწე პოლონელ კონსტრუქტორს ირჟი პოდსედკოვსკის, რომელმაც შექმნა ექსპერიმენტული პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევი 1944 წელს ბრიტანელების მოთხოვნით. ორივე ხსენებული იარაღი ასევე იყენებდა მჭიდს რომელიც იარაღის ტარში იყო მოთავსებული რამაც გააჩინა სამართლიანი კითხვები “უზის” კონსტრუქციის ორიგინალურობასთან მიმართებაში. თავად უზიელ გალი უარყოფდა იმას, რომ მისთვის ცნობილი იყო “სამოპალების” შესახებ. ჩეხოსლოვაკია სოც. ბანაკის წევრი იყო და ნაკლებად სავარუდოა რომ გალს ქონოდა ინფორმაცია უახლეს ჩეხურ იარაღზე, მაგრამ ასეა თუ ისე ეს ისტორია რჩება ერთ-ერთ გამოცანად იარაღის ისტორიკოსებისთვის. გალი ხსნიდა თავის არჩევანს ასეთ სქემაზე, რომ სიბნელეში “უზის” გადატენვა იქნებოდა ადვილი, პრონციპით “მუშტი მუშტს ეძებს”.
იკვებება “უზი” ფოლადის ორ რიგიანი 25 და 32 და 40 ვაზნიანი მჭიდებიდან (ჩვენ იარაღს სამი 25 ვაზნიანი მოყვა), ორ რიგიანი გამოსვლით. როგორც ჩანს მჭიდების კონსტრუქცია პირდაპირ არებულია ბერეტას 1938 წლის მოდელის პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევისგან. ორ რიგიანი გამოსვლის წყალობით მჭიდების შევსება ვაზნებით ადვილია. 25 და 32 ვაზნიანი მჭიდები ერთნაირად საიმედოა, 40 ვაზნიანი გამოდგება რენჯზე გასართობად მხოლოდ.
გამოჩენისთანავე უზი თბილად მიიღეს ბევრ სხვა ქვეყანაში. ამას განაპირობებდა ისრაელის ჯარის რეპუტაცია და რა თქმა უნდა “უზის” მაღალი საბრძოლო თვისებები. ”უზი” გაიყიდა 90 ქვეყანაში, მის ასლებს ამზადებდა ბელგიური FN, ჩინური “ნორინკო”, ხორვატიული Arma Grupa Strojnica ERO, გამოდოდა ის ასევე ამერიკაში სადაც მას FN- ის დაზგებზე ჯერ Group Industries და შემდეგ Vector Arms უშვებდა.
ჩვენი ტესტირების ობიექტი, IMI-ს წარმოებული 9მმ-ნი “უზი”, კონვერტირებული მხოლოდ ერთჯერადი სროლის რეჟიმიან სამოქალაქო კარაბინში. ეს იარაღი საქართველოში ფორმდება როგორც კარაბინი. ის ფაქტი, რომ ანალოგიური იარაღი Vz61 ფორმდება როგორც მოკლელულიანი იარაღი მხოლოდ შენახვის უფლებით, მეტყველებს იმაზე რომ შესაბამისი გადაწყვეტილების მიმღებები ლოგიკასთან არ მეგობრობენ. ერთადერთი რაც ვიზუალურად განასხვავებდა იარაღს სამხედრო ორიგინალისგან იყო ჩეხი იმპორტიორის დამღა რესივერზე და ორი შედუღებული ნასვრეტი სასხლეტის წინ, რაც აუცილებელი იყო ჯერებით სროლის რეჟიმის გაუქმებისთვის.
ჩვენი „უზის“ ფურნიტურა დამზადებულია მყარი შავი პლასტმასისგან. ეს დეტალები კარგად ნახმარი იარაღისგან ერგო ჩვენ უზის და ცვეთის ნიშნები უხვად ეტყობა. იგივე ეხება რესივერს, რომელსაც მომწვანო დაფარვა აქვს (პარკერიზაცია). ის კარგ მდგომარეობაშია მაგრამ პატარა ნაკაწრები და შეჭეჭყილობები მაინც ეტყობა. ლულა ასევე არ არის ახალი მაგრამ მდგომარეობა მისი საუკეთესოა. მჭიდები პრაქტიკულად ახალია. იარაღი აღჭურვილია რკინის დასაკეცი დუგლუგით, რომელმაც 1965 წელს შეცვალა ფიქსირებული, ხის კონდახი. ერთი დარტყმა კონდახის უკნიდან, როგორც ნანახი მქონდა კინოფილმებში და ის გაიშალა საბრძოლო მდგომარეობაში. სახელურის მარცხნივ განლაგებულია დიდი მჭიდის ღილაკი. ერთი დაწოლა და მჭიდი აღმოჩნდა ჩემ ხელში. როგორც პისტოლეტში მჭიდის მოთავსება იარაღში ჩემთვის ადვილია. ერთი ჩემთვის პრაქტიკულად ინსტინქტური მოძრაობა და მჭიდი ისევ ტარშია. იარაღი პირველად მიჭირავს ხელში და უკვე ისე ვგრძნობ თავს თითქოს მას კარგად მიჩვეული ვარ!
“უზის” მექანიკური მცვლი და აღნიშვნები ივრიტზე. საექსპორტო მოდელებს აღნიშვნები ქონდა ლათინური ასოებით. უკიდურესად წინა მდგომარეობა არის გაუქმებული ჯერებით სროლისთვის, შუა მდგომარეობა ერთჯერადი გასროლებისთვის და უკანა პოზიცია არის მცველის. ტარის ქვედა ნაწილში არის მჭიდის მასიური ღილაკი. ტარზე უკნიდან განლაგებულმა მცველმა შეიძელბა მტკივნეულად გიბრწკინოთ.
“უზის” დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმი
ჩვენი ბლოგის სპეციალობა არის თავდაცვითი და ტაქტიკური იარაღი, ამიტომ ჩვენ არ გვაინტერსებდა როგორი „ჭრა და მიტანა“ ქონდა „უზის“ ნახევარ კილომეტრზე. ამის მაგივრად ჩვენ განვათავსეთ ერთი მისასროლი სამიზნე და ერთი „სილუეტი“, რომ მივისროლოთ იარაღი თუ ის საერთოდ მისასროლია და შევამოწმოთ მისი ეფექტურობა ტიპიური თავდაცვით სცენარებში.
მისასროლი სამიზნე 15 მეტრიდან. იარაღი ურტყავს იქ სადაც უმუზნებთ. იარაღი მისროლილი აღმოჩნდა. უცნობია ყველა “მულტი-აგროს” ”უზი” მისროლილია თუ უბრალოდ ჩვენ გაგვიმართლა.
რამდენი იარაღიდან გვისვრია ჩვენ აქ არ დავწერთ, ეს სია ალბათ მინიმუმ 200 იარაღს ითვლის, მაგრამ „უზიდან“ სროლა არაფერს არ გავდა რაც ჩვენ აქამდე გვინახია. დაჭერა სასხლეტზე და მასიური ნახევარ-კილოგრამიანი საკეტი გარბის წინ ეჯახება ლულას და ხდება გასროლა. საკეტი რჩება შეყენებულ ღია მდგომარეობაში. შეგრძნება ისეთია თითქოს მოხდა ორი გასროლა. უკუცემა ნულის ტოლია მაგრამ განსხვავდება სხვა იარაღებისგან იმით რომ იარაღი არ ხტუნავს ზევით, ის დინჯად დადის ზევით-ქვევით, ზევით-ქვევით. არიფული ტერმინი რომ გამოვიყენოთ ის თითქოს თვით-ბალანსირებადია. გასროლისგან უჩვეულო შეგრძნებას მალევე ეჩვევი და ხვდები რომ ჭორი რომ მასიური საკეტის მოძრაობა ამცირებს სიზუსტეს მხოლოდ ჭორია. იარაღიდან ზუსტი სროლა თავდაცვით მანძილებზე ადვილზე ადვილია. დაივიწყეთ მოკლე სპლიტები და დაბლ-ტაპები, მაგრამ მაქსიმალურად სწრაფად სროლისას ჰორიზონტალური გაფანტვა პრაქტიკულად არ არის რაც კარგია. მსროლელი სრულად და ადვილად აკონტროლებს იარაღს. ასეთ დაბალ უკუცემას საკეტის დიდ მასასთან ერთად განაპირობებს ის ფაქტორი რომ ლულა “შედის” საკეტში თითქმის 10 სანტიმეტრით და საკეტის წონის დიდი ნაწილი განლაგებულია იქ სადაც ხდება დენთის აირების ენერგიის წარმოქნა ეს კიდე საგრძნობლად ამცირებს ლულის “ხტომას”.
მასრა კადრში ჩანს, იარაღი ისევ “უყურებს” სამიზნეს.
ოთხი მსროლელი ვიყავით, აქიდან ორი გამოცდილი, ერთი ნაკლებად გამოცდილი და ერთიც გამოუცდელი. ოთხივე მსროლელის ხელში იარაღი იყო ზუსტი და ეფექტური გამოდგა. ოთხივე მსროლელი დარჩა აღრთოვანებული იარაღით და აღნიშნეს კარგი ბალანსი, უკუცემის არ არსებობა და კარგი ერგონომიკა. 100 მეტრზე ჩვენ არ გვისვრია, მაგრამ გამოცდილი მსროლელი „სილუეტს“ არ ააცილებს 200 მეტრამდე მანძილზე თუ ისვრის საყრდენის გამოყენებით ან წოლიდან. „უზი“ უფრო ზუსტია ვიდრე უმეტესობა „სურათების შემსწავლელ ექსპერტს“ შეიძლება ეგონოს. ავტომატურ რეჟიმში „უზი“ უფრო ზუსტია ვიდრე ბევრად თანამედროვე მისი ანალოგები. ასეთი მაღალი თანდაყოლილი სიზუსტე იარაღში, რომელცი წესით და რიგით არ უნდა იყოს ზუსტი, მეტყველებს იმაზე თუ რამდენად ნიჭიერი კონსტრუქტორი იყო უზიელ გალი. ის უეჭველი ექსპერიმენტირებდა საკეტის წონასთან, რომ სასურველი სროლის ტემპი მიეღო ჯერებით მაქსიმალურად ეფექტური სროლისთვის.
ასე გამოიყურებოდა სამიზნე რომელსაც ოთხი ადამიანი ესროდა ყველა მოხვედრა დაჯგუფებულია სილუეტის ცენტრში.
“უზი” აღჭურვილია იმ ეპოქისთვის ტიპიური სამიზნე მოწყობილობით, L ფორმის ორი დიოპტრით, 100 და 200 მეტრზე სასროლად. სწორი და მაღალი კონდახის გამო “უზის” სროლა ადვილია წოლიდან მაგრამ ხელიდან ის არც ისე მოსახერხებელია. ჩემი აღნაგობა სტანდარტული არ არის და უფრო სუსტი აღნაგობის მქონე მსროლელებს ნაკლები დისკომფორტი ექნებათ “უზიდან” სროლისას. ასეა თუ ისე დასაკეცი დუგლუგები არასდროს არ გამოირჩეოდნენ განსაკუთრებული ერგონომოულობით და “უზის” დუგლუგიც “მისაღებად არაკომფორტულია”.
სროლის დროს ადგილი ქონდა ერთ დაბრკოლებას, პირველივე ხუთი გასროლის დროს, როდესაც საკეტს ძალა არ ეყო ბოლომდე შეეტანა ვაზნა სავაზნეში. შემდეგ 100 გასროლილ ვაზნაზე მეტი დაბრკოლება არ ყოფილა. ექსტრაქცია იყო პოზიტიური, მასრებს არ აღენიშნებოდა არანაირი ანომალიები. ორრიგიანი 32 ვაზნიანი მჭიდებიც უპრობლემოდ მუშაობდნენ და ორ რიგიანი გამოსასვლელის გამო ადვილად ივსებოდნენ ვაზნებით.
იარაღი იქვე დავშალეთ და გავწმინდეთ. მე არ მგონია არსებობდეს იარაღი რომელიც ასე ადვილად იშლება. დააჭირეთ ღილაკს უკანა სამიზნის წინ, ახადეთ ხუფი რესივერს და ამოიღეთ საკეტი, მორჩა, იარაღი მზად არის წმენდისთვის. თუ უფრო დეტალური წმენდა გსურთ, ხელით მოხსენით ლულის ქანჩი დიდ ფიქსატორზე თითის დაჭერით და ამოიღეთ ლულა. ამოაგდეთ ერთი დიდი შტიფტი და მოხსენით ტარი დამრტყმელ-სასხლეტ მექანიზმთან ერთად. ყველა დეტალი დიდია, არსად არაფერი არ დაიკარგება, არანაირი ინსტრუმენტი არ არის საჭირო. სრულ სიბნელეში, თვალებახვეული ამ იარაღს ადვილად დაშლით და ააწყობთ. იარაღის გაწმენდაც ადვილი იყო, რესივერი დიდია საწმენდად ადვილად ხელმისაწვდომი და ადგილი სადაც დაგროვდება ჭუჭყი პრაქტიკულად არ არის. რკინის რესივერს ამობეჭდილი აქვს გვერდებიდან ღარები რაც ზრდის რესივერის სიმტკიცეს და ასევე აძლევს საშუალებს მანდ დაგროვდეს ჭუჭყი რაც ზრდის იარაღის საიმედოობას. ვაზნა მჭიდში სავაზნესთან მიმართებაში ისეა განლაგებული რომ მიწოდება მაქსიმალურად საიმედო და დაბრკოლებების გარეშე განხორციელდეს. ორმაგი გამოსვლის წყალობით საკეტს ნაკლები ენრგია ჭირდება რომ გამოაძროს ვაზნა მჭიდიდან ხოლო ვაზნა განლაგებულია კუთხით ისე რომ მიწოდების დროს ამაალებელი არ გაუსწორდეს ფიქსირებულ დამრტყმელს მანამ სანამ ვაზნა არ აღმოჩნდება სავაზნეში.
განიერი რესივერი და მარტივი საკტი ადვილია გასაწმენდად. საკეტი ზე-მარტივი კონსტრუქციის არის და ერთადერთი მოძრავი დეტალი მასში არის ექსტრაქტორი. დმაბრუნებელი ზამბარა ერთი ცალია.
აუცილებელი მოთხოვნა, რომ თანამედროვე ტაქტიკური/თავდაცვითი იარაღი იყოს უსაფრთხო, რაც ნიშნავს, რომ ის უნდა ისროდეს მხოლოდ მაშინ როდესაც სასხლეტზე აჭერთ თითს. დავარდნა, დარტყმა, დაბინძურება არ უნდა ქმნიდეს შემთხვევითი გასროლის საშიშროებას. თავისი დროისთვის „უზი“ ამ მხრივ კარგად გამოიყურება არა და იმ ეპოქის საბრძოლო იარაღი არც ისე უსაფრთხო ოყო დღევანდელი სტანადრტებით. “უზის” გააჩნია სამი ერთმანეთისგან დამოუკიდებელი უსაფრთხოების უზრუნველყოფის ფუნქცია, მექანიკური მცველი განლაგებული ტარის ზედა ნაწილში მარცხენა მხარეს, სახელურის მცველი (grip safety) განლაგებული ტარის ზურგზე, რომელიც ითიშება მას მერე რაც მსროლელი მყარად მოკიდებს ხელს იარაღს და ასევე ე.წ. უსაფრთხოების „რატჩეტი“ განლაგებული რესივერის ხუფის ქვედა ნაწილზე, რომელიც არ აძლევს საშუალებას საკეტს „გაიქცეს“ წინ და განახორციელოს გასროლა თუ მსროლელმა ბოლომდე არ გამოწია საკეტი და არ ჩაკეტა ის ღია მდგომარეობაში. უსაფრთხოების ეს სისტემა ლეგენდის მიხედვით გაჩნდა „უზიზე“ მას მერე რაც უზიელ გალის მეგობარმა შემთხვევით თავი მოიკლა „უზიდან“, როდესაც საკეტს გაუშვა ხელი მანამ სანამ ის ჩაიკეტებოდა გახსნილ მდგომარეობაში.
სწორედ ამიტომ, თუ „უზიმ“ გაჭედა, პირველი რაც უნდა გააკეეთოთ დააფიქსიროთ საკეტი უკანა „შეყენებულ“ მგომარეობაში და უკვე ამის შემდეგ ამოიღოთ მჭიდი. თუ საკეტი მიუშვით წინ მაშინ როდესაც ვაზნებიანი მჭიდი იარაღშია, შეიძლება მოხდეს გასროლა. „უზის“ პატრონმა კარგად უნდა გაითავისოს ამ იარაღისს ეს თვისება, რომ რამე უბედურება არ მოხდეს.
სურათზე ნაჩვენები მოწყობილობა არ მისცემს საკეტს საშუალებას წავიდეს წინ სანამ ის ბოლომდე უკანა მდგომარეობაში არ მოვა.
“უზის” განულების ოპტიმალური მანძილი 50 მეტრია. ასეთ შემთხვევაში 25 მეტრზე ტყვია მოხვდება 3სმ-ით მაღლა ხოლო ას მეტრზე დამიზნების წერტილიდან 3-4 სანტიმეტრით დაბლა. წინა სამიზნე მოწყობილობა იძლევა საშუალებას, როგორც ვერტიკალური ასევე ჰორიზონტალური შესწორებების შეტანის. წინა სამიზნის დატრიალება საათის ისრის მიმართულებით აწევს მაღლა მოხვედრის წერტილს და პირიქით. 180 გრადუსით დატრიალება გადაწევს მოხვედრის წერტილს ვერტიკალურ სიბრტყეში დაახლოებით 4 სმ-ით 50 მეტრზე. იმისთვის რომ შეიტანოთ ჰორიზონტალური შესწორება უნდა დაატრიალოთ ფუძე რომელშიც ზის წინა სამიზნე მოწყობილობა. მარჯვნივ გადაწევა გამოიწვევს მოხვედრის წერტილის მარცხნივ გადაწევას და პირიქით. გაითვალისწინეთ რომ ჰორიზონტალური შესწორების შეტანა ასევე ოდნავ შეცვლის ვერტიკალურ მოხვედრის წერტილს (ფუძე დატრიალებისას ან ოდნაც აიწევა ან დაიწევა). 180 გრადუსით ფუძის დატრიალება გამოიწვევს მოხვედრის წერტილის გაწევას 64 სანტიმეტრით 50 მეტრზე. ეს ციფრები მოგცემთ საშუალებას ადვილად გამოთვალოთ შესწორებების ოდენობა. სამხედრო “უზები” პრაქტიკულად არასდროს არ სწორდებოდა აბსოლუტური სიზუსტით და მისროლისას სროლა ხორციელდებოდა ჯერებით. მოარტყი სამიზნეს 100 მეტრზე? იარაღი გასწორებულია.
ლულის ქანჩი და მისი ფიქსატორი. თეთრი სარებავი არის სავარაუდოთ ისრაელის ჯარის არსენალის მარკირებები. წინა სამიზნე მოწყობილობების დამცავი ყურების დამზადების ხარისხმა ოდნავ გული დაგვწყვიტა.
იარაღიდან სროლის, მისი დაშლის და გაწმენდის შემდეგ, კარგად ხვდები რა გამოყენების ფილოსოფია ქონდა ამ იარაღს, რაზე ფიქრობდა უზიელ გალი ამ იარაღს რომ ქმნიდა. ყველაფერი იარაღში არის მარტივი და გასაგები ისე რომ ისრაელს შეეძლო მაქსიმალურად იაფად და სწრაფად გამოეშვა საკმარისი რაოდენობის „უზი“ ხოლო ისრაელის დამცველს შეეძლო მაქსიმალურად მოკლე ვადაში აეთვისებინა ეს იარაღი და ეფექტური წინააღმდეგობა გაეწია მტრისათვის. ეს არ არის თანამედროვე ტაქტიკური სუპერ სწრაფი სუპერ ტაქტიკური იარაღი, „ყველგან“ რელსებით და ქამრის დაყენების ხუთნაირი ვარიანტით რომ მსროლელს ვარცხნილობა არ გაუფუჭდეს იარაღის მხრიდან მოხსნისას. ამ იარაღით არ არის შექმნილი მედლების მოსაგებად სასროლოსნო შეჯიბრებებზე. „უზი“ არის მარტივი და ეფექტური იარაღი, რომელიც აძლევს საშუალებას უბრალო ადამიანს ეფექტურად გაანადგუროს ცოცხალი სამიზნეები ახლო და საშუალო მანძილებზე, „უზი“ ომის იარაღის ერთ-ერთი საუკეთესო მაგალითია.
“უზის” ლულის არხი უნაკლოა.
დღეს “უზის” შეძენა შესაძლებელია 2100 ლარად და სანამ გადაწყვეტილებას მიიღებდეთ მის შეძენაზე მე მინდა თქვენი ყურადღება მივაქციო შემდეგ რამეს. ”უზი” არის იარაღი აწყობილი იქ სადაც მისი წარმოების გამოცდილება არ აქვთ. გამომდინარე იქიდან რომ ჩვენი მაღაზიაბი უარს აცხადებენ გარანტიის გაცემაზე, საჭიროა ასეთი „ჩამოწერილი, აღდგენილი თუ “გადამუშავებული“ იარაღის ზე-მკაცრი ინსპექტირება. ბუნებრივია რომ უნდა შემოწმდეს ყველაზე სწრაფად ცვეთადი ნაწილები. “უზის” შემთხვევაში ეს არის ექსტრაქტორი, მჭიდები, ლულის არხი, დამრტყმელი შესრულებული საკეტთან ერთად. ”უზიზე” ორიგინალურრ მდგომარეობაში ის საკეტთან ერთად შესრულებულია, თუ ის მიდუღებულია ესეიგი ის გამოცვილია. საკეტი “უზიში” თავისუფლად უნდა მოძრაობდეს, თუ ის ედება ხუფს ან რესივერს იარაღი გაჭედავს, თუ მანძილი საკეტსა და ხუფს შორის ზედმეტად დიდია საკეტი შეიძლება გადაახტეს შემაკავებელს და იარაღი თავისით დაცლის მჭიდს, ეს ძალიან სახიფათო მდგომარეობაა. მჭიდის ტუჩები არ უნდა იყოს დაჭეჭყილი და არ უნდა ატარებდნენ შეკეთების (გამოსწორების) ნიშნებს, მჭიდის კორპუსი არ უნდა იყოს დაჭეჭყილია ან დეფორმირებული. სავაზნე უნდა იყოს სუფთა ნაკაწრების ან ნიჟარების გარეშე. ლულის არხის ზედაპირი უნდა იყო პრიალა. ლულის ქანჩის კბილები, რომელსაც ედება ფიქსატორი არ უნდა იყოს მოცვეთილი. ეძებეთ ბზარები, არაკვალიფიციური შეკეთების ნიშნები. როგორც წესი თუ იარაღი ვიზუალურად კარგად გამოიყურება, მჭიდები და ლულა საღია, დანარჩენშიც იარაღი უნდა იყოს კარგი. როგორი კარგიც არ უნდა იყოს იარაღი ვიზუალურად ფუნქციონალური შემოწმება აუცილებელია. მოწმდება დამრტყმელ-სასხლეტი მექანიზმის და მართვის ყველა ელემენტის გამართული მუშაობა. გამოიყენეთ ინტერნეტი, გამოიკვლიეთ დამღები და წარწერები, რომელიც იარაღზეა. გაითვალისწინეთ, რომ ასეთი იარაღის შეძენისას ტექნიკურ პრობლმების ალბათობა საკმაოდ მაღალია. გავიხსენოთ თუნდაც Vz58-ის პრობლემები დამრტყმელ-სასხლეტ მექანიზმთან, ამიტომ ჩემი აზრით “გადამუშავებლი” იარაღების საუკეთესო კლიენტები არიან ადამიანები, რომელბსაც არ ექნებათ პრობლემა იარაღის ტექნიკურ ნაწილში გარკვევა და მისი მდგომარეობის ზუსტი დიაგნოსტირება და ასევე საჭიროების შემთხვევაში სახლში ექნებათ ყველა საჭირო ინსტრუმენტი რომ მარტივი რემონტი თავად შეასრულონ. რაც შეეხება იარაღის კასტომიზაციას, ოფციები უფრო ბევრია ვიდრე თქვენ შეიძლება წარმოიდგინოთ, მაგრამ ნაწილები და აქსესუარები იყიდება სპეციალიზირებულ საიტებზე, რაც ართულებს მათ ჩამოტანას, თუმცა ფასები ხელმისაწვდომია. რა თქმა უნდა ორიგინალური აქსესუარები ძვირია მაგრამ ახალი გამოშვების საკმაოდიაფი ღირს. იმისთვის, რომ უკეთ გაიცნოთ ამ იარაღის კონსტრუქცია, ისტორია და მოვლა/მომსახურების ნიუანსებში გაერკვიოთ, მე რეკომენდაციას ვუწევ რესურს uzitalk.com, რომელიც 2002 წლიდან მოქმედებს და უამრავ სასარგებლო ინფორმაციას შეიცავს.
“უზი” გაშლილი კონდახით Arsenal SAR-SF-თან შედარებით.
shooterscentral.ge-ს დასკვნა. “უზის” მაღალი ფასი “გადამუშავებული” იარაღისთვის შეიძლება გამართლებული იყოს მისი იშვიათობით საქართველოში და იმ ფაქტით რომ ის ფორმდება ტარების უფლებით, მაგრამ ამავე დროს გარანტიის არარსებობა განაპირობებს რიკს რომ შეგრჩებათ პრობლემური იარაღი. მიუხედავად იმისა, რომ იარაღი კარგად ისვრის, არის საიმედო და საკმრისად უსაფრთხო, ღია საკეტიდან სროლის გამო ის საჭიროებს განსაკუთრებულ სიფრთხილეს, ამასთანავე მასზე შეუძლებელია ადვილად ფანრის ან ოპტიკის დაყენება. ის უდაოდ გამოსადეგია თავდაცვითი იარაღის როლში, მაგრამ 2000 ლარად შესაძლებელია ტაქტიკური კარაბინის შეძენა, რომელიც იქნება უფრო უნივერსალური, ძლიერი და ეფექტური იარაღი თუმცა ამვე დროს 9მმ-ნი ვაზნა უფრო ნაკლები ღირს ვიდრე ნებისმიერი კარაბინისთვის განკუთვნილი ვაზნა. იარაღი იქნება საუკეთესო შენაძენი გამოცდილი, იარაღის ენთუზიასტებისთვის და კოლექციონირებისთვის. ვინც სერიოზულად დაინტერესებულია ტაქტიკური-თავდაცვით სროლით უმჯობესია არჩევანი გააკეთოს საიერიშო შაშხანის ბაზაზე შექმნილ სამოქალაქო კარაბინების მოდელებზე.
პს
ჩვენ მივიღეთ უდიდესი სიამოვნება ამ ლეგენდარული იარაღის გაცნობისგან. მადლობელები ვართ რომ ჩეხებმა დატოვეს ღია საკეტი და მაქსიმალურად შეინარჩუნეს იარაღის ორიგინალური იერსახე. მათი მარკირებაც თითქოს დამალულია რესივერის ქვედა ნაწილში და თვალს არ ჭრის. სწორედ ასეთი მომენტები და სტატიები რომლებიც იბადება ასეთი შეხვედრების შედეგად არის ის რის გამოც ეს რესურსი მიუხედავად ყველაფრისა აგრძელებს არსებობას.
