Archive for October, 2014

Vz58-ის და მისი მოდიფიკაციების ტაქტიკური “ტუნინგი”

Monday, October 13th, 2014

ერთი წელიც არ არის გასული რაც საქართველოში გაყიდვაში შემოვიდა ჩეხური კარაბინები დამზადებული ამავე ქვეყნის შეიარაღებაში მყოფი Vz58-ის (იგივე „ვზორი“) ბაზაზე.  თუ თავდაპირველად ეს იარაღი ხელმისაწვდომი იყო მარტო ორ ვარიანტში დასაკეცი და ფიქსირებული კონდახებით და მხოლოდ ჩეხური Сz-ს წარმოების. დღეს  მათ დაემატათ მთელი რიგი სხვა მოდელების, რომლებსაც უშვებს ასევე ჩეხური კომპანია CSA. შესაბამისად ხელმისაწვდომი გახდა ასევე ახალი კალიბრიც 5,56X45, ლულის სხვადასხვა სიგრძეები და კომპლექტაციები. გარდა ამისა მე ბევრი შეკითხვა მივიღე ამ იარაღის “ტუნინგის” შესახებ ხო და აბატონო მთელი სტატიაც მოგიმზადეთ.

მე ვიცი რომ ბევრი ჩემი მეგობარი ვისაც სურს იქონიოს კარაბინი, ოცნებობს AR-15-ზე, გამომდინარე იქიდან რომ ეს სისტემა არის ეტალონური ტაქტიკური იარაღი და ადვილად ექვემდებარება მოდერნიზაციას. მე მესმის მათი სურვილი იქონიონ ეს იარაღი, რომლის ფასი 1500 დოლარიდან იწყება, რის გამოც ის ბევრისთვის ხელმიუწვდომელია ხოლო არჩევანიც ძალიან მწირია. საბედნიეროდ, არსებობს კარგი ალტერნატივაც “ვზორის” სახით. მისი ფასი იწყება 900 ლარიდან ყველაზე საბაზისო სტანდარტულ მოდელში, ხოლო CSA-ს „ვზორები“ კალიბრში 5.56X45 ღირს 1900 ლარი, თუმცა მათი კომპლექტაციაც შესაბამისად უკეთესია და ის ნაკლებ დამატებით ხარჯებს მოითხოვს. ამ მომენტში თბილისში გარდა პრაქტიკულად კუსტარულად აწყობილი AR-15-ისა იყიდება ორი სამი მოდელის აბსოლუტურად სტანდარტული საბაზისო კომპლექტაციის ქარხნული AR-15, რომელთა ფასი იწყება 4000 ლარიდან. ასეთ პირობებში მე არც ერთ ვარიანტში არ გავაჩერებდი არჩევანს AR-15-ზე და “ვზორის” თანამედროვე ტაქტიკურ მოდელს ავიღებდი.

სტანდარტული “ვზორები” ფიქსირებული და დასაკეცი კონდახებით, პრაქტიკულად არ განსხვავდებიან სამხედრო მოდელისგან, რომელიც შეიარაღებაში მიიღეს 1959 წელს და ბუნებრივია იმისთვის, რომ ეს იარაღი გახდეს ტაქტიკური ჩვენი დროის და მოდის სტანდარტებით საჭირო იქნება გარკვეული ინვესტიციები. მე გიამბობთ რა ვარიანტები არსებობს მოდერნიზაციის და რას უნდა მიაქციოთ ყურადღება პირველ რიგში. იმისთვის რომ კიდე უფრო გაგიადვილოთ საქმე მე ყველა დეტალს მივაწერ ინგლისურ სახელს და შევეცდები მიუთითო ფასი, რომელიც აქტუალურია ამ სტატიის დაწერის დროს.

csa1

ესეთი “ვზორი” დღეს თბილისში იყიდება 1980 ლარად. ის პრაქტიკულად ბოლომდე არის მზად გამოყენებულ იქნას, როგორც ეფექტური ტაქტიკური/თავდაცვითი იარაღი და ამისთვის მინიმალური ინვესტიციები იქნება საჭირო. კალიბრში 5.56X45 ის კარგი ალტერნატივა არის ძვირადღირებული AR-15-თვის.

vz58fi

900 ლარიანი Cz 858 არის საუკეთესო ტაქტიკური კარაბინი ფასი-ხარსხის მიხედვით. მოთმინება და ივესტიცია 200-300 დოლარის ოდენობით აქცევს მას შესანიშნავ ტაქტიკურ/თავდაცვით კარაბინად.  

დავიწყოთ დეტალით, რომელიც მე პირველ რიგში გამოვცვალე ანუ სახელურით. ყველაფერი „ვზორში“ ისეა შესრულებული, რიომ მაქსიმალურად შემცირდეს წონა და ამავე დროს შენარჩუნდეს კონსტრუქციის გამძლეობა. კარაბინი აღჭურვილია მოკლე და თხელი ტარით, რომლის ფორმაც აღებულია 1919 წლის ბრაუნინგის ტყვიამფრქვევისგან (მოდელი A4). იმისთვის, რომ იარაღის ჭერა გაადვილდეს და სროლა უფრო კომფორტული გახდეს საჭიროა მისი შეცვლა. საუკეთესო სახელური „ვზორისთვის“ არის FAB Defense-ის მიერ წარმოეებული სახელური მოდელი AG-58. ეს სახელური გარდა იმისა, რომ არის ძალიან მოსახერხებელი, ასევე გაძლევთ საშუალებას შეინახოთ მის შიგნით მარტივი საწმენდი კომპლექტი, სათადარიგო ელემენტები ან 5-6 დამატებითი ვაზნა. CSA-ს იარაღებზე აყენია ანალოგიური ფორმის სახელური მაგრამ საკუთარი წარმოების. სახელური ადვილად ყენდება ერთი ხრახნის მეშვეობით.

რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია ყველა სამოქალაქო “ვზორი“ აღჭურვილია ლულით, რომელზეც შესაძლებელია დაყენდეს რაიმე ლულის მოწყობილობა (ხრახნების ტიპი 14 x 1).  თავდაცვით კარაბინს უნდა ქონდეს მინიმალური ხმა და ლულის ალი, იმიტომ, რომ მისი გამოყენება გულისხმობს სისწრაფერ რა დროსაც თქვენ არ გექნებათ საშუალება იზრუნოთ სმენის დაცვაზე და ასევე სროლას დახურულ სივრცეში და სიბნელეში რა დროსაც მაღალმა გასროლის ხმამ შეიძლება დაგიზიანოთ სმენა ხოლო ლულის ალმა დროებით შეზღუდოს თქვენი მხედველობის უნარი ღამით. იმისთვის, რომ ყველაფერი ზემოაღნიშნულის ალბათობა შემცირდეს საჭიროა კარააბინზე სწორი დანიშნულების ლულის მოწყობილობის დაყენება. კომპენსატორი ამცირებს ლულის ხტომას და უკუცემას მაგრამ ზრდის გასროლის ხმას და ლულის ალს. ხანდახან დენთის აირების ნაწილიც ურტყავს მსროლელს სახეში. აღნიშნული მიუღებელია და ამიტომაც კარგი ალმქრობი არის საუკეთესო არჩევანი სხვადასხვა მოწყობილობებს შორის, რომლის დაყენებაც შესაძლებელია “ვზორზე”. ამ იარაღს დამერწმუნეთ არ აქვს ისეთი უკუცემა, რომ გამართლებული იყოს კომპენსატორის დაყენება. კარგი ალმქრობი არის აბსოლუტურად საკმარისი. შეძენისას დარწმუნდით რომ კონკრეტული მოდელი მიდის „ვზორზე“. მე ძალიან კარგი შედეგები მივიღე ალმქრობით რომელიც იმეორებს რუსული ПК-ს ტიპის ტყვიამფრქვევის ანალოგიურ მოწყობილობას (Vz 58 PKM Short Compact Break). მოკლე და კომპაქტური ის შესანიშნავად ასრულებს თავის ფუნქციას და გარდა ამისა ის არ ღირს ძვირი, სულ რაღაც 24 დოლარი. მოკლედ არჩევანი კომპენსატორსა და ალმქრობს შორის როგორც ყოველთვის საბოლოო მომხმარებელზეა. გაითვალისწინეთ ლულის მოწყობილობის ყიდვისას, რომ ზოგი მოდელი შეიძლება გათვლილი იყოს სროლაზე მარჯვენა მხარიდან და ცაციასთვის ასეთმა მოწყობილობამ უფრო მეტი ზიანი შეიძლება მოიტანოს ვიდრე სარგებელი. კლასიკური მაგალითი არის იაკუშევის კონსტრუქციის კომპენსატორი, რომელიც აკალაშნიკოვის ავტომატებზე ყენდებოდა.  როგორც წესი კომპენსატორები ბევრი და პატარა ნასვრეტით უფრო „ჩუმები“ არიან ვიდრე 2 – 4 დიდი ნასვრეტით. დამიჯერეთ რომ ამ პრობლემის იგნორირება არ ღირს. დახურულ სივრცეში სპორტული მაღალი ეფექტურობის კომპენსატორით აღჭურვილი კარაბინიდან გასროლამ შეიძლება სერიოზულად დააზიანოს სმენა. ნაკლებად სერიოზული პრობლემა რომელიც უკავშირდება ლულის მოწყობილობებს   არის ე.წ. წვეტები კომპენსატორების ზოგ მოდელებზე, რომელსაც ხანდახან breachers device-ს უწოდებენ. მათ აქვთ ორმაგი დანიშნულება დააცილოს ლულა წინაღობას, რომ არ მოხდეს გასროლისას ლულის დაზიანება, გახეთქვა და ასევე შესრულოს თავდაცვითი ფუნქცია ანუ მექანიკური ზემოქმედება მოახდინოს სამიზნეზე. პრობლემა ის არის რომ ეს წვეტები დაგლიჯავენ ყველაფერს რასაც მიედებიან. შალითას, ტანსაცმელს და ასე შემდეგ, ასე რომ მე არ გირჩევთ ასეთი ლულის მოწყობილობის შეძენას.

tromix_m

ავტორის კარაბინზე აყენია Tromix Shark. იარაღის უკუცემა და ხტომა ნულის ტოლია მაგრამ გასროლის ხმა ძალიან ძლიერია, დენთის აირის ნაწილი მსროლელს სახეში ურტყავს. წვეთები ქლიბით მოცვეთილია. აღნიშნული დეტალი გამოცვლის პროცესშია იმიტომ რომ არჩევანი იყო არასწორი. 

თანამედროვე ტაქტიკური კარაბინები აღჭურვილია ბევრი პიკატინის ტიპის სამაგრით, რომელზეც შესაძლებელია უამრავი აქსესუარის დაყენება, მაგრამ რელურად ტაქტიკურ კარაბინზე სამაგრი საჭიროა ორი რამისთვის, ოპტიკის და განათების სისტემის დასაყენებლად. ბოლო დროა ძალიან პოპულარულია ვერტიკალური სახელურებიც. მას მერე რაც 90-ან წლებში ვერტიკალური სახელური გაჩნდა M4-ის კომპლექტში, რომელიც განკუთვნილი იყო აშშ-ის სპეციალური დანიშნულების ძალებისთვის, ამ დეტალმა ადგილი დაიმკვიდრა ჯარში, პოლიციაში, სამოქალაქო მსროლელებში და გახდა აუცილებელი აქსესუარი სამოქალაქო თავდაცვით კარაბინებზე. რეალობა კი გახლავთ ის, რომ ვერტიკალური სახელური გაჩნდა M-4-ზე როგორც იძულებითი ზომა და არა იმიტომ რომ მისი გამოყენება რაიმე უპირატესობებს იძლეოდა. ვინაიდან დამატებითი  აქსესუარების დაყენების გამო M-4-ს ისედაც მოკლე ტიბჟირზე ადგილი არ დარჩა ხელის მოსაკიდებლად სწორედ ამისთვის გახდა საჭიროა ვერტიკალური სახელურის დაყენება. მისი გამოყენება არ ზრდის სროლის ეფექტურობას, პირიქით, ყველამ ვისაც ახლო და უშუალო ურთიერთობ ქონდა კარაბინთან იცის რომ ვერტიკალური სახელური უარესია, ნაკლებად მოსახერხებელია კლასიკურ ტიბჟირზე. გარდა ამისა ეს სახელური ცვლის იარაღის გაბარიტებს.  რაც შეეხება „ვზორს“, აქ ჩვენ გვაქვს ორი პრობლმა რომელიც განაპირობებს ვერტიკალური სახელურის გამოყენებას. ეს არის მოკლე ტიბჟირი და ის ფაქტი, რომ იარაღი ძალიან მალე ხურდება სწრაფი სროლისას და შესაძლებელია, რომ ტიბჟირი ისე გახურდეს, რომ მისი ჭერა გახდეს ძალზედ არასასიამოვნო. გაითვალისწინეთ, რომ “ვზორზე” მწიდი ისევე ყენდება და იხსნება როგორც “კალაშნიკოვზე” თუ ვერტიკალური სახელური დააყენეთ ზედმეტად უკან გამოცვლისას მჭიდი ამ ხელი შეიძლება დაეჯახოს სახელურს და გაართულოს მჭიდის გამოცვლა. რეკომენდირებულია მოკლე სახელურის ან უბრალოდ ხელის საყრდენის (hand stop) გამოყენება.

proper grip

პრობლემა ვერტიკალური სახელურების არის ის რომ მის გამოყენებას ცდილობენ მაშინ როდესაც ის საერთოდ არ არის საჭირო. სურათზე ნაჩვენებია როგორ უნდა გამოიყენოთ ვერტიკალური სახელური სწორედ, არა მისი პირდაპირი დანიშნულებით არამედ როგორც საყრდენი ხელისთვის. . 

შუქი ძალიან მნიშვნელოვანია, ის გაძლევთ საშუალებას გაუკეთოთ იდენტიფიცირება სამიზნეს და განახორციელოთ საიმედო გასროლა, ძლიეირ შუქი დროებით აბრმავებს თავდამსხმელს, შუქის სხივით ახლო ამნძილებზე დამიზნებაც შესაძლებელია.  ”ვზირზე” განათების სისტემის/ტაქტიკური ფარანის დაყენების რამდენიმე ვარიანტი არსებობს. პირველი ის დაყენდება ტიბჟირზე, როგორც გადაკეთებულ სტანდარტულ ასევე არაქარხნულ დეტალზე პიკატინის სამაგრის გამოყენებით. მეორე ვარიანტი ის დაყენდბა პირდაპირ ლულაზე სპეციალური გადაბმის მეშვეობით და მესამე ის დადგება ადაპტორზე რომელიც ყენდება “ვზორის” ხიშტის სამაგრზე. ჩემი აზრით უკანასკნელი არის საუკეთესო ვარიანტი ვინაიდან ფარანი წინ დგას, პრაქტიკულად არ იჩრდილება და არ იკავებს ადგილს ტიბჟირზე. პრობლემა ამ ვარიანტის იმაში მდგომარეობს რომ ადაპტორი რომელსაც ისევ FAB Defrense უშვებს (Lug Mount) ღირს 112 დოლარი, რაც ჩემი აზრით ძალიან ძვირია. რაც შეეხება ლულაზე დაყენებას, ეს შესაძლებელია ლულაზე დასაყენებელი სამაგრების გამოყენებით, რომლებიც ძალიან იაფი ღირს იმიტომ რომ ჩინეთში იწარმოება მაგრამ ასეთი სამაგრი ან აიტანს რხევას და სიცხეს ან არა. მე არავის არ ვურჩევდი ასეთი ვარიანტის გამოყენებას. ხოლო ყველაზე პოპულარული მეთოდია ფარნის ტიბჟირზე დაყენება. როგორც უკვე აღვნიშნე, შესაძლებელია ამისთვის სტანდარტული დეტალის მოდიფიცირება რაც გულისხმობს მასზე პიკატინის სამაგრების ხრახნებით დაყენებას. გაითვალისწინეთ, რომ ტიბჟირი არ არის იდეალურად სწორი ამიტომ გამოდგება მოკლე პიკატინის სექციები (Picatinny Rail Section), რომლებიც დაყენდა იმ ადგილას სადაც გსურთ, ფარნის ან სხვა მოწყობილობის დაყენება. ასეთ მოკლე სექციები თავისი ხრახნებით ჯდება 5-10 დოლარი. რაც არ უნდა იყოს ეხლა სტანდარტულ ტიბჟირს ალუმინის „კვადრეილად“ ვერ აქცევთ მაგრამ დრელით ორი ნახვრეტის გაკეთება და ორი ხრახნით მოკლე პიკატინის სექციის დაყენება პრაქტიკულად ყველას შეუძლია. ასევე არის მეორე გზა, სტანდარტული ორ ნაწილიანი ტიბჟირი შეიცვალოს ახალი მოდელით, რომელიც უკვე არჭურვილია სრული სიგრძის რამდენიმე სამაგრით. FAB Defense უშვებს მაგალითად ზედა და ქვედა ტიბჟირის კომპლექტებს (SA-58 Polymer Picantinny Compatable Rail System), რომლებიც მზადდება პლასტმასისგან და ალუმინისგან. პლასტმასისგან დამზადებული კომპლექტი ძალიან მყარად დგება იარაღზე და მისი ფასი შეადგენს 60-70 დოლარს, ხოლო  ალუმინისგან დამზადებული კომპლექტის ფასი არის ამ სტატიის დაწერის მომენტში 283 დოლარი, რაც ჩემი აზრით ცოტა არასერიოზულია. ჯერჯერობით უნდა აღვნიშნო, რომ აქსესუარების და ნაწილების არჩევანი არის მწირი მაგრამ ამ იარაღის პოპულარობა იზრდება და გაიზრდება აქსესუარების რაოდენობაც ხოლო კომპანია FAB Defense არის ეხლა ძირითადი მწარმოებელი „ვზორის“ აქსესუარების.

წინა სტატიებში, რომლებიც მე მივუძღვენი ამ იარაღს მე აღვნიშნე, რომ ერთ-ერთი სერიოზული ნაკლი „ვზორების“ არის ის რომ, მათ არ აქვთ სამაგრები ოპტიკის დასაყენებლად. ეს იარაღი გავს კალაშნიკოვს და თხელი ხუფი რომელიც იცავს რესივერს ზევიდან არ გამოდგება ოპტიკის დასაყენებლად, ასევე ექსტრაქცია მასრების ხდება ზევით და არა გვერდით, რაც კიდევ უფრო ზღუდავს არჩევანს. გამოსავალი არის , იყიდოთ ოპტიკის დასაყენებელი კომპლექტი და მიუტანოთ ის იარაღთან ერთად ხელოსანს, რომელიც დააყენებს ამ კომპლექტს „ვზორზე“. საჭირო იქნება რესივერის გახვრეტა და კრონშტეინის ზედ დაყენება. ამით რესივერის გამძლეობა და რესურსი არ შემცირდება. ძალიან კარგ სამაგრებს უშვებს RS Products. მიაქციეთ ყურადღება, რომ თქვენ დაგჭირდებათ ასევე რესივერზე დასაყენებელი „პლატის“ ყიდვა, რომელზეც შემდგომ დაყენდება კრონშტეინი (უმეტესობა კრონშტეინებს ეს დეტალი არ მოყვება, იმიტომ რომ იგულისხმება, რომ იარაღი უკვე აღჭურვილია მაგით). იყიდეთ კალაშნიკოვის სისტემის იარაღისთვის განკუთვნილი სტანდარტული დეტალი (AK sideplate) და შესაძლებელი გახდება თქვენთვის სასურველი კრონშტეინის დაყენება და არჩევანიც იქნება ძალიან დიდი. ფასები კრონშტეინებზე მერყეობს 30 დოლარიდან 250 დოლარამდე და რამდენსაც გადაიხდით იმდენს მიიღებთ ანუ რაც უფრო ძვირია “კრონი” მით უფრო გამძლეა. „პლატის“ ფასი მერყეობს 10 დოლარიდან (დამზადებული ჩინეთში) 45 დოლარამდე (დამზადებული ბულგარეთში). როგორც ხედავთ ოპტიკის დაყენების ხარჯები შეიძლება თავისუფლად გაუტოლდეს იარაღის ფასს (ოპტიკის ფასს თუ ჩავთვლით). ეს არის „ვზორების“ ყველაზე დიდი და ალბათ ერთადერთი მინუსი. არსებობს სხვა ვარიანტიც ოპტიკის დაყენების, ისევე, როგორც ეს ხდება საბჭოთა სკს-ის ტიპის კარაბინზე. იცვლება იარაღის რესივერის ხუფი, უფრო გამძლე დეტალით, რომელიც რესივერზე მაგრდება სამ წერტილში და ბევრად უფრო სქელი და მყარია ვიდრე სტანდარტული დეტალი. აღსანიშნავია, რომ “ვზორზე” სტანდარტული ხუფიც პრაქტიკულად არ მოძრაობს მაგრამ ჩემი ღრმა რწმენით, ოპტიკა უნდა ყენდებოდეს ყველაზე მყარ დეტალზე იარაღში, რომელიც როგორც წესი რესივერია.

scope vz

 

გაითვალისწინეთ, რომ “ვზორზე” ექსტრაქცია ხდება ზევით, 12 საათის მიმართულებით. ოპტიკა უნდა ეყენოს რაც შეიძლება დაბლა და არ უშლიდეს მასრების ექსტრაქციას. სურათზე ასახულია ორი ვარიანტი ოპტიკის დაყენების, ხუფის გამოცვლით და გვერდითი სამაგრის გამოყენებით. 

რაც შეეხება კონდახებს, ყველაზე უბრალო ვზორები აღჭურვილია ორი ტიპის კონდახებით, ფიქსირებული პლასტმასის და დასაკეცი ფოლადის. ფიქსირებული კონდახი ძალიან კარგია და მე ის ძალიან მომწონს. ის მსუბუქია, მოსახერხებელია, თუმცა ოდნავ მოკლეც არის ჩემი აზრით. სამხედრო იარაღზე ყოველთვის ოდნავ მოკლე კონდახები ყენდება რომ შესაძლებელი იყოს სროლა ზამთრის სქელ ფორმაში ჩაცმულიც. რაც შეეხება დასაკეც კონდახს ის დამაკმაყოფილებელია მაგრამ რა თქმა უნდა ერგონომიკით ის ვერ შეედრება ფიქსირებულს. ჩვენ ,AR-15-ის მფლობელები, ძალიან დაჩაგრულები ვართ იმ ფაქტით, რომ ჩვენ საყვარელ იარაღზე შეუძლებელია კონდახის დაკეცვა რაც განპირობებულია იარაღის კონსტრუქციით. არა და დასაკეცი კონდახი საკმაოდ მოსახერხებელი რამ არის. დაკეცილი კონდახით ტაქტიკური კარაბინი ხდება უკიდურესად კომპაქტური, შესაძლებელია მისი დამალვა ტანსაცმლის ქვეშ, ადვილად ტრანსპორტირება, შესანახად არ არის საჭირო დიდი სეიფები და ჩანთები/კეისები. იმისთვის, რომ გაიზარდოს დასაკეცი რკინის კონდახის ერგონომიულობა საჭიროა რომ ა) კონდახის უკანა ნაწილი აღიჭურვოს ამორტიზატორით ან საფენით რომელიც ასე ადვილად არ იცურავებს ტანსაცმელზე, ხოლო კონდახის ღერძი უნდა აღიჭურვოს რაიმე იმპროვიზირებული სალოყით. რადიკალური ვარიანტია კონდახის ღერძი გადაიჭრას და ზედ დადუღდეს ახალი კონდახის რამა. ეს არც ისე ძნელია. ნორმალური ხელოსანი ვინც რკინასთან მუშაობს ასეთ კონდახს მაქსიმუმ ერთ საათში დაამზადებს, შემდეგ ის შეიღებება და ახალი კონდახიც მზად იქნება. იმისთვის, რომ სატნდარტული რკინის კონდახი უფრო მოსახერხებელი გავხადოთ შესაძლებელია გამოყენებულ იქნას მაგალითისთვის მილების დასათბობი მასალა, რომელიც შემოეხვევა კონდახის ღერძს და გადაიხვევა იზოლაციური ლენტით. შესაძლებელია დამზადდეს ხის სალოზე რომელიც დამაგრდება ხრახნებით. მე ნეტში საკმაოდ ბევრი ვარიანტი მინახავს სტანდარტული რკინის კონდახის მოდერნიზაციის და ვარიანტები მხოლოდ მფლობელის ფანტაზიით არის შეზღუდული. იგივე ეხება კონდახის უკანა ნაწილს, ხედ აწეპებენ რეზინის ფირფიტებს ან აკრავენ რეზინის ამოტიზატორს, რომლის ფასი 15-24 დოლარია.  თუ ბიუჯეტი ამის საშუალებას გაძლევთ შესაძლებელია ახალი ტიპის კონდახის შეძენა. მაგალითად FAB defense უშვებს ძალიან კარგ მოდელს M4-VZP. ის ღირს დაახლოებით 120 დოლარი მაგრამ ამ ფასად თქვენ იღებთ კონდახს, რომელიც შეიძლება გადააწყოთ ისე რომ ის დაიკეცება თქვენთვის სასურველ მხარეს, აქვს რეგულირებადი სიმაღლეში სალოყე და რეგულირებადი სიგრძეში კონდახი. ეს მოდელი ხელმისაწვდომია, როგორც პოლიმერის ასევე ფოლადის გადაბმის მექანიზმით. ცხადია ფოლადის მოდელი გაცილებით უფრო ძვირიც ღირს. იგივე კომპანია უშვებს პოლიმერის ადაპტორს ბუფერით/ამორტიზატორით(Сollapsible Butstock Tube, ფასი 65 დოლარი), რომელზეც ყენდება AR-15-ის კონდახი. სხვადასხვა ფოლადის ადაპტორებს მათ შორის „ვზორზე“ AR15-ისთვის განკუთვნილი ბუფერის მილის და შესაბამისად კონდახების დასაყენებლად უშვებს StormWerkz (ფასი 50-60 დოლარი).

პრინციპში აქ მთავრდება სია იმისა თუ რა უნდა გაუკეთდეს “ვზორს” რომ ის გახდეს სრულფასოვანი ტაქტიკური კარაბინი ისე, რომ მისმა პატრონმა არ იგრძნოს თავი დაჩაგრული AR-15-ის პატრონის გვერძე. ჩვენ ყველა ცოცხალი ადამიანები ვართ, იარაღი უმეტესობისთვის მათ შორის ჩემთვის ცოტათი მაინც უფრო მეტია ვიდრე უბრალო ინსტრუმენტი (ზოგოსთვის ყველაფერია ინსტრუმენტის გარდა). ამას ვერ გავექცევით და ამიტომაც არაფერი ცუდი არ არის იმაში თუ ჩვენ გვინდა რომ ჩვენი იარაღი მაგრად/ტაქტიკურად გამოიყურებოდეს ან იყოს პერსონალიზირებული და უნიკალური. ეს ბუნებრივია. მიუხედავად იმისა რომ „სტოკ“ „ვზორიც“ და AR-15-იც საკმაოდ ეფექტური იარაღებია, პატარა ხელის შევლება და ორივე ხდება გაცილებით უფრო მოქნილი და მოსახერხებელი სისტემა ხოლო თუ ამავდროულად ის კარგადაც გამოიყურება და მფლობელში ჩნდება ესთეტიური სიამოვნება მისი ფლობისგან ამაში ცუდი არაფერი არ არის, უბრალოდ გახსოვდეთ ტაქტიკური “ტუნინგის” მთავარი წესი, ფუნქციონალურობა უპირველეს ყოვლისა.

რაც შეეხება უკვე ნახსენებ კომპანია FAB Defense-ს, ეს იზრაელში დაარსებული კომპანია არის “ვზორისთვის” აქსესუარების ყველაზე მსხვილი მწარმოებელი და ასორტიმენტიც საკმაოდ დიდია. პრობლემა მხოლოდ ის არის, რომ მისი პროდუქცია საკმაოდ ძვირი ღირს. ამ კომპანიას აქვს საკმაოდ საინტერესო პროდუქტებიც, მაგალითად “ხეკლერ&კოხის” სტილის ტელესკოპური კონდახი (hk style telescopic buttstock), რომელიც კარგი რამეა მაგრამ ღირს 265 დოლარი, ხოლო მათი წარმოებული კომპენსატორი მოდელი დელტა ღირს 319 დოლარი რაც უბრალოდ სასაცილოა. მიუხედავად ამისა არჩევანი არის დიდი და ხარისხიც არის კარგი. სრული ასორტიმენტის შეძენა შესაძლებელია საიტზე zahal.org. რომელიც მათ შორის აგზავნის პროდუქციას იზრაელის საზღვრებს გარეთ. რასაც მე დღეს ვხედავ მაძლევს მე იმედს, რომ ამერიკული მწარმოებლებიც დაიწყებენ აქსესუარების წარმოებას “ვზორისთვის” და მაშინ ფასიც დაეცემა. ეს იარაღი სულ უფრო პოპულარული ხდება და შესაბამისად მწარმოებლებიც შეეცდებიან დააკმაყოფილონ მოთხოვნა აქსესუარებზე და გაუმჯობესებულ ნაწილებზე. 10 წელზე მეტია ხალხი ტელევიზორის ეკრანებიდან უყურებს როგორ ებრძვის დასავლური კოალიცია ტერორისტებს მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეებში, ისინი უყურებენ და ამჩნევენ იარაღებს რომლითაც შეიარაღებულები არიან ჯარისკაცები და მართლაც საოცარია როგორ გადმოიღებენ ხოლმე სამოქალაქო მსროლელები სამხედროების ჩვევებს უკვე ნახსენები ვერტიკალური სახელურების არ იყოს…..

ყველაფერი ამ სტატიაში აღწერილი არის მარტივი “ტუნინგი” რომელიც პრაქტიკულად ყველას შეუძლია განახირციელოს, გარდა ალბათ ოპტიკის დაყენებისა (გვერდითი სამაგრის გამოყენებით), რაც უნდა შეასრულოს კარგმა ოსტატმა. რა თქმა უნდა არის კიდე სხვა ეტაპებიც უკვე ძალიან მომთხოვნი მსროლელისთვის. სასხლეტის დამუშავბა მაგალითად. ასევე „ვზორზე“ არის დამალული მჭიდის ღილაკი და ზოგი ისე გადააკეთებს მას რომ გამოცვლა ერთნაირად ადვილი ხდება მარცხენა და მარჯვენა მხრიდან. იცვლება დაფარვა და ასე შემდეგ. საიდან დაიწყოთ და სად გაჩერდეთ ეს თქვენი გადასაწყვეტია, მთავარია არ აჩქარდეთ კარგად ჩამოყალიბდეთ რა გინდათ და გონივრულად შეარჩიეთ აქსესუარები. მე უკვე მესამეჯერ ვცვლი ამის გამო ლულის მოწყობილობას ჩემ კარაბინზე, იმის გამო რომ თავიდან კარგად არ დავფიქრდი.